Qazaqtildi oqýshylardyń orystildi oqýshylardan saýaty tómen – zertteý

foto: t.me/aqorda_resmi

Buǵan muǵalimderdiń oqý proesine daıyndyǵynyń jetkiliksizdigi de sebep.

Qazaqstandyq Spik.kz saraptamalyq portalyna qazaqtildi balalardyń oqý saýattylyǵy tómen degen maqala jarııalandy, dep habarlaıdy  qandastar.kz   turkystan.kz-ke silteme jasap.

Maqalada Almatydaǵy Krylov atyndaǵy kitaphanada ótken kezdesýde jazýshylar men kitaphanashylardyń mektep oqýshylarynyń ádebıetke degen qulshynysynyń joqtyǵyna shaǵymdanǵany týraly aıtylady.

№81 mektep-gımnazııasynyń 10-synyp oqýshylary Shekspır, Gete syndy belgili jazýshylardy tanymaıdy. Kitaphanashynyń aıtýynsha, muǵalimder oqýshylardy jazǵy demalysta ádebıetti oqýǵa yntalandyrmaıdy.

Halyqaralyq zertteýler qazaqtildi jáne orystildi bilim alýshylardyń oqý saýattylyǵyndaǵy alshaqtyqty rastady. 2016 jyly jarııalanǵan PIRLS zertteýine súıensek, qazaq tilinde oqıtyn balalar orystildi synyptardaǵy qurdastarynan 51 upaı az jınaǵan. 2021 jyly bul aıyrmashylyq 53 upaıǵa deıin ósken. PISA-2018 zertteýinde de alshaqtyq ósip, Qazaqstannyń ártúrli aımaǵynda 70-83 ballǵa deıin jetken.

Maqalada keltirilgen derekke súıensek, ár aımaqta qazaq tilinde oqıtyn mektep oqýshylary kóbeıgen saıyn oqý saýattylyǵy tómendeıdi. Al dál osy derek boıynsha, ońtústik oblystar men Almaty qalasy aldyńǵy orynǵa shyqqan. Materıalda kitap oqýǵa degen qyzyǵýshylyqtyń bala kezinen qalyptasatyny, ony jiberip alsa, bolashaqta damytý qıynǵa soǵatyny jazylǵan.

Osy taqyrypqa qatysty bilim salasynyń qazaqstandyq sarapshysy, «Kókjıek-gorızont» baspasynyń dırektory Natalıa Novoseleva pikir bildirdi. Ol da maqalada keltirilgen derektermen kelisetinin aıtty.

Bul maqalada artta qalýdyń basty faktorlarynyń biri – qazaq jáne orys tilderinde oqytatyn mektepterdegi oqytý deńgeıiniń aıyrmashylyǵy anyq kórsetilgen. Zertteý 2016 jyly Almaty men Astanadaǵy qazaqtildi balalar orystildi qurdastarynan 51 jáne 30 ball tómen jınaǵanyn kórsetetin PIRLS derekterine negizdelgen. 2021 jylǵy PIRLS zertteýindegi alshaqtyq keńeıdi. Bul tilder arasyndaǵy bilim sapasynyń teńgerimsizdigin kórsetedi. Avtor osyndaı tendenııa eresek oqýshylar arasynda da baıqalatynyn aıtady. PISA nátıjeleri 15 jastaǵy qazaqtildi oqýshylardyń oqý saýattylyǵy boıynsha áli de artta qalǵanyn jáne bul alshaqtyq jas ósken saıyn keńeıe túsetinin jetkizdi, – deıdi sarapshy.

Onyń aıtýynsha, buǵan muǵalimderdiń oqý proesine daıyndyǵynyń jetkiliksizdigi de sebep.

Bul qubylystyń sebepteriniń qatarynda qazaq tilindegi sapaly oqý ádebıetteri men materıaldarynyń jetispeýshiligi ǵana emes, muǵalimderdiń daıyndyǵynyń jetkiliksizdigi de bar. Onyń ústine kitaphana sórelerinde oqyrmannyń qoly tımegen qazaqtildi kitaptar jeterlik, – deıdi Natalıa Novoseleva.