“ماماسىنىڭ بالاسىن“ قالاي تانۋعا بولادى? پسيحولوگ جاۋاپ بەردى

فوتو: اشىق دەرەككوز

الەۋمەتتىك جەلىدە وليمپيادا چەمپيونى ەلدوس سمەتوۆتىڭ كوپشىلىك الدىنا اناسىمەن شىققان ۆيدەوسى كوپشىلىكتىڭ قىزۋ تالقىسىنا ءتۇستى. كوۋچ, پسيحولوگتار «ماماسىنىڭ بالاسى» دەپ باعا بەردى. وسى رەتتە Massaget.kz ءتىلشىسى پسيحواناليز باعىتىنداعى پسيحولوگ مەيىرگۇل بيماعامبەتوۆادان قازاق قوعامىنداعى ەر ادامداردىڭ اناسىنان سەپەراتسيالانۋى جانە «ماماسىنىڭ بالاسى» دەپ اتالاتىن جىگىتتەردىڭ بەلگىلەرى تۋرالى سۇراعان بولاتىن.

«ۋاقىتىلى سەپەراتسيالانباعان بالادا اقاۋلار بولادى»

ماماننىڭ ايتۋىنشا, بالا 4 ايعا دەيىن اناسى ەكەۋىن ءبىر ادام دەپ قابىلدايدى.

ء«پسيحواناليزدىڭ تەورەتيكتەرىنىڭ «اجەسى» مارگارەت مالەر العاشقى بولىپ سەپەراتسيا, بالا ءپسيحواناليزىن زەرتتەگەن. ونىڭ ايتۋى بويىنشا, دۇنيەگە كەلگەن كەزدە نارەستە مەن الەم, نارەستە مەن انا ءبىرتۇتاس بولادى. ياعني بالا ءۇشىن انا – بۇكىل الەم عوي. ويتكەنى اناسى بالانىڭ جورگەگىن اۋىستىرادى, تاماعىن بەرەدى, وعان كۇتىم جاسايدى. بالا 4 ايعا تولعاننان كەيىن سەپەراتسيا باستالادى. سەپەراتسيا دەگەندى شامامەن 4-5 ايلاردا نارەستە ءتۇسىنىپ باستايدى. «مەنى تاماقتاندىراتىن وبەكت مەن ەمەس, بولەك ادام ەكەن عوي» دەگەن تۇسىنىك پايدا بولادى. وعان دەيىن نارەستە اۆتوماتتى تۇردە قارنىم اشسا – ءوز-ءوزىمدى تاماقتاندىرامىن, دارەت سىندىرعىم كەلسە – ءوزىم سىندىرامىن دەپ قابىلدايدى. 4-5 ايلاردا سيمبيوز پروتسەسى, ياعني نارەستە ءوزى بولەك, الەم بولەك ەكەنىن ءتۇسىنۋ پروتسەسى باستالادى»,- دەدى ول.

ەگەر سەپەراتسيا پروتسەسى 4 ايدان ەرتە جۇرسە دە ماسەلە تۋىنداۋى مۇمكىن.

«ماسەلەن, بالا العاشقى ايدا اناسىز قالسا, ياعني ونى تاماقتاندىراتىن, قۋات بەرەتىن, كۇتىم جاسايتىن ادام بولماي قالسا, بولاشاقتا بالادا قانداي دا ءبىر اقاۋلار بولادى. اتاپ ايتقاندا, شيزوفرەنيا, پارانويا, پسيحوپاتيا, تاۋەلدىلىك بولۋى مۇمكىن. ەگەر اناسى 8-9 ايلىق بالاسىن وزىنەن الشاقتاتپاي, العاشقى ايداعىداي قاراپ, ءالى كۇنگە دەيىن ونى وبەكتەپ وتىرسا, وندا بولاشاقتا ەرەسەك تۇردەگى «ماماسىنىڭ بالاسىن» كورۋىمىز مۇمكىن. جالپى تابيعاتتا بارلىق نارسە ورنىمەن بولۋ كەرەك. قالىپتى جاعدايدا بالاسىنىڭ 4-5 ايلىعىندا اناسى دا ودان شامالى الشاقتاپ, 8-9 ايلىعىندا جەكە شارۋاسىن بىتىرەتىندەي جاعدايعا جەتۋ كەرەك. وسىلايشا, اناسى دا بالاسىنان از-ازدان, بالاسى دا اناسىنان از-ازدان الشاقتاپ وتىرۋ كەرەك. بىزدە وسى پروتسەستەر كەيدە نە تىم ەرتە, نە كەش بولىپ جاتادى. سول ءۇشىن بولاشاقتا قانداي دا ءبىر اقاۋلار بولادى», – دەدى ول.

بالانىڭ سەپەراتسيالانباۋىنا نەگىزگى سەبەپتەر قانداي?

پسيحولوگ بالا مەن انانىڭ سەپەراتسيالانباۋى كوبىنەسە اناسىنا بايلانىستى ەكەنىن ايتتى.

«اناسىنىڭ ۇرەيى جوعارى, جالعىزدىقتى تىم كوپ سەزىنسە, بالاسىنا «جابىسىپ» قالعان بولادى. اناعا بەيسانالى تۇردە بالانىڭ وعان جابىسىپ, ەتەگىنە ورالۋى, «انادان باسقا ەشكىم جوق» دەگەن قۇبىلىس كەرەك بولىپ تۇرادى. ويتكەنى اناسى كۇيەۋىنەن جىلۋلىق, ماحابباتتى كورمەسە, ونى بالاسىنان الىپ وتىرادى. بالاسى وعان تاۋەلدى عوي. سول تاۋەلدى بولعاندىقتان جىبەرگىسى كەلمەيدى. سەپەراتسيالانۋ ءۇشىن اناسى بالاسىن جىبەرۋ كەرەك. مىسالى, سەپەراتسيالانۋدىڭ ەموتسيالىق تۇرعىسى 4-5 ايدا باستالادى, 8 ايدا بالا فيزيكالىق تۇرعىدا سەپەراتسيالانادى. نەگىزى بالانىڭ ەڭبەكتەپ باستاعانى – ناعىز سەپەراتسيانىڭ باستالۋى. ەڭبەكتەيتىن بالانىڭ اناسىندا 1-2 ساعات بولسا دا ارتىق ۋاقىتى پايدا بولادى. سول ارتىق ۋاقىتتى ول جۇبايىنا, ءوزىنىڭ جەكە شارۋالارىنا بولەتىندەي دەڭگەيدە بولۋى كەرەك. بۇل – سەپەراتسيانىڭ دۇرىس ءجۇرىپ جاتقانىنىڭ كورىنىسى.

دەكرەتتىك ۋاقىت انالاردا 3 جىلدان سوڭ بىتەدى. الايدا ايەلدەردىڭ كوپشىلىگى 3 جىلدان سوڭ دا سول بالانىڭ جانىندا وتىرادى. بۇل دا بالانىڭ سەپەراتسيالانۋىنا كەدەرگى دەپ قاراستىرۋعا بولادى. كوپتەگەن انالار ءومىرىن بالاسىنا ارنايدى. سونداي بالالار «ماماسىنىڭ بالاسى» بولىپ جاتادى», – دەدى ول.

ماماننىڭ ايتۋىنشا, ءاربىر انا ءوزىن تۇبەگەيلى بالاعا ارناماي, حوببيىمەن دە اينالىسۋ كەرەك.

«ادامنىڭ ەكى قاناتى بار. ءبىر قاناتى – وتباسى, ەكىنشىسى – كاسىبي ءومىرى. انا بارلىق ءومىرىن تۇبەگەيلى بالاعا, وتباسىعا ارناماي, قانداي دا ءبىر حوببيلارىمەن اينالىسىپ ءجۇرۋ كەرەك. سول كەزدە اناسىنا قاراپ بالاسى دا دەربەستىگىن ۇيرەنە باستايدى.

قازاق قوعامىندا ەر ادامنىڭ اناسىنان سەپەراتسيالانباۋىنىڭ بىردەن-ءبىر سەبەبى – مەنتاليتەتتەن. ءبىزدىڭ مەنتاليتەتتە ايەل كۇيەۋىنەن ءبىر ساتى تومەن تۇرعاندىقتان بار ءومىرىن وتباسىنا ارنايدى. ال ەر ادام ءىستىڭ, تىستىڭ ادامى دەپ قارايدى. سول ءۇشىن دە ەرلەر وتباسىلىق ومىردە بەلسەنە اتسالىسپايدى. بالالاردىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ ءۇي دەگەندەگى اسسوتسياتسياسى اناسى بولادى دا, سونىڭ ەتەگىنەن ءارى اسپايدى. ناتيجەسىندە, «انام ءبىز ءۇشىن بۇكىل ءومىرىن ارنادى, مەن ەندى سونىڭ الدىندا ءومىر بويى قارىزدارمىن, ءومىرىمدى اناما ارناۋىم كەرەك» دەپ ويلايدى. وسىلايشا, بالا دا اناسىنىڭ الدىندا ءوزىن كىنالى سەزىنەدى», – دەدى پسيحولوگ..

سەپەراتسيالانباعان ەر ادامدى قالاي بىلۋگە بولادى?

پسيحولوگ اتا-اناسىنان سەپەراتسيالانباعان ەر ادامنىڭ بەلگىلەرى تۋرالى ايتتى.

«جاس جىگىتتەر ءولدىم-كۇيدىم دەپ تۇرسا دا, بولاشاق جارىنا شارت قويىپ جاتادى. «اتا-اناممەن تۇراسىڭ», «انامنىڭ ايتقانىن جاسايسىڭ», «اكەمنىڭ اياعىن جىلى سۋمەن جۋاسىڭ» دەگەن سەكىلدى تالاپتار ايتادى. اسىرەسە مەرەكەلەردە قىزىنا 3 تال گۇل بەرسە, اناسىنا ءبىر بۋما گۇل شوعىن تارتۋ ەتەدى. بۇل جەردە ول اناسىن ءبىرىنشى ورىنعا قويىپ تۇر. جىگىتتەردەن «سەن ءۇشىن ءبىرىنشى ورىندا كىم?» دەپ اشىق سۇراۋعا بولادى. ساۋ پسيحيكا بويىنشا ءبىز ءبىرىنشى ورىنعا ءوزىمىزدى, ودان كەيىنگى ورىندا ەكىنشى جارتىمىزدى, سوسىن بالالارىمىزدى قويۋ كەرەك. سەبەبى ءبىز ولارعا جاۋاپكەرشىلىك الامىز. ودان كەيىن عانا اتا-انالارىمىزدى ايتامىز. ويتكەنى اتا-انا ءوزىنىڭ ءومىرىن ءسۇردى جانە ولار ەرەسەك ادامدار. قازاق قوعامىنىڭ جاس جىگىتتەرى ەڭ ءبىرىنشى ورىنعا اكە-شەشەسىن قويادى. بۇل – ولاردىڭ سەپەراتسيالانباعانىنىڭ كورىنىسى», – دەدى ول.

ونىڭ ايتۋىنشا, پسيحولوگتىڭ تاجىريبەسىندە مۇنداي كليەنتتەر كوپ كەزدەسكەن.

«كوبىنەسە قىز-كەلىنشەكتەر «بولەك تۇرعىم كەلەدى, بىراق كۇيەۋىم كەلىسپەيدى» دەگەن سەكىلدى ماسەلەمەن ماعان كوپ جۇگىنەدى. بىزدە قازاقستاندا اجىراسۋدىڭ ەڭ كوپ سەبەبى – ءۇشىنشى ادامنىڭ پايدا بولۋى. ءۇشىنشى ادام – جىگىتتىڭ اناسى, ەنە اراعا تۇسكەندە ستاتيستيكا بويىنشا اجىراسۋ بولىپ جاتادى. كوپ جاعدايدا اتا-انامەن قارىم-قاتىناس, كۇيەۋىنىڭ ءوز وتباسىن ەمەس, اتا-اناسىن قورعاۋى كوپ كەزدەسەدى. بۇل ماسەلەنى شەشۋ قيىنعا سوعادى. سەبەبى سەپەراتسيا تاۋەلدىلىك ماسەلەسىمەن ۇشتاسىپ جاتىر. كەيدە كونسۋلتاتسياعا كەلگەن جىگىتتەر ايەلىن بىرگە تۇسىنۋگە تىرىسىپ جاتادى. ء«وز وتباسىمدى ءوزىم اسىرايتىن دەڭگەيگە جەتىپپىن عوي, ال مەن وتباسىمدى ساتىپ ءجۇر ەكەنمىن» دەگەن تۇسىنىكتەرى قالىپتاسىپ جاتادى. ءارى قاراي سولاي سەپەراتسيالانىپ جاتادى. كەيبىر جاعدايدا جىگىتتەر تۇسىنبەيدى, «سىزدىكى قازاقي مەنتاليتەت ەمەس, اتا-انانىڭ ەكىنشى ورىنعا قويۋ دۇرىس ەمەس» دەپ جاتادى. ونداي كەزدە كومەكتەسۋ وتە قيىن», – دەدى ول.