قىتاي ترامپپەن كەلىسىم جاساۋعا دايىن ەكەنىن مالىمدەدى

فوتو:china-briefing.com ساتىنان الىندى

Quartz جاريالاعان حابارلاماعا سىلتەمە جاساي وتىرىپ Aikyn.kz امەريكالىق جانە قىتايلىق بيلىكتىڭ كەلىسسوزدەر ۇستەلىنە وتىرۋ ىقتيمالدىعىن بولجايدى, دەپ جازدى qandastar.kz

پرەزيدەنت ترامپ: «ولار بىزگە ايتارلىقتاي ماڭىزدى ءبىر نارسە ۇسىنبايىنشا, مەن تاريفتەردى تومەندەتپەيمىن». فوتو nytimes.com سايتىنان الىندى. اۆتورلىعى. Doug Mills 

باج سالىعىن ەنگىزۋ مەن ءوزارا سوزبەن شۇيلىگۋ جاعدايىندا وتكەن بىرنەشە اپتادان كەيىن قىتاي بيلىگى اقش-پەن ساۋدا كەلىسسوزدەرىن باستاۋعا دايىن ەكەنىن ءبىلدىردى. الايدا بۇل ءۇشىن اقش-تىڭ كەلىسسوزگە شىنايى پەيىلمەن, اشىق نيەتپەن كەلۋى ءتيىس ەكەنىن ەسكەرتكەن.

«ەگەر اقش كەلىسسوز جۇرگىزگىسى كەلسە, ول ءوزىنىڭ شىنايىلىعىن كورسەتىپ, قاتە ارەكەتتەرىن تۇزەتۋگە جانە بىرجاقتى ەنگىزىلگەن باج سالىعىن جويۋعا دايىن بولۋى كەرەك», – دەلىنگەن قىتايدىڭ ساۋدا مينيسترلىگىنىڭ جۇمادا (2 مامىر) تاراتقان مالىمدەمەسىندە. وسىلايشا, بەيجىڭ ۆاشينگتون تاراپىنان قىتاي تاۋارلارىنا قويىلعان 145%-دىق تاريفتەر جويىلۋىن كۇتەتىنىن كورسەتكەن.

قىتاي جاعى پرەزيدەنت دونالد ترامپ ەنگىزگەن باج سالىعىنا جاۋاپ رەتىندە 125%-دىق قارسى تاريفتەر ەنگىزىپ, ستراتەگيالىق ماڭىزدى سيرەك كەزدەسەتىن مينەرالدارىنىڭ ەكسپورتىنا شەكتەۋ قويعانى بەلگىلى. الايدا ەكى تاراپ تا كەيبىر ماڭىزدى ونىمدەرگە قاتىستى ەرەكشە جەڭىلدىكتەر ۇسىنىپ وتىر.

قىتايدىڭ ساۋدا مينيسترلىگى قىتاي ۇكىمەتى ترامپ اكىمشىلىگىنىڭ سوڭعى باستامالارىن «باعالاپ جاتقانىن» ايتادى. سونىمەن بىرگە مينيسترلىك: «ءسوز بەن ءىستىڭ اراسىندا ايىرماشىلىق بولسا نەمەسە كەلىسسوز دەگەندى جەلەۋ ەتىپ قىسىم كورسەتۋ مەن بوپسالاۋ جۇرگىزىلسە, ول قىتايعا جۇرمەيدى», – دەپ ەسكەرتكەن. بۇل تالاپ ورىندالماسا, «شىنايىلىقتىڭ جوقتىعىن» كورسەتىپ, ءوزارا سەنىمگە ودان ءارى نۇقسان كەلتىرەدى دەلىنگەن.

قىتاي بيلىگى: «ءسوز بەن ءىستىڭ اراسىندا ايىرماشىلىق بولسا, قىسىم كورسەتۋ مەن بوپسالاۋ جۇرگىزىلسە, ول قىتايعا جۇرمەيدى». فوتو Quartz سايتىنان الىندى. اۆتورلىعى: Getty Images / Lintao Zhang

مينيسترلىكتىڭ سوڭعى مالىمدەمەسى – ەكى ەل اراسىنداعى كەڭىرەك ديپلوماتيالىق ديالوگتىڭ ءبىر بولىگى. ءار تاراپ كەلىسسوز باستاماسىن قارسى تاراپتان كۇتىپ وتىر جانە ەشقايسىسى السىزدىك بەلگىلەرىن تانىتقىسى كەلمەيدى.

جۇما كۇنى (2 مامىر) جاسالعان مالىمدەمەدە ساۋدا مينيسترلىگى اقش-تىڭ جوعارى لاۋازىمدى وكىلدەرى كەلىسسوز باستاۋ تۋرالى بىرنەشە رەت ءوتىنىش جاساعانىن حابارلادى. الايدا ترامپ بۇل باستاما قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ توراعاسى سي تسزينپين تاراپىنان بولعانىن ايتىپ وتىر. ەشكىم ءوزىنىڭ السىزدىگىن كورسەتكىسى كەلمەيدى.

دونالد ترامپ Time جۋرنالىنا بەرگەن سۇحباتىندا سي ءتسزينپيننىڭ وعان قوڭىراۋ شالعانىن ايتقان. ال قىتاي شەنەۋنىكتەرى بۇل مالىمدەمەنى «جالعان جاڭالىق» دەپ اتاپ, تاريفتەر بويىنشا ەشقانداي قوڭىراۋ نەمەسە كەلىسسوز بولماعانىن جاريالادى.