قارجى جانە تولەمدەر
ءلاززات يبراگيموۆا كوممەرتسيالىق بانكتەر تۇرعىن ءۇي جيناقتارىنىڭ قارجىسىنا قول سۇعۋى مۇمكىن دەپ قورقادى
فوتو: inbusiness.kz
نەلىكتەن وتباسى بانكىنىڭ باسشىسى قازاقستان بانكتەرى تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناقتارىنىڭ قارجىسىنا قول سۇعۋى مۇمكىن دەپ قورقاقتاپ وتىر. سەبەبىن qandastar.kz تارقاتىپ كوردى.
قازاقستاندا كوممەرتسيالىق بانكتەرگە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناقتارىن تارتۋعا رۇقسات بەرۋ ۇسىنىلدى. بۇل يدەيا العاش پايدا بولعان جوق, بىراق قازىر ول زاڭ جوباسىنا ەنگىزىلگەنىن باسەكەلەستىكتى قورعاۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگى حابارلاعان بولاتىن. بۇل رەتتە ءلاززات يبراگيموۆا بىرنەشە كەمشىلىكتەردى نۇسقاپ وتىر.
ونىڭ ايتۋىنشا, Halyk ءBankىنىڭ قازاقستاننىڭ قارجىگەرلەر قاۋىمداستىعى ارقىلى-امبەباپ بانكتەرگە تۇرعىن ءۇي-قۇرىلىس جيناق اقشاسىمەن اينالىسۋعا رۇقسات بەرۋ باستاماسى بار. بۇل جەردە ەڭ الدىمەن شەتەلدىك تاجىريبەگە جۇگىنۋ كەرەك, ويتكەنى 2000 جىلى تۇرعىن ءۇي-قۇرىلىس جيناقتارى تۋرالى زاڭ جازىلعان كەزدە يپوتەكانى دامىتۋدىڭ ءارتۇرلى فورمالارىنا تالداۋ جاساعان دۇنيەجۇزىلىك بانك توبى تارتىلعان ەدى.
بۇگىندە قازاقستاندا جابىق, نەمىس تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق جۇيەسى جۇمىس ىستەيدى, ونىڭ شەڭبەرىندە دەپوزيتورلار كەلىسىمشارت جاساسادى جانە وسىلايشا شارتتاردى ورىنداعان سول دەپوزيتورلارعا كرەديت بەرىلەتىن ورتاق پورتفەل قالىپتاستىرىلادى.
«تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىن ۇنەمدەۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن فرانتسۋز مودەلى بارىن ۇمىتپاۋ كەرەك. بىراق ەكى ەلدە دە نەمىس جانە فرانتسۋز مودەلدەرى بىرىكتىرىلمەگەن. ەگەر ءبىز قازاقستاندا مۇنى بىرىكتىرۋگە تىرىسساق, كوپتەگەن تۇيتكىل بار», – دەپ قوستى ول.
ەكىنشى تاۋەكەل, كوممەرتسيالىق بانكتەر جەكە تۇلعالاردىڭ تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناقتارىن يپوتەكاعا ەمەس, شوب پەن كورپوراتيۆتىك كليەنتتەرگە كرەديت بەرۋگە باعىتتاي الادى.
«قازاقستاننىڭ تاريحى كورسەتىپ وتىرعانداي, كوممەرتسيالىق بانكتەردىڭ بانكروتتىعى ءبىر عانا سەبەپپەن – كوپ جاعدايدا اكتسيونەرمەن ۇلەستەس بولعان كورپوراتيۆتىك كليەنتتەرگە كرەديت بەرۋ ارقىلى ورىن الدى», – دەيدى ول.
ايتا كەتۋ كەرەك, ەلىمىزدەگى «قارجى رەتتەۋشىسى» بانكتەرگە تۇرعىن ءۇي-قۇرىلىس جيناق جۇيەسىنە قول جەتكىزۋ يدەياسىن قولداپ وتىر. ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسى بارىسىندا قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىنىڭ باسشىسى ءمادينا ابىلقاسىموۆا قازىر قازاقستاندىق نارىقتا نەگىزىنەن وتباسى بانكىنىڭ يپوتەكالىق نەسيەلەرىن بەرەتىنىن ايتقان بولاتىن. باعالاۋ بويىنشا ونىڭ ۇلەسى شامامەن 58% جەتەدى. باسقا بانكتەردە نارىقتىق يپوتەكا دا بار, بىراق ولار نەگىزىنەن «7-20-25» نەمەسە نارىقتىق مولشەرلەمەلەر جەتكىلىكتى جوعارى مولشەرلەمەلەر.
«بىزدە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق جۇيەسى اناعۇرلىم تۇراقتى جانە ورنىقتى, ويتكەنى مىندەتتەمەلەر ۇزاق مەرزىمگە قابىلدانادى. ەگەر ادام ءۇش جىل جيناپ, سودان كەيىن قالعان سومانى السا, وندا ستاۆكا جيناقتاعانىنىڭ ارقاسىندا تومەن بولۋى مۇمكىن. بۇل جاعدايدا ونىڭ دەفولتقا جول بەرمەۋ ىقتيمالدىعى الدەقايدا جوعارى. بۇل جۇيە دالەلدەنگەن, سوندىقتان ءبىز تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى جيناق جۇيەسىنە باسقا بانكتەردى دە تارتۋ ءۇشىن ماسەلەنى ەكى جىلدان بەرى قوزعاپ كەلەمىز. ولار دا مۇمكىندىكتى پايدالانۋ كەرەك», – دەپ ءتۇسىندىردى ابىلقاسىموۆا.
«قارجى رەتتەۋشىسى» ءتيىستى وزگەرىستەر باسەكەلەستىكتى قورعاۋ اگەنتتىگى ازىرلەگەن جانە ناسيحاتتايتىن زاڭ جوباسى اياسىندا دايىندالعانىن دا ايتتى. بۇل نورما بانكتەر ءۇشىن تۇرعىن ءۇي جيناق جۇيەسى شەڭبەرىندە دەپوزيت تارتۋ مۇمكىندىگىن كەڭەيتۋگە جول اشادى.
ءمولدىر سنادين