جاڭالىقتار
قىزىلوردادا 16 جاسار قىزدى جوزەكشەلىككە سالعان «ءجاسوسپىرىم سۋتيونەرلەر» كىم?
فوتو: Orda.kz
سەكسۋالدىق قۇلدىقتا سەگىز ايىن وتكىزگەن ءجاسوسپىرىم قىزدىڭ ءىسى جايلى تىڭ مالىمەتتەردى اشۋدى جالعاستىرامىز. كوپتەگەن ءبىر-بىرىنە قاراما-قايشى مالىمەتتەردىڭ اق-قاراسىن انىقتاۋ ءۇشىن Orda.kz ءتىلشىسى قىزىلورداعا بارىپ, جەكە زەرتتەۋىن جۇرگىزدى.
وقيعانىڭ باستى «كەيىپكەرلەرى» وقىعان № 7 مەكتەپ-ليتسەيىنە توقتالايىق. ديرەكتوردىڭ ورىنباسارى سىنىپتا 19 وقۋشى بارىن,ولاردىڭ كوپشىلىگى مەكتەپ ومىرىنە بەلسەندى قاتىساتىنىن ايتتى. ونىڭ ايتۋىنشا, مەكتەپ سوڭعى وقيعاعا دەيىن جانجالمەن ەرەكشەلەنبەگەن, تەك ساپالى بىلىمگە عانا نازار اۋدارىپ كەلگەن. ءجاسوسپىرىم قىز قازاق سىنىبىندا وقىعان ەكەن. ەڭ باستىسى, مەكتەپكە بارعان ساپارىمىزدا قىزىقتى ءبىر جاعدايدى انىقتادىق. قالا اكىمىنىڭ ءوزى ءسوز قوزعاعان جاۋاپسىز مەكتەپ قىزمەتكەرلەرى قىمەتتەن ءالى بوساتىلماعان بولىپ شىقتى. ديرەكتور ورىنباسارىنىڭ ايتۋىنشا, سىنىپ جەتەكشىسىن, پسيحولوگتار مەن تاربيەشىلەردى جۇمىستان بوساتۋ ماسەلەسى ءالى قارالۋدا. ءتىپتى ولاردىڭ بارلىعىن جاڭا وقۋ جىلىندا قايتادان جۇمىسقا شاقىرۋ مۇمكىن ەكەن ايتتى. قازىر مەكتەپ پەن وقۋشىلاردىڭ اتا-انالارى اراسىندا جاعداي ءبىرشاما شيەلەنىسكەن.
«اتا-انالار ءارتۇرلى بولادى. كەيبىرەۋلەرى بالالارىن تىڭداسا, كەيبىر اتا-انالار تاربيە جۇمىسى وتباسى مەن مەكتەپتىڭ بىرلەسكەن جۇمىسى ەكەنىن تۇسىنەدى. ال كەيبىرەۋلەرى تاربيە جاۋاپكەرشىلىگىن تولىعىمەن مەكتەپكە جۇكتەيدى. وسى وقيعادان كەيىن مەكتەپتەن بالالارىنىڭ قۇجاتتارىن قايتارىپ العان جاعدايلار دا بولدى», — دەيدى ديرەكتوردىڭ ورىنباسارى.
دەگەنمەن سۇحبات بارىسىندا قىز وقىعان سىنىپ مەكتەپتەگى ۇزدىك سىنىپتاردىڭ ءبىرى ەكەندىگى ءمالىم بولدى. ال وقۋشىلاردىڭ ناتيجەلەرى جوعارى. ءتىپتى وزدەرىنىڭ جەرگىلىكتى تەاترلارىن قۇرعان ەكەن. قىز بەن ونىڭ وتباسى تۋرالى اڭگىمەدەن ديرەكتوردىڭ ورىنباسارى ءسال اياق تارتتى. تەك قىزدىڭ سىرتتاي قالىپتى كورىنگەنىن, دەنەسىندە زورلىق-زومبىلىق بەلگىلەرى بولماعانىن ايتتى.
«قىزدىڭ كوگەرگەن نەمەسە شارشاعان كۇيدە كەلگەن كەزى بولعان جوق. سۋرەتتەردەن ونىڭ قالىپتى كورىنگەنى بايقالادى. ونىڭ تەرىسى نازىك ءارى اپپاق, ەگەر كوگەرگەن نە كۇيگەن جەرلەرى بولسا بايقار ەدىك. ول رەپەتيتسياعا سانگە اينالعان قىسقا جەڭدى كوفتادا كەلۋى مۇمكىن ەدى, بىراق ءبىز ەشتەڭە بايقاعان جوقپىز. ونىڭ اناسى مۇنداي نارسەلەردى قايدان العانىن بىلمەيمىن. مۇمكىن, بۇنىڭ ءبارىن ول ءوزىن قورعاۋ ءۇشىن ايتىپ وتىرعان بولار», — دەپ قوستى.
سونىمەن قاتار, قىز بەن ونىڭ اناسىنىڭ قارىم-قاتىناسى قيىن بولعان, اناسى ۇيدە ءجيى بولماي, قىزدى اكەسىنىڭ قامقورلىعىنا قالدىرعان كورىنەدى.
«شەشەسى ماعان جەكە كەلىپ, قىزىمەن بايلانىس ورناتۋعا كومەكتەسۋىمدى سۇرادى. ال قازىر كورىپ وتىرعانداي قىزىنىڭ قورعاۋشىسى بولا قالدى. شەشەسى قىزدى اكەسىنە قالدىرىپ ۇيىندە التى اي بولماعان. سول كەزدە قىز قاراۋسىز قالدى. ءبىز ەشتەڭە ىستەي المادىق, سەبەبى ول تۋعان اكەسىمەن بىرگە تۇردى. مەكتەپكە كەلمەگەن كەزدە, سىنىپ جەتەكشىسى اكەسىنە حابارلاستى. ول: «ءيا, ول ءوزىنىڭ قۇربىسىنىڭ ۇيىندە, مەن رۇقسات بەردىم» دەپ جاۋاپ بەرەتىن», — دەدى ديرەكتور ورىنباسارى.
«نەمولچيKZ» قورىنىڭ باسشىسى دينا ءتاڭسارى قىزدىڭ «سۋتيونەرلەر» تاراپىنان ۇنەمى قاتىگەز زورلىق-زومبىلىققا ۇشىراعانىن ايتتى. ولار قىزدى ۇرىپ-سوعۋمەن قاتار, ءىشىن ىستىق تسەللوفانمەن كۇيدىرىپ, جاراقاتتاعان. سونداي-اق, ولار قىزدىڭ ۇستىنە, ءىش كيىمىنە دەيىن ورتەنگەن قاعاز لاقتىرىپ وتىرعان, جانە ونى مازاق ەتكەن.
ءتاڭسارىنىڭ ايتۋىنشا, «ءجاسوسپىرىم سۋتيونەرلەر» قىزدى «كىزدار.نەت» سايتىندا تىركەپ, وعان جۇمىس كەستەسىن ءارى قانشا «تابىس» تابۋ كەرەكتىگىن بەلگىلەپ قويىپتى.
«ولار قىزدى مازاق ەتىپ ۇرۋدى ەرمەككە ايلاندىرىپ العان. قىزدىڭ قارسىلىق كورسەتەر شاماسىنىڭ جوق ەكەنىنە ابدەن قۇنىعىپ, ودان كوپ نارسەنى تالاپ ەتكەن. قىزمەت كورسەتەتىن ەركەكتەردىڭ سانىن ارتتىرىپ, ەشقانداي شەك قويماعان. ولاردىڭ بار كوزدەگەنى قىزدى قالاۋىنشا پايدالانىپ اقشا تابۋ ءارى سومانى كۇن سايىن كوبەيتىپ وتىرۋ بولعان», — دەدى ءتاڭسارى.
سونىمەن قاتار, قور باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا, قىز ءۇشىن ەڭ اۋىر كەزەڭ 2024 جىلدىڭ مامىر ايىندا باستالدى. ول دامىلسىز كۇندىزگى 15:00-دەن تاڭعا دەيىن ينتيمدىك قىزمەتتەردى سۋتيونەرلەردىڭ ءبىرىنىڭ پاتەرىندە كورسەتكەن.
سەكسۋالدى قۇلدىقتا بولعان قىز بەن سۋتيونەرلەر تۋرالى ولاردىڭ سىنىپتاستارى نە دەيدى?
قازىرگى ۋاقىتتا جەڭگەتايلىققا كۇدىكتەلەتىن ءۇش كامەلەتكە تولماعان بالا تۋرالى بەلگىلى, ولاردىڭ ەكەۋى قۇرباننىڭ سىنىپتاستارى.
ەسكەرتۋ: قۇربان مەن كۇدىكتىلەردىڭ ەسىمدەرى وزگەرتىلدى.
مەكتەپتەن الىنعان ءانونيمدى سۇحباتتاسۋشىمىزدىڭ ايتۋىنشا, قۇربان لاۋرا ۇزاق ۋاقىت بويى كۇدىكتى ايگۇلمەن جاقىن دوستىق قاتىناستا بولدى. ولاردى قورقىنىشتى وقيعاعا دەيىن ەڭ جاقىن قۇربىلار دەۋگە بولاتىن ەدى. كەيىنەن ايگۇل ءجيى لاۋرانى مەكتەپتە باقىلاپ جۇرگەن جانە لاۋرانى جەزوكشەلىكپەن اينالىسۋعا ماجبۇرلەگەن ساتتەن باستاپ ولار دوستىق قاتىناستارىن توقتاتقان. ايگۇل مەن ەكىنشى كۇدىكتى داۋرەن ۇنامسىز مىنەزدەرىمەن تانىلعان جانە ۇرىسىپ, شۋ شىعارۋعا قۇمار بولعان ەكەن.
ءبىزدىڭ ءانونيمدى سۇحباتتاسۋشىمىز كۇدىكتى ايگۇل مەكتەپتە ءجيى كورىنەتىنىن, ال لاۋرا ساباققا سيرەك قاتىساتىنىن, بىراق مەكتەپتە ونىڭ ءجيى ساباقتان قالاتىنىنا كوپ كوڭىل بولىنبەگەنىن ايتتى.
«ونىڭ مەكتەپتە قانشالىقتى ءجيى بولماعانىن ايتا المايمىن. بىراق ساباقتان كوپ قالسا دا, مۇعالىمدەر مەن ديرەكتور ونى بايقامادى. مەكتەپتە وقۋشىسىنىڭ ساباققا قاتىسۋى مەن ونىڭ جاعدايىنا نەمقۇرايلى قاراعان. كەيدە ساعان ۇرسۋى مۇمكىن, بىراق ول تەك سىرت كوز ءۇشىن عانا. مۇعالىمدەردە قىزدىڭ تاياق جەگەنىنە نازار اۋداراتىنداي مۇقيات قاداعالاۋ بولمايتىن. ارينە, وعان كومەك كورسەتۋ كەرەك ەدى, ول ءوز-ءوزىن قورعاي الاتىنداي مىقتى ەمەس. وكىنىشكە قاراي مۇنى ەشكىم بايقامادى. بۇنى بىلەتىندەر جاۋىزدار جاعىندا بولدى», — دەدى ءبىزدىڭ سۇحباتتاسۋشىمىز.
ال ەكىنشى كۇدىكتى – داۋرەننىڭ وتە شاتاق مىنەزدى, قاتارلاستارىن باسىنىپ, قىزداردى ءجيى قورلايتىنى ءمالىم بولدى.
«بارلىعى ونىڭ قىزداردى قورلايتىنىن راستاي الادى. ول ءاردايىم وسىنداي ىستەرى ءۇشىن جازالانبايتىن. تەك ۇلدارمەن عانا ارالاساتىن داۋرەن ءبىر توپ بالالارمەن ۇنەمى مەكتەپتەن تىس ساۋدا ورتالىقتار مەن فۋدكورتتاردا ءجيى سەرۋەندەيتىن», — دەيدى سۇحباتتاسۋشىمىز.
قوس كۇدىكتى ايگۇل مەن داۋرەن اراسىنداعى بايلانىس تىعىز. داۋرەن ايگۇلدىڭ ءسىڭلىسى دىلنازبەن قىز بەن جىگىت بولىپ كەزدەسكەن ەكەن. ءتىپتى ءجاسوسپىرىم داۋرەن دىلنازعا Baiuzaq Plaza ساۋدا ۇيىندەگى كيىم دۇكەنىن سىيعا تارتقان. دەرەككوزدىڭ ايتۋىنشا, بۇل اقشا لاۋرانى سەكسۋالدىق ەكسپلۋاتاتسيالاۋ ارقىلى كەلۋى مۇمكىن.
«داۋرەننىڭ تاعى 2004 جىلعى ەكى باۋىرى نەمەسە ءوزى «باۋىر» دەپ اتاپ العان بالالار دا لاۋرانى زورلادى. بىرەۋى ونى كولىكتە زورلاسا, ەكىنشىسى قايدا زورلاعانىن بىلمەيمىن. بىراق ولار ايۋاندىقتارىن ىسكە اسىرعان ساتتە بىرگە بولدى», — دەدى سۇحباتتاسۋشىمىز.
داۋرەننىڭ جانۇياسى جاعىنان بىرەۋدىڭ ساۋدا نۇكتەسىن سىيعا بەرگەنىن نەمەسە جالعا العانى تۋرالى اقپاراتتى ءبىزدىڭ ەكىنشى دەرەككوزىمىز دە راستادى. ءبىز ساتۋشىلاردىڭ بىرىمەن سويلەسۋ ءۇشىن ساۋدا ورتالىعىنا باردىق. تاڭەرتەڭ 11-دە دۇكەننىڭ ءالى جابىق ەكەنىن كوردىك. كورشى دۇكەندەردەن سۇراستىرا كەلە, كيىم دۇكەنى ارقاشان ۋاقىتىندا اشىلمايتىندىعىن جانە كەيدە كەشكە قاراي عانا بىرنەشە ساعاتقا عانا اشىلاتىنىن انىقتادىق.
«بايقاعانىمداي دۇكەندى تەك ەرمەك ءۇشىن اشقان سياقتى, ساۋداعا نەمقۇرايلى قارايدى», — دەدى كورشى دۇكەندەگى ايەل.
سونىمەن قاتار, كۇدىكتىلەردىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى پاراقشالارىن تاپتىق. ولاردىڭ سۋرەتتەرىنىڭ استىندا ءجيى قۇران اياتتارى, دىنگە قاتىستى دايەكسوزدەر مەن سىلتەمەلەر كەزدەسەدى, بىراق ءبىزدىڭ دەرەككوزدىڭ ايتۋىنشا, بۇل تەك سىرت كوز ءۇشىن عانا ەكەن.
«ولار ءدىني ادامدار ەمەس. بۇل تەك سىرت كوز ءۇشىن عانا, ءدىندى وزدەرىنىڭ ۆيدەولارىندا اتاپ ءوتىپ, سول ارقىلى ءساندى كورىنۋگە تىرىساتىن. ولار الكوگولدى ىشىمدىكتەر ىشەتىن. مىسالى, داۋرەن ءبىتىرۋ كەشىندە اتا-اناسىنىڭ كوزىنشە قاتتى ماس بولىپ پوليتسەيلەردەن قاشقان بولاتىن. جالپى ولاردىڭ سىنىبىندا بارلىعى بايلىق پەن ءساندى ومىرگە قىزىعىپ, وزدەرىن ەرەسەك ءارى باي ەتىپ كورسەتۋگە تىرىساتىن. اسىرەسە, وسى ەكەۋى», — دەدى ول.
سونىمەن قاتار, مەكتەپتە داۋرەننىڭ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىندا جۇمىس ىستەيتىن تۋىستارى بار دەگەن سوزدەر تاراعان. كەيبىر سۋرەتتەردە ول دوستارىمەن بىرگە كولىكتە قىزمەتتىك كۋالىك ۇستاپ تۇر. ءبىز داۋرەننىڭ سۋرەتتەرىندە كورىنگەن كولىكتىڭ كىمگە تيەسىلى ەكەنىن انىقتاماق بولدىق. الايدا بەلگىلى بولعانداي, كولىكتىڭ مەملەكەتتىك نومىرلەرى ەسەپتەن الىنعان, سەبەبى كولىك يەسى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىندا جۇمىس ىستەيدى.
تاعى ءبىر دەرەككوزىمىز كۇدىكتىلەردىڭ ءبىرىنىڭ تۋىسى بالالاردى قورعاپ قالاتىنداي قۇزىرەتىنىڭ بارىن ايتتى. بىزگە كۇدىكتىلەردى ۇيقاماققا وسىنداي بايلانىستارىنىڭ ارقاسىندا عانا شىعارىپ العانىن ايتتى. بىراق ءىس ناسىرعا شاۋىپ, كەڭ رەزونانسقا يە بولعاندا الگى تۋسىسىنىڭ كومەگى سەيىلگەن كورىنەدى.سونىمەن قاتار, لاۋرانىڭ ارقاشان سىرت كەلبەتىنىڭ جاقسى كورىنگەندىگىن, بىراق كوبىنەسە قايعىلى ءارى تەرەڭ ويعا باتىپ جۇرەتىندىگىن كوپشىلىك بايقاعان. ول ءومىرىنىڭ كوپ بولىگىندە وسى مەكتەپتە وقىدى. لاۋرانىڭ كوپتەگەن قۇرداستارىنان ايىرماشىلىعى, سابىرلى جانە جانجالسىز قىز بولعاندىعىندا دەپ ايتتى سۇحباتتاسۋشىمىز.
قىزىلورداداعى جەزوكشەلىك نارىعى قالاي ۇيىمداستىرىلعان?
ءبىز قىزىلورداداعى جەزوكشەلىك نارىعى قالاي ۇيىمداستىرىلعانىن ءبىلۋ ءۇشىن جەرگىلىكتى جەزوكشەلەردىڭ بىرىمەن اڭگىمەلەستىك. ونىڭ ايتۋىنشا, «قىزدار.نەت» سايتى قالادا ءالى دە بەلسەندى جۇمىس ىستەپ تۇر, ال قىزمەت باعاسى استانا مەن الماتىعا قاراعاندا الدەقايدا تومەن.
«كەيبىر قىزدار 10-15 مىڭ تەڭگەگە قىزمەت كورسەتۋگە دايىن. بىراق مۇنداي قىزمەت كورسەتەتىن قىزداردىڭ سانى ايتارلىقتاي از. جالپى جۇمىس ىستەۋدىڭ باسقا دا ارنالارى بار. مىسالى ساۋنا جانە باسقا دا جەرلەرگە شاقىرۋلار», — دەدى ول.
ول سونداي-اق, جابىرلەنۋشى سۋتەنيورلەرسىز جەكە جۇمىس ىستەي الماس ەدى دەپ اتاپ ءوتتى. ونىڭ ايتۋىنشا, قىزدىڭ وزىنە كومەك قاجەت بولار ەدى, ويتكەنى جالعىز جۇمىس ىستەۋ تىم قاۋىپتى.
«جالعىز جۇمىس ىستەۋ ءوز قاۋىپسىزدىگىڭ ءۇشىن قاۋىپتى, بىرەۋ سەنى قورعاۋى كەرەك. ادامدار ءارتۇرلى بولادى. كەيدە بىزگە اگرەسسيۆتى ەر ادامدار تاپ بولادى. ءسىز ونىڭ سۋتەنيورلەرى كامەلەتكە تولماعاندار دەپ ايتتىڭىز. ولاردىڭ قانشالىقتى كومەكتەسكەنىن بىلمەيمىن. شىنىندا دا, ولار ونىڭ مەنەدجەرى بولىپ, بۇدان جاقسى تابىس تاۋىپ جۇرگەن شىعار. ولاردىڭ كومەگى قاجەت بولدى ما? الدە ولاردىڭ اراسىندا ەرەسەك بىرەۋ بار ما, بىراق ءبىز ول تۋرالى بىلمەيمىز», — دەپ تۇيىندەدى ول.
