قوعام بەلسەندىسى الماتى كوشەلەرىنە توسەلگەن برۋسچاتكانىڭ جەكە قولعا ساتىلىپ جاتقانىن اشكەرەلەدى

فوتو: ۆيدەودان سكرين

الماتىدا 2022 جىلى توسەلگەن جاڭا ءارى ساپالى برۋسچاتكانىڭ قايتا الىنىپ, ورنىنا ءدال سونداي تاستىڭ توسەلۋى قوعامدا ۇلكەن داۋ تۋعىزدى. بەلگىلى قوعام بەلسەندىسى سانجار بوقاەۆ جاريالاعان ۆيدەودا الىنعان برۋسچاتكانىڭ ءبىر بولىگى قالا ماڭىنداعى جاندوسوۆ اۋىلىنا اكەتىلىپ, ءتىپتى ساتىلىپ كەتكەن, دەپ جازدى qandastar.kz

ول بۇل ارەكەتتى «ۇرلىق» دەپ باعالاپ, اكىمدىك پەن مەردىگەر كومپانيانىڭ كەلىسىم ارقىلى بيۋدجەت قارجىسىن تالان-تاراجعا سالعانىن اشىق مالىمدەدى. بوقاەۆ بۇل ءىستى بۇرىنعى اكىم ەربولات دوساەۆتىڭ جوسپارىمەن بايلانىستىردى. وسى جاعدايعا بايلانىستى Stan.kz الماتى اكىمدىگىنەن رەسمي تۇسىنىكتەمە سۇراتتى.

قوعام بەلسەندىسى سانجار بوقاەۆتىڭ ۆيدەوسىندا 27 تامىز كۇنى تاڭعى ساعات 08:19-دا تۇرعىنداردان قالاداعى جاڭا برۋسچاتكانىڭ شەشىلىپ, قايتادان جاڭا برۋسچاتكا توسەلىپ جاتقانى تۋرالى حابار تۇسكەنى ايتىلادى. سول جەردە سانجار بوقاەۆ پوليتسياعا حابارلاسىپ, شاقىرعان. جۇك كولىگى ارقىلى برۋسچاتكا جۇك كولىگىنە تيەلىپ, قالا سىرتىنداعى جاندوسوۆ اۋىلىنا جەتكىزىلگەن. وندا برۋسچاتكا جەكە ءۇيدىڭ اۋلاسىنا ءتۇسىرىلىپ جاتقان كەزدە ءتۇسىرىلىم جۇرگىزىلگەن. سانجار بوقاەۆتىڭ ايتۋىنشا, اكەلىنگەن برۋسچاتكا مۇلدە ب ۇلىنبەگەن, ءتىپتى جاڭا كۇيىندە بولعان. ءاربىر تاس ءبۇتىن, ەشبىر جەرىندە سىزات نەمەسە جارىق جوق.

قوعام بەلسەندىسى بۇل ارەكەتتى «زاڭسىز اكەتۋ, ۇرلىق» دەپ باعالاپ, جۇك ءتۇسىرىلىپ جاتقان جەرگە تاعى دا پوليتسيا مەن تەرگەۋ-جەدەل توبىن شاقىرعان.

“بۇل برۋسچاتكا قالاداعى كوشەلەردەن الىنعانىمەن, ونى اۋىستىرۋدىڭ ەشقانداي قاجەتتىلىگى بولماعان. سەبەبى تاستار ساپالى كۇيىندە ساقتالعان, كەم دەگەندە تاعى بەس جىل پايدالانۋعا جارامدى ەدى. وسى جۇمىستارعا جارتى ميلليارد تەڭگە بولىنگەن. بەلگىلەنگەن «اباتتاندىرۋدىڭ» ەش قوسىمشا قۇندىلىعى جوق, كەرىسىنشە بيۋدجەت قاراجاتى ورىنسىز جۇمسالىپ وتىر. ءار جىلى بيۋدجەتتە شامامەن بەس تريلليون تەڭگە تاپشىلىق بايقالادى. مەملەكەت ازيالىق جانە ەۋروپالىق بانكتەردەن قارىز الۋعا ءماجبۇر. سوعان قاراماستان, قالادا جاڭا توسەلگەن برۋسچاتكانى قايتا الىپ تاستاپ, ورنىنا تاعى جاڭا برۋسچاتكا توسەپ جاتقان جايت تىركەلدى. العاشقى توسىننان جۇرگىزەتىن تەكسەرۋدەن كەيىن ەكىنشى مانيپۋلياتور دا برۋسچاتكا تيەپ كەلدى. بىراق جاعدايدان حاباردار بولعان سوڭ ول شامالعان اۋىلىندا جۇكتىڭ ءبارىن تۇسىرمەي, قايتادان قالاعا, ايتەكە بي كوشەسىندەگى اكىمدىكتىڭ قويماسىنا اپاردى», – دەدى سانجار بوقاەۆ.

سانجار بوقاەۆ ءوزىنىڭ تاعى اڭدىپ بارا جاتقانىن بايقاپ, ەكىنشى جەتكىزۋ كولىگى قايتا كەتكەنىن ايتادى. ونىڭ سوزىنشە, تاس شامالعانعا جەتكىزىلگەندە, ونىڭ ساتىلۋى ابدەن مۇمكىن ەدى.

«بۇل ارەكەتتى «زاڭسىز اكەتۋ, ۇرلىق» دەپ باعالاندى. ويتكەنى برۋسچاتكا نەبارى ەكى جىل بۇرىن توسەلگەن, ول ءالى دە ساپالى كۇيىندە تۇرعان. الايدا اكىمدىكتەن ەشقانداي دەفەكت اكتىسى جاسالماعان. مۇنداي قۇجاتتى اۋداندىق اكىمدىكتىڭ اباتتاندىرۋ ءبولىمىنىڭ باسشىسى مەن مەردىگەر قول قويۋعا ءتيىس ەدى», – دەپ ارىزداندى سانجار بوقاەۆ.

سانجار بوقاەۆتىڭ دەرەگىنە سەنسەك, كوشە جۇمىستارىنا بيۋدجەتتەن 490 ميلليون تەڭگە بولىنگەن. بىراق ەسكى پليتكا ساپالى كۇيىندە الىنعاندىقتان, ەشقانداي قوسىمشا قۇن اكەلمەي وتىر. ونىڭ ورنىنا جاڭاعا ۇقساس پليتكا توسەلگەن. قوعان بەلسەندىسى بۇل جاعدايدى اكىمدىك پەن مەردىگەردىڭ كەلىسىمى ارقىلى جۇزەگە اسقان زاڭسىز ارەكەت رەتىندە سيپاتتادى.

«اكىمدىك پەن مەردىگەر بىرىگىپ ۇرلىق جاسايدى, تۇسىنەسىز بە? ولار جاقسى جەرلەردى تاڭداپ الىپ, جۇزدەگەن ميلليونعا جۇمىس جوسپارلاپ قويادى. «مىنانى شەشىپ الاسىڭدار, ساتىپ جىبەرەسىڭدەر, اقشانى بولىسەمىز, ءبىز قايتادان جاڭاسىن توسەيمىز» دەيدى. ءار ەكى جىل سايىن وسىلاي قايتالانادى. سىزدەر فاكتىنى تىركەڭىزدەر, تەرگەۋ توبى سياقتى تەكسەرىس جۇرگىزىڭىزدەر, ارى قاراي ءبىز, بالكىم, انتيكورعا وتكىزەمىز. مۇنىڭ ءبارىن دۋساەۆ اۋەلدەن جوسپارلاپ قويعانى تۇسىنىكتى. جاڭا اكىم ءالى جاعدايعا تولىق كىرىسىپ ۇلگەرمەدى, ءجۇز كۇن دە وتكەن جوق. ال قىزمەتتەر شە? جاۋاپتى ورگاندار – ىشكى ىستەر دەپارتامەنتى, ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ دەپارتامەنتى, مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتى, ءماسليحات دەپۋتاتتارى مۇنداي زاڭسىزدىقتارعا دەر كەزىندە نازار اۋدارماعان», – دەپ سانجار بوقاەۆ سىنعا الدى.

قالادا ءالى كۇنگە دەيىن 200-دەن استام كوشەگە اسفالت توسەلمەگەن. ال ورتالىقتا ساپالى جابىندى قايتا-قايتا اۋىستىرۋ ورىنسىز شىعىن رەتىندە كورسەتىلدى.

بۇل ماسەلەگە قاتىستى الماتى اكىمدىگى جاۋاپ بەردى.  اكىمدىكتىڭ پىكىرىنشە, ءۋاليحانوۆ كوشەسىندە (شەۆچەنكودان قازىبەك بيگە دەيىن) اباتتاندىرۋ جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتىر. ەسكى تاس توسەۋىش اۋىستىرىلىپ, جاڭا جارىقتاندىرۋ, اۆتوسۋارۋ جۇيەسى, شاعىن ارحيتەكتۋرالىق نىساندار مەن قورشاۋلار ورناتىلىپ, كوگالداندىرۋ جۇرگىزىلگەن.

«بۇل بۋلۆارداعى تاس توسەۋىش سوڭعى رەت 2004 جىلى اۋىستىرىلعان. 2014 جىلى جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى, بىراق توسەۋىش جاڭارتىلعان جوق. تەك قورشاۋلار مەن سۋارۋ جۇيەسىنىڭ ءبىر بولىگى ورناتىلدى. وسىلايشا, قازىرگى توسەۋىش 20 جىلدان استام ۋاقىت پايدالانىلىپ, تولىق اۋىستىرۋدى قاجەت ەتتى. 2024 جىلى جۇرگىزىلىپ جاتقان جوندەۋ بارىسىندا بۇرىنعى ۇلگىدەگى قىرلى جانە ويىقتى تاس توسەۋىشتىڭ ءدال سونداي ءتۇرىن تابۋ مۇمكىن بولمادى. بۇل ماتەريال وندىرىستەن شىعارىلىپ, تەحنيكالىق تۇرعىدان ەسكىرگەن. سونىمەن قاتار, بىرقاتار جەردە توسەۋىشتىڭ توزۋى مەن اقاۋلارى انىقتالدى. سول سەبەپتى مەردىگەر ۇيىم ونى تولىق اۋىستىرىلدى«, – دەپ جاۋاپ بەردى قالا اكىمدىگى.

500 ميلليون تەڭگە (قوسىمشا قۇن سالىعىمەن) تەك ءۋاليحانوۆ بۋلۆارىنا عانا ەمەس, باسقا نىساندارعا دا جۇمسالعان دەيدى اكىمدىك.

«سونىڭ ىشىندە شەۆچەنكودان قازىبەك بيگە دەيىنگى ارالىقتاعى جۇمىستارعا – 296 ميلليون تەڭگە, ال قاراساي باتىر بۋلۆارىندا (دوستىق پەن نازارباەۆ كوشەلەرىنىڭ اراسىنداعى بولىك) اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستارعا – 204 ميلليون تەڭگە ءبولىندى. تاس توسەۋىشتىڭ الماتى وبلىسىنا اكەتىلۋىنە قاتىستى تۇسىنىكتەمە بەرەمىز. كەلىسىمشارت بويىنشا بۇزىلعان ماتەريالدى كادەگە جاراتۋ قاراستىرىلعان. وسىعان وراي مەردىگەر ۇيىمنىڭ ءوتىنىشى جانە تاپسىرىس بەرۋشىمەن كەلىسىم نەگىزىندە شامامەن 90 شارشى مەتر توسەۋىش مۇقتاج وتباسىنا بەرىلدى. قالعان ماتەريال مەردىگەر ۇيىمنىڭ قويماسىندا ساقتاۋلى«, – دەدى الماتى اكىمدىگى.