«كەزەكتە 650 مىڭ ادام تۇر»: كىمدەر مەملەكەتتەن باسپانا الا الادى

فوتو: dauletten.kz

باسپانا الۋ ءۇشىن جىلدار بويى 650 مىڭ ادام كەزەكتە تۇر. قولدانىستاعى زاڭ بويىنشا 205 مىڭ ادام پاتەر الۋعا باسىم قۇقىققا يە. ال قالعاندارى ولاردى وتكىزىپ جىبەرۋگە ءماجبۇر بولادى. سوندىقتان كوبىنە كەزەكتەگى ادامدار العا جىلجىماي, كەرىسىنشە, ارتقا قاراي ىعىسۋدا. بۇل تۋرالى Stan.kz اقپارات اگەنتتىگى 31-ارنانىڭ “ينفورمبيۋرو” باعدارلاماسىنا سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.

جاڭا زاڭدا ادامدار وسى ماسەلەگە تاپ بولماس ءۇشىن كەزەك ەكى لەككە بولىنەدى. جالپى باسپانانىڭ 70 پايىزى مەنشىك قۇقىعى بار ازاماتتاردىڭ اراسىندا بولىنەدى. وسىلايشا تىزىمدە جوق ادامدارسىز كەزەك جىلدام جىلجيدى دەپ بولجانۋدا. الايدا كەي ساراپشىلار مۇنداي وزگەرىس ەش ناتيجە بەرمەيدى دەپ سانايدى.

“بۇل وزگەرىس ماسەلەنى شەشپەيدى. كەزەك بۇعان دەيىن قالاي بولسا سول  قالپى قالادى. ونى ەكىگە بولگەننەن ەشتەڭە شىقپايدى. كەزەك جىلدام جىلجىپ كەتپەيدى”, – دەيدى ساراپشى فاريد اليەۆ.

جەتىم بالالار, كوپ بالالى انالار, ۇلى وتان سوعىسى ارداگەرلەرىنىڭ وتباسىلارىنان بولەك, باسىم قۇقىققا يەگەرلەردىڭ ءتىزىمى سوعىس ارداگەرلەرى, ەرەكشە كۇتىمدى قاجەت ەتەتىندەر مەن مۇگەدەكتىگى بار بالالاردى اسىراپ وتىرعان جەسىر ايەلدەرمەن تولىقتى.

وسى ۋاقىتقا دەيىن باسپاناعا مۇقتاج وتباسىلاردى تىركەۋگە الىپ, ولارعا پاتەر ۇلەستىرۋ جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ مىندەتى ەدى. ەندى ۇسىنىلىپ وتىرعان زاڭ جوباسىنا سايكەس, بۇل مىندەتتەمەلەر «وتباسى بانكىنە» جۇكتەلەدى.

“بانك نارىقتاعى باستاپقى تۇرعىن ءۇيدى قۇرىلىس كومپانيالارىنان ساتىپ الادى. سول ارقىلى مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي قورىن تولىقتىرىپ, كەيىن ونى كەزەكتە تۇرعان ادامدار اراسىندا بولەدى. بۇل, اسىرەسە, شاعىن قالالاردا جىلدار بويى پاتەر كەزەگىندە تۇرعان ادامداردىڭ جاعدايىن جەڭەلدەتۋ كەرەك. بۇل ۇدەرىس جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ, «امانات» پارتياسى, دەپۋتاتتار مەن قوعام بەلسەندىلەرىنىڭ باقىلاۋىندا بولادى”, – دەيدى شەندىلەر.

اپاتتى جاعدايدا تۇرعان ءۇي يەلەرى مەملەكەتتىك قوردان تۇرعىن ءۇيدى پايدالانۋعا عانا ەمەس, ونى قالدىق نەگىزىندە جەكەشەلەندىرۋ ءۇشىن دە ءوتىنىش بەرە الادى.

“باسپانا باعاسى قۇنى تومەندەيدى. ياعني, ونىڭ بۇگىنگى باعاسى سالىستىرمالى تۇردە العاندا 10 ميلليون بولسا, كەلەسى جىلى ول 2 پايىزعا تومەندەيدى”, – دەيدى ساراپشى.

بىراق پاتەر الۋ ۇشىنە ازامات باسپاناعا مۇقتاج دەپ تانىلۋى كەرەك. مەملەكەتتىك قوردان تۇرعىن ءۇيدى:

• ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرلەرى,
• ەرەكشە كۇتىمدى قاجەت ەتەتىندەر;
• ليكۆيداتتار ء(ىسى توقتاتىلعان جاعدايدا بورىش ءوندىرىپ الىناتىن بورىشقور);
• چەرنوبىل اپاتىنان زارداپ شەككەندەر;
• ەكولوگيالىق اپاتتىڭ قۇرباندارى,
• 20 جىلدان استام ەڭبەك ءوتىلى بار قارۋلى كۇش قىزمەتكەرلەرى;
• قازا بولعان قارۋلى كۇش قىزمەتكەرلەرىنىڭ تۋىستارى;
• عارىشكەرلەر;
• قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارى جەكەشەلەندىرە الادى.