ءبىلىم
قازاقستانداعى مەكتەپ اسحانالارى ءۇش جىل بويى تەكسەرىلمەگەنى انىقتالدى
فوتو: اشىق دەرەككوز
رەسپۋبليكا بويىنشا مەكتەپ اسحانالارىنا سوڭعى ءۇش جىل بويى تەكسەرىس جۇرگىزىلمەگەن, دەپ حابارلايدى Alash.KZ سايتى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ مەكتەپ اسحانالارىنداعى بالالاردى تاماقپەن قامتۋ جۇيەسىنە قاتىستى بەرگەن جاۋابىنا سىلتەمە جاساپ.
ء«ۇش جىل بويى تەكسەرىس جۇرگىزىلمەگەن»
مينيسترلىك 2020-2023 جىلدارى مەكتەپ اسحانالارىنداعى سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق تالاپتاردى ساقتاۋ بويىنشا ەشبىر تەكسەرىس جۇرگىزىلمەگەنىن جازدى. بۇل تۋرالى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى مassaget.kz تىلشىسىنە بەرگەن جاۋابىندا مالىمدەگەن. ونى ولار شاعىن جانە شاعىن كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىن تەكسەرۋگە موراتوري جاريالاۋ سەبەبىمەن ءتۇسىندىردى:
«2020-2023 جىلدار ارالىعىندا شاعىن جانە شاعىن كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىن تەكسەرۋگە موراتوري جاريالاۋ سەبەبىنەن مەكتەپ اسحانالارىن تەكسەرۋ ءىس جۇزىندە جۇرگىزىلمەدى, ويتكەنى جالعا الۋشىلاردىڭ كوپشىلىگى (شامامەن 90%) شاعىن بيزنەس ساناتىنا جاتادى. مەكتەپتەگى اس بلوكتارى ەپيدەميالىق ءمانى جوعارى وبەكتىلەر ساناتىنا جاتادى, ولارعا قاتىستى رۇقسات بەرۋ تالاپتارىنا سايكەستىگىنە تەكسەرۋ (جارتى جىلدا ءبىر رەتتەن ءجيى ەمەس), باقىلاۋ جانە قاداعالاۋ سۋبەكتىسىنە بارۋ (جىلىنا ەكى رەتتەن ءجيى ەمەس) جانە باقىلاۋ جانە قاداعالاۋ سۋبەكتىسىنە بارماي, پروفيلاكتيكالىق باقىلاۋ (جارتى جىلدا ءبىر رەتتەن ءجيى ەمەس) جانە جوسپاردان تىس تەكسەرۋ تەك قانا رۇقسات بەرۋ تالاپتارىنا زاڭبۇزۋشىلىقتاردىڭ راستالعان فاكتىلەرىنىڭ بولۋىنا قاراي جۇزەگە اسادى», – دەلىنگەن مينيسترلىك جاۋابىنىڭ ماتىنىندە.
سونىمەن قاتار ەپيدەميولوگيالىق جاعدايلاردى تەكسەرۋ تەك اتاۋلى فاكتى تىركەلگەندە عانا ورىندالاتىنى ايتىلدى.
ء«وز كەزەگىندە ناقتى راستايتىن فاكتىلەر مەن ارىز-شاعىمدار تىركەلگەن جاعدايدا, قازاقستان رەسپۋبليكاسى باس پروكۋراتۋراسى قۇقىقتىق ستاتيستيكا جانە ارنايى ەسەپكە الۋ جونىندەگى كوميتەتىنىڭ اۋماقتىق دەپارتامەنتتەرىندە جوسپاردان تىس تەكسەرۋ تىركەلىپ, سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق تەكسەرۋ جۇرگىزىلەدى. تەكسەرىس جۇمىستارى بويىنشا قاراجات بولىنگەن ەمەس»,– دەپ جاۋاپ بەردى قۇزىرلى مەكەمە.
باقىلاۋ جۇمىستارى كۇشەيتىلەدى
اعىمداعى جىلدىڭ 8 ماۋسىمىنان باستاپ «حالىق دەنساۋلىعى جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كودەكسىنە (بۇدان ءارى – دەنساۋلىق تۋرالى كودەكس) سايكەس, نىسانداردى سوتقا بەرمەي, وبەكتىنىڭ قىزمەتىن توقتاتا تۇرۋ, قاۋىپتى ءونىمدى الىپ قويۋ جانە جۇمىستان ۋاقىتشا شەتتەتۋ تۇرىندەگى جەدەل دەن قويۋ شارالارىن قابىلداۋ بويىنشا سانەپيدقىزمەت ورگاندارىنا قۇزىرەت بەرۋ بولىگىندە وبەكتىلەردى مەملەكەتتىك سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق قاداعالاۋدى كۇشەيتۋدى كوزدەيتىن تۇزەتۋلەر ارقىلى مەكتەپ اسحانالارىنداعى جاعدايدىڭ ءجىتى تەكسەرۋگە تۇسەتىنى اتالدى.
«مينيسترلىك سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق تالاپتارعا سايكەس كەلمەيتىن مەكتەپ اسحانالارىنا قاتىستى, ونىڭ ىشىندە سانيتارلىق ەپيدەميولوگيالىق قورىتىندى بولماعان كەزدە, سايكەس كەلمەيتىن ءونىمدى ساتۋعا تىيىم سالۋ جانە مەديتسينالىق تەكسەرۋ بولماعان جاعدايدا قىزمەتكەرلەردى جۇمىستان ۋاقىتشا شەتتەتۋ جونىندە ءتيىستى دەن قويۋ شارالارىن قابىلدايتىن بولادى», – دەلىنگەن ماتىندە.
2 ميلليونعا جۋىق وقۋشى مەكتەپتە تەگىن تاماق ىشەدى
ەلىمىزدە بىلتىردان بەرى 753 مەكتەپتە اسحانالار جاڭعىرتىلدى. بۇل تۋرالى وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگى رەداكتسياعا بەرگەن رەسمي جاۋابىندا جازدى.
«2023 جىلدىڭ باسىنان بەرى 753 مەكتەپتە (2023 جىلى – 263 مەكتەپ, 2024 جىلى – 490 مەكتەپ) اسحانالار جاڭعىرتىلدى. قازىرگى ۋاقىتتا 403 مەكتەپتە وڭىرلەردىڭ اكىمدىكتەرى مودۋلدىك اسحانالاردىڭ اشىلۋىمەن جانە كەيتەرينگ ارقىلى بۋفەتتىك تاماقتاندىرۋدى ۇيىمداستىردى», – دەلىنگەن مينيسترلىك مالىمدەمەسىندە.
سونداي-اق بيىل باستاۋىش جانە الەۋمەتتىك وسال توپ ساناتىنداعى وقۋشىلاردى مەكتەپتەردە تەگىن تاماقپەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن 164,2 ميلليارد تەڭگە بولىنگەنى ايتىلدى.
«جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ دەرەكتەرى بويىنشا 1 قىركۇيەكتەن باستاپ 1,7 ملن استام وقۋشى (باستاۋىش سىنىپتا – 1,4 ملن وقۋشى, الەۋمەتتىك وسال توپ ساناتىنان شىققان 340 مىڭنان استام 5-11 سىنىپ وقۋشىلارى) تەگىن تاماقپەن قامتاماسىز ەتىلەدى. وسى ماقساتقا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن 164,2 ملرد تەڭگە ءبولىندى», – دەپ جاۋاپ بەردى مينيسترلىك.
قوسا كەتسەك, بيىل 7 قىركۇيەك كۇنى ماڭعىستاۋ وبلىسى بەسشوقى اۋىلىندا مەكتەپ اسحاناسىندا 140-تان استام وقۋشى استان ۋلانىپ, مەديتسينالىق مەكەمە كومەگىنە جۇگىنگەن بولاتىن. ەكى وقۋشىنىڭ جاعدايى اسا اۋىر دەپ باعالانىپ, جانساقتاۋ بولىمىنەن ءبىر-اق شىققان ەدى. كەيىننەن مەكتەپ اسحاناسىن سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق جوسپاردان تىس تەكسەرۋ بارىسىندا ورەسكەل سانيتارلىق زاڭبۇزۋشىلىقتار انىقتالعان ەدى. مۇنايلى اۋداندىق پوليتسيا باسقارماسىمەن №244450031000356 قىلمىستىق كودەكستىڭ – 1-ءبولىمى 304-بابى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالىپ, سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ باستالعانىن مالىمدەگەن بولاتىن.
ايتا كەتەيىك, قازاقستاندا سوڭعى 5 جىلدا مەكتەپ وقۋشىلارى اراسىندا تاماقتان ۋلانۋدىڭ 25 دەرەگى تىركەلدى. ونىڭ ىشىندە: الماتى وبلىسى 2 دەرەك تىركەلىپ, 12 بالا; اقتوبە وبلىسىندا 2 جاعداي ورىن الىپ, 29 بالا; بقو-دا 1 دەرەك تىركەلىپ, 4 بالا; پاۆلوداردا 3 جاعداي بولىپ, 40 بالا, استانادا 4 دەرەك ورىن الىپ, 31 بالا, شىمكەنتتە 2 دەرەك تىركەلىپ, 19 بالا زارداپ شەككەن. ال شقو-دا بەس جىلدا ءۇش جاعداي ورىن الىپ, 217 بالا استان ۋلانعان. قوستانايدا ءبىر جاعدايدان 12 بالا, تۇركىستاندا ءۇش بالا زارداپ شەككەن.