Jańalyqtar
«Kezekte 650 myń adam tur»: Kimder memleketten baspana ala alady
Foto: dauletten.kz
Baspana alý úshin jyldar boıy 650 myń adam kezekte tur. Qoldanystaǵy zań boıynsha 205 myń adam páter alýǵa basym quqyqqa ıe. Al qalǵandary olardy ótkizip jiberýge májbúr bolady. Sondyqtan kóbine kezektegi adamdar alǵa jyljymaı, kerisinshe, artqa qaraı yǵysýda. Bul týraly Stan.kz aqparat agenttigi 31-arnanyń “Informbıýro” baǵdarlamasyna silteme jasap habarlaıdy.
Jańa zańda adamdar osy máselege tap bolmas úshin kezek eki lekke bólinedi. Jalpy baspananyń 70 paıyzy menshik quqyǵy bar azamattardyń arasynda bólinedi. Osylaısha tizimde joq adamdarsyz kezek jyldam jyljıdy dep boljanýda. Alaıda keı sarapshylar mundaı ózgeris esh nátıje bermeıdi dep sanaıdy.
“Bul ózgeris máseleni sheshpeıdi. Kezek buǵan deıin qalaı bolsa sol qalpy qalady. Ony ekige bólgennen eshteńe shyqpaıdy. Kezek jyldam jyljyp ketpeıdi”, – deıdi sarapshy Farıd Alıev.
Jetim balalar, kóp balaly analar, Uly Otan soǵysy ardagerleriniń otbasylarynan bólek, basym quqyqqa ıegerlerdiń tizimi soǵys ardagerleri, erekshe kútimdi qajet etetinder men múgedektigi bar balalardy asyrap otyrǵan jesir áıeldermen tolyqty.
Osy ýaqytqa deıin baspanaǵa muqtaj otbasylardy tirkeýge alyp, olarǵa páter úlestirý jergilikti atqarýshy organdardyń mindeti edi. Endi usynylyp otyrǵan zań jobasyna sáıkes, bul mindettemeler «Otbasy bankine» júkteledi.
“Bank naryqtaǵy bastapqy turǵyn úıdi qurylys kompanııalarynan satyp alady. Sol arqyly memlekettik turǵyn úı qoryn tolyqtyryp, keıin ony kezekte turǵan adamdar arasynda bóledi. Bul, ásirese, shaǵyn qalalarda jyldar boıy páter kezeginde turǵan adamdardyń jaǵdaıyn jeńeldetý kerek. Bul úderis jergilikti atqarýshy organdardyń, «Amanat» partııasy, depýtattar men qoǵam belsendileriniń baqylaýynda bolady”, – deıdi shendiler.
Apatty jaǵdaıda turǵan úı ıeleri memlekettik qordan turǵyn úıdi paıdalanýǵa ǵana emes, ony qaldyq negizinde jekeshelendirý úshin de ótinish bere alady.
“Baspana baǵasy quny tómendeıdi. Iaǵnı, onyń búgingi baǵasy salystyrmaly túrde alǵanda 10 mıllıon bolsa, kelesi jyly ol 2 paıyzǵa tómendeıdi”, – deıdi sarapshy.
Biraq páter alý úshine azamat baspanaǵa muqtaj dep tanylýy kerek. Memlekettik qordan turǵyn úıdi:
- Uly Otan soǵysynyń ardagerleri,
- Erekshe kútimdi qajet etetinder;
- Lıkvıdattar (isi toqtatylǵan jaǵdaıda borysh óndirip alynatyn boryshqor);
- Chernobyl apatynan zardap shekkender;
- Ekologııalyq apattyń qurbandary,
- 20 jyldan astam eńbek ótili bar qarýly kúsh qyzmetkerleri;
- Qaza bolǵan qarýly kúsh qyzmetkerleriniń týystary;
- Ǵaryshkerler;
- Qýǵyn-súrgin qurbandary jekeshelendire alady.