جاڭالىقتار
قازاقستانداعى قارقىن: سپورت پەن تۋريزم سالاسى قانشالىقتى دامىپ جاتىر?
فوتو: اشىق دەرەككوز
2024 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىجىلدىعىندا تۋريزمگە سالىنعان ينۆەستيتسيا ەكى ەسەگە ارتىپ, 390 ملرد تەڭگەدەن استى, ىشكى ءتۋريزمدى ىنتالاندىرۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك قولداۋ كورسەتىلەدى, ال سپورتتىق ينفراقۇرىلىمدى جاقسارتۋ ەلىمىزدەگى فيزيكالىق بەلسەندىلىككە قىزىعۋشىلىقتىڭ ارتۋىنا ىقپال ەتەدى. تۋريزم جانە سپورت مينيسترلىگى 2024 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىجىلدىعىن قالاي قورىتىندىلادى – PrimeMinister.kz سايتى رەداكتسياسىنىڭ شولۋىندا.
بيىلعى 6 ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تۋريزم سالاسىنداعى نەگىزگى كاپيتالعا ينۆەستيتسيالاردىڭ وڭ سەرپىنى بايقالادى. وسى كەزەڭدە اقك كولەمى 390,5 ملرد تەڭگەنى قۇرادى, بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىنىڭ كورسەتكىشىنەن 2 ەسە كوپ. ىسكە اسىرۋ ساتىسىندا جالپى سوماسى 399,8 ملرد تەڭگەگە 61 ينفراقۇرىلىمدىق جوبا تۇر.
ءتۋريزمدى دامىتۋ
بيىل مەملەكەتتىك قولداۋ شەڭبەرىندە مىناداي جوبالار ماقۇلداندى:
تۋروپەراتورلاردىڭ وتىنىمدەرى نەگىزىندە كەلۋ ءتۋريزمى سالاسىنداعى شىعىنداردى سۋبسيديالاۋ.
Kids Go Free (قازاقستان اۋماعىندا كامەلەتكە تولماعان جولاۋشىلاردى اۋە تاسىمالى كەزىندە تۋريستىك ونىمگە ەنگىزىلگەن بيلەتتىڭ قۇنىن سۋبسيديالاۋ) – 1 شىلدەگە 28,2 ملن تەڭگە سوماسىنا 518 بالاعا 223 ءوتىنىم ماقۇلداندى.
تۋريستىك قىزمەت نىساندارىن سالۋ, رەكونسترۋكتسيالاۋ كەزىندە شىعىننىڭ ءبىر بولىگىن وتەۋ.
جول بويىنداعى سەرۆيس نىساندارىن سالۋ بويىنشا شىعىننىڭ ءبىر بولىگىن وتەۋ.
كاسىپكەرلىك بەلسەندىلىكتى ىنتالاندىرۋ ءۇشىن بيىد قوناق ءۇي سالاسى ءۇشىن جەڭىلدەتىلگەن نەسيەلەۋ مەرزىمى 7 جىلدان 10 جىلعا دەيىن ۇلعايتىلدى. وسى تەتىك بويىنشا التى وڭىردە حالىقارالىق فرانشيزاسى بار قوناقۇيلەر سالۋ جوسپارلانۋدا. اقتوبە مەن پاۆلودار قالالارىندا ولاردى ىسكە اسىرۋ باستالىپ كەتتى.
2024 جىلى قازاقستان India Today نۇسقاسى بويىنشا «ءۇندى ساياحاتشىلارى ءۇشىن جەتەكشى باعىت» اتاندى. الماتى The New York Times نۇسقاسى بويىنشا توپ-52 تۋريستىك باعىتتىڭ قاتارىنا ەندى, ال «شىمبۇلاق» تاۋ كۋرورتى Conde Nast Traveller Italia نۇسقاسى بويىنشا ۇزدىك 5 تاۋ شاڭعىسى ورنى تىزىلىمىنە ەنگىزىلدى. سونداي-اق قازاقستان Green Destinations Top 100 Story Awards سالتاناتىندا تۇراقتى دامۋى ءۇشىن بەرىلەتىن ماراپاتقا يە بولدى.
2024 جىل قىتايداعى قازاقستاندىق تۋريزم جىلى بولىپ جاريالاندى. وسىنىڭ اياسىندا ءىس-شارالار, سونىڭ ىشىندە رەسمي راسىمدەر, ءتۋريزمدى دامىتۋ فورۋمدارى مەن كورمەلەر ۇيىمداستىرىلدى.
بيىلعى ماۋسىم ايىندا تۇركىستان قالاسىندا العاشقى ءارى جالعىز مامانداندىرىلعان جوعارى وقۋ ورنى – حالىقارالىق تۋريزم جانە قوناقجايلىلىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ماماندارى دايارلانىپ شىقتى. 460 تۇلەكتىڭ 125-ءى قازاقستان بويىنشا سالاداعى كاسىپورىنداردا تابىستى جۇمىس ىستەپ جاتىر. ءبىلىمى بويىنشا ديپلوم العانعا دەيىن ەرتە جۇمىسقا ورنالاسۋ تاجىريبەسى ستۋدەنتتەردى وقىتۋدىڭ دۋالدى فورماتىنا كوشكەننەن كەيىن مۇمكىن بولدى, وندا وقۋ پروتسەسىنىڭ 50%-ى كاسىپورىندا وتەدى.
ويىن بيزنەسى مەن لوتەرەيانى رەتتەۋ
ويىن بيزنەسى مەن لوتەرەيا ماسەلەلەرىن رەتتەۋ اياسىندا 6 كودەكس پەن 15 زاڭعا 100-دەن استام تۇزەتۋ ەنگىزىلدى. 2024 – 2026 جىلدارعا ارنالعان زاڭسىز ويىن بيزنەسى مەن لۋدومانياعا قارسى ءىس-قيمىلدىڭ كەشەندى جوسپارى دايىندالدى. قوناەۆ قالاسىندا ويىن بيزنەسى سۋبەكتىلەرىنە جوسپارلى جانە جوسپاردان تىس تەكسەرۋلەر جۇرگىزىلدى.
ناتيجەسىندە — 1 بۋكمەكەرلىك كەڭسە ليتسەنزيادان ايىرىلدى, 4 بۋكمەكەرلىك كەڭسەگە, 2 ويىن اۆتوماتتارى زالىنا جانە لوتەرەيا وپەراتورىنا ايىپپۇل سالىندى.
قازاقستاندا العاش رەت الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى زاڭسىز لوتەرەيالارعا قارسى كۇرەس جۇمىسى باستالدى. زاڭناماعا سايكەس لوتەرەيالاردى وتكىزۋگە ايرىقشا قۇقىق لوتەرەيا وپەراتورى مەن ونىڭ اگەنتتەرىنە تيەسىلى.
2024 جىلعى 18 ناۋرىزدا پيلوتتىق رەجيمدە قازاقستان ازاماتتارى مەن رەزيدەنتتەرىن قۇمار ويىندارعا جانە ءباس تىگۋگە قاتىسۋدان ءوز ەركىمەن شەكتەۋ جونىندەگى ونلاين-قىزمەت ىسكە قوسىلدى. جازباشا شەكتەۋدى «eGov mobile» ءموبيلدى قوسىمشاسى ارقىلى جانە قاعاز تۇرىندە بەرۋگە بولادى.
بۇگىنگى تاڭدا «eGov mobile» ءموبيلدى قوسىمشاسى ارقىلى قىزمەتتى قازاقستاننىڭ 143 مىڭ ازاماتى پايدالاندى.
دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورت
مينيسترلىك «دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورت تۋرالى زاڭعا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن ازىرلەدى, قازىر ول ءماجىلىستىڭ قاراۋىندا. زاڭ جوباسى سپورتتىڭ ءار ءتۇرىن باسىمدىقپەن قارجىلاندىرۋدى, سپورت تۇرلەرى بويىنشا فەدەراتسيالاردى اككرەديتتەۋدى جانە ساباقتار ءۇشىن ەڭ تومەنگى جاستى قاراستىرادى. سپورتشىلاردى ساپالى دايارلاۋ ءۇشىن بيۋدجەت قاراجاتىن قايتا بولۋگە مۇمكىندىك بەرگەن وليمپيادالىق جانە باسىم سپورت تۇرلەرىنە باسا نازار اۋدارىلعانىن اتاپ وتكەن ءجون.
2024 جىلعى ماڭىزدى وقيعا پاريجدەگى جازعى وليمپيادا ويىندارى بولىپ سانالادى, وعان قازاقستاندا سپورتتىڭ 25 ءتۇرى بويىنشا 93 ليتسەنزيا بار.
2024 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىجىلدىعىندا قىسقى وليمپيادالىق سپورت تۇرلەرى بويىنشا 84 وقۋ-جاتتىعۋ جيىنى, 23-ءى ەل اۋماعىندا وتكىزىلدى.
2024 جىلعى 28 تامىز – 8 قىركۇيەك پاريجدەگى XVII پاراليمپيادا ويىندارىنا جوسپارلى دايىندىق جۇرگىزىلدى. قازاقستان اتىنان 9 سپورت تۇرىنەن ونەر كورسەتەتىن 43 سپورتشى قاتىسادى (پارا جەڭىل اتلەتيكا, پاراپاۋەرليفتينگ, پارا تاەكۆوندو, پارا ۇستەل تەننيسى, پارا ءجۇزۋ, پارا دزيۋدو, پارا كانوە, پارا وق اتۋ, وتىرىپ وينايتىن ۆولەيبول).
بيىلعى ماڭىزدى وقيعا – 2024 جىلعى 8-13 قىركۇيەك ارالىعىندا استانا قالاسىندا وتەتىن V دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىندارى. ويىندارعا جالپى سانى 2 مىڭعا جۋىق ادامنان تۇراتىن 100-گە جۋىق ەلدىڭ دەلەگاتسياسى قاتىسادى. ويىنداردى وتكىزۋ ءۇشىن جاڭا قۇرىلىستار سالىنباي-اق قولدانىستاعى ينفراقۇرىلىم پايدالانىلاتىن بولادى, وعان ەلوردانىڭ 7 نىسانى تارتىلعان.
بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە ۇلتتىق سپورت تۇرلەرى بويىنشا 14 سپورت كلۋبى, 13 سپورت مەكتەبى جۇمىس ىستەيدى. جىل سايىن ۇلتتىق سپورت تۇرلەرى بويىنشا 1 مىڭنان استام ءتۇرلى دەڭگەيدەگى جارىستار وتكىزىلەدى.
2024 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىجىلدىعىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا حالىقتى دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورتپەن قامتۋ كورسەتكىشى 8 ملن ادامنان اسادى. جىل سايىن رەسپۋبليكادا 1,2 ملن ادامدى قامتيتىن ءتۇرلى دەڭگەيدەگى 25 مىڭنان استام سپورتتىق-بۇقارالىق ءىس-شارالار وتكىزىلەدى. 2024 جىلى مەملەكەتتىك سپورتتىق تاپسىرىس شەڭبەرىندە 7 مىڭ سپورت سەكتسياسىندا 4 جاستان 17 جاسقا دەيىنگى 250 مىڭنان استام بالانى قامتۋ ءۇشىن 43,9 ملرد تەڭگە ءبولىندى.