كونگو دجۋنگليىندە اڭىزعا اينالعان دينوزاۆردى كورۋ وقيعالارى جيىلەپ كەتتى

افريكادان كونگو وزەنىنىڭ جانىنداعى ورمانداردا جاسىرىنعان اڭىزعا اينالعان تىرشىلىك يەسى موكەلە-مبەمبەنى كورگەندەر تۋرالى كوبىرەك ايتىلىپ ءجۇر. بۇل تۋرالى Popular Mechanics باسىلىمى جازادى, دەپ حابارلايدى Stan.kz اقپارات اگەنتتىگى.

موكەلە-مبەمبە تۋرالى اڭگىمەلەر كونگو وزەنىنىڭ اڭعارىندا تۇراتىن حالىقتاردىڭ اڭىزدارىندا كەزدەسەدى. وقيعا بويىنشا, بۇل جانۋاردىڭ دەنەسى ۇلكەن, مويىنى ۇزىن جانە باسى كىشكەنتاي. بۇرىن كەيبىر عالىمدار موكەلە-مبەمبەنى كونە داۋىرلىك باۋىرىمەن جورعالاۋشىنىڭ تىرى قالعان ءتۇرى دەپ قاراعان. كونگو اڭعارى — ميلليون شارشى كيلومەترگە سوزىلعان ءوتىپ كىرۋ قيىن ورماندار مەن باتپاقتار اۋماعى, مۇندا ءتىرى دينوزاۆر جاسىرۋى مۇمكىن دەلىنگەن. دەگەنمەن, ونىڭ ىزىنە تۇسۋگە بىرنەشە رەت ارەكەت جاسالعانىمەن, ەشقانداي ناتيجە بولماعان.

National Geographic باسىلىمى سوڭعى جىلدارى موكەلە-مبەمبەنى كورۋ جاعدايلارى ەداۋىر كوبەيگەنىن ايتادى. دەگەنمەن ماماندار ونىڭ بار ەكەنىنە ءالى سەنبەيدى. ولاردىڭ پىكىرىنشە, مۇنداي حابارلامالاردىڭ ءوسۋى ورمانداردى كەسۋدىڭ ناتيجەسىندە جانۋارلاردىڭ جاڭا ايماقتارعا قونىس اۋدارۋىمەن بايلانىستى. جاڭا جەرلەردە ولار ادامدارعا كەزدەسە باستايدى, ال بۇعان دەيىن مۇنداي جانۋارلاردى كورمەگەن ادامدار ولاردى ميفتىك قۇبىجىقتار دەپ قابىلدايدى.

National Geographic بيولوگ دجوزەف ويانگەنىڭ اڭگىمەسىن كەلتىرەدى. 2023 جىلى ول كونگو اڭعارىندا تۇراتىن تۋىستارىن ارالاعان كەزدە, اۋىل ماڭىندا ورماننىڭ ەكى گەكتارى كەسىلگەن ەكەن, وندا گوريللالار تۇرعان. سول كەزدە مايمىلدار ەگىستىككە شىعىپ, وسىمدىكتەردى جەپ, تاپتاپ كەتكەن. تۇندە اۋىلدا ولاردىڭ ايقايى ەستىلىپ تۇرعانىمەن, ويانگەنىڭ سويلەسكەن ءجاسوسپىرىمى بۇل دىبىستى موكەلە-مبەمبەنىڭ ءۇنى دەپ ويلاعان.

عالىمدار بۇل قاتە تۇسىنىك باسقا ايماقتاردا دا بولۋى مۇمكىن دەيدى. مىسالى, ءبىر جەردە ورماندا العاش رەت كەزدەسكەن ءپىلدى, باسقا جەردە بەگەموتتى نەمەسە ءىرى جانۋاردى قۇبىجىق دەپ سانايدى.

«جانۋارلار مەكەنىن جايلاعان ۇلكەن ەلدى مەكەندەردە, مۇنداي ۇلكەن جانۋارلاردى بۇرىن كورمەگەن ادامدار ءجيى كەزدەسە باستايدى. وسىنداي ادامدار ماعان موكەلە-مبەمبەنى كورگەنىن ايتادى», — دەيدى ەكولوگ لاۋرا ۆلاحوۆا.