Qazaqstandyqtardyń banktegi qandaı jınaqtary qorǵalmaıdy – Depozıtterge kepildik berý qory málimdedi

Foto: Stan.kz

Qazaqstannyń depozıtterge kepildik berý qory qazaqstandyqtardyń bankterdegi qandaı jınaqtary zańmen qorǵalmaıtynyn aıtty, dep jazdy qandastar.kz

Nesıe uıymdary bankrot bolǵan jaǵdaıda salymshylar óz qarajatynan aıyrylý qaýpine ushyraıdy. Bul týraly Stan.kz aqparat agenttigi habarlaıdy.

Birinshiden, QDKBQ ıslam bankterindegi jeke tulǵalardyń depozıtterin qorǵamaıdy, óıtkeni olar jeke tulǵalardyń depozıtterine mindetti kepildik berý júıesine qatyspaıdy.

Sondaı-aq metaldyq shottardy da QDKBQ kepildigi qamtymaıdy. Klıent altyn nemese kúmisti allokırlengen shotqa satyp ala otyryp, metall shoty ashylǵan banktiń senimdiligine baılanysty táýekelderdi ózi kóteredi.

Memleket bank salymdary men zańdy tulǵalardyń shotyndaǵy aqshany qorǵamaıdy. Degenmen jeke kásipkerler, notarıýstar, jeke sot oryndaýshylar, advokattar jáne kásibı medıatorlar jeke tulǵalarmen teń dárejede qorǵalady.

QDKBQ kepildigi bank uıashyqtary men seıfterindegi aqshalary men qundy zattaryn qamtymaıdy. Banktiń seıftik kórsetetin qyzmetteri boıynsha klıentterdiń múlikteri bank lıenzııasynan aıyrylsa da olarǵa qol suǵylmaıdy. Bul jaǵdaıda olardyń ıelerine qaıtarylýyn banktiń ýaqytsha ákimshiligi qamtamasyz etedi.

Sonymen qatar qor banktik depozıttik sertıfıkattardy qorǵamaıdy. Ataýynda «depozıt» degen sóz bolǵanymen, ol is júzinde depozıt emes, baǵaly qaǵaz. Banktik depozıttik sertıfıkattar bırjada aınalymǵa jiberilmeıdi, ıesiniń aty-jónin, ataýly qunyn, merzimin jáne syıaqy mólsherlemesin bank klıentpen aradaǵy shartta naqty belgileıdi. Depozıttik sertıfıkattardyń kiristiligi sol merzimdegi depozıtterge qaraǵanda joǵary bolýy múmkin, biraq olar kepildik júıesimen qorǵalmaıdy.

«Banktik depozıttik sertıfıkattar boıynsha da ınvestıııaǵa qatysty qaǵıdalar qoldanylady. Barynsha joǵary tabys alamyn dep, barlyq aqshany ınvestıııalyq quraldarǵa jumsaýǵa bolmaıdy. Onyń ústine ony merziminen buryn óteý boıynsha ıesiniń quqyǵy shektelýi múmkin, ondaı jaǵdaıda aqshany sharttyń búkil merzimi aıaqtalǵansha alýǵa bolmaıdy. Sondyqtan aqshalaı qor jınaý úshin kem degende qorǵalǵan jáne anaǵurlym «ıkemdi» depozıtti qarastyrǵan jón», – dedi qor sarapshylary.

Bank bankrot bolǵan jaǵdaıda, aqshasyn joǵaryda atalǵan quraldarda saqtaǵan salymshylar segizinshi kezekke qoıylady. Olarmen esep aıyrysý bank aktıvterin satý nátıjeleri boıynsha jáne olar jetkilikti bolǵan jaǵdaıda ǵana júrgiziledi.

Halyq salymdarynyń barlyq basqa túrleri, onyń ishinde jınaq, merzimdi, merzimdi, shartty, talap etý boıynsha, aǵymdaǵy shottardaǵy jáne tólem kartochkalaryndaǵy aqshalar zańmen qorǵalady, biraq belgili bir mólsherde:

20 mıllıon teńgege deıin – teńgedegi jınaq salymdary úshin;
10 mıllıon teńgege deıin – teńgedegi basqa depozıtter, sondaı-aq bank kartalary men shottar boıynsha;
5 mıllıon teńgege deıin – kez kelgen depozıtter, bank kartalary jáne shetel valıýtasyndaǵy shottar úshin.