ءماجىلىس دەپۋتاتى گۇلدارا الدانىشقىزى: دارىگەردىڭ مارتەبەسىن ءالى دە كوتەرۋ قاجەت

سولاردىڭ ءبىرى مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىن قولداۋعا جانە جالپى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن دامىتۋعا باعىتتالعان زاڭ بولعانى ءسوزسىز. وسىعان وراي ۇنەمى مەديتسينا ماسەلەسىن كوتەرىپ جۇرگەن ءماجىلىس دەپۋتاتى گۇلدارا الدانىشقىزىن سوزگە تارتقان ەدىك.

– گۇلدارا الدانىشقىزى, ۇزاق جىلدار بويى مەديتسينا سالاسىندا جەمىستى ەڭبەك ەتتىڭىز. بۇل سالانىڭ جەتىستىكتەرى مەن كەنجە قالعان تۇستارى وزىڭىزگە بارىنشا تانىس. ءماجىلىستىڭ مىنبەرىنەن دە مەديتسينا ماسەلەلەرىن كوتەرگەن بىرنەشە مارتە دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادىڭىز. پالاتانىڭ جالپى وتىرىسىندا دا, كوميتەتتىڭ تالقىلاۋلارىندا دا ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك سالاسىنا قاتىستى زاڭ جوبالارىن قاراۋ بارىسىندا دا ۇنەمى بەلسەندىلىك تانىتىپ كەلەسىز. جالپى بۇگىندە مەديتسينانىڭ تالقىلاۋدى قاجەت ەتەتىن قانداي ماسەلەلەرىن ايتا الاسىز ?

– بۇگىندە ەلىمىزدەگى مەديتسينا الدەقايدا ىلگەرىلەپ, ءىرى جانە پروگرەسسيۆتى جەتىستىكتەرگە جەتىپ جاتقانىن كورىپ وتىرمىز. ارينە, ونى جوققا شىعارۋعا بولمايدى. زاماناۋي اۋرۋحانالار اشىلىپ, جوعارى تەحنولوگيالىق ءارى قۇنى قىمبات قۇرال-جابدىقتار ساتىپ الىنىپ جاتىر. بۇل ءوز كەزەگىندە ناۋقاستاردىڭ دەرتىنە ناقتى دياگنوز قويۋ مەن ەمدەۋ ىسىندە وڭ ناتيجە بەرەدى. دەگەنمەن ءالى دە بولسا تۇيتكىلدى ماسەلەلەر بار. اسىرەسە سوڭعى جىلدارى, ياعني الەۋمەتتىك-مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورى جۇيەسى ەنگىزىلگەلى وزەكتى ماسەلەلەردىڭ قاتارى ارتىپ, كۇردەلەنە ءتۇستى جانە دە ولاردى كۇن قۇرعاتپاي, كەزەك كۇتتىرمەي تەز ارادا شەشۋ كەرەك.

ەڭ الدىمەن, دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ جەتەكشى جانە نەگىزگى بولىگى رەتىندە مەديتسينالىق-سانيتارلىق العاشقى كومەك كورسەتۋ جۇيەسىنە باسىمدىق بەرىلۋ قاجەت. ماسەلەن, 1978 جىلى الەمنىڭ جۇزدەن استام ەلىنىڭ ارنايى وكىلدەرى الماتىدا باس قوسىپ, مەديتسينالىق-سانيتاريالىق العاشقى كومەك تۋرالى الماتى دەكلاراتسياسىن قابىلدادى. ول جەردە مساك دامىتۋدىڭ نەگىزگى قاعيدالارى كورسەتىلگەن. قۇجاتقا قازاقستان دا قول قويدى. بىراق قازىر سول قۇجاتتاعى تالاپتار تولىق ورىندالماي وتىر.

حالىق ەڭ ءبىرىنشى, مەديتسينالىق-سانيتاريالىق العاشقى كومەك كورسەتەتىن مەكەمەلەرگە, ياعني, ەمحانالارعا جانە وتباسىلىق دارىگەرلىك امبۋلاتوريالارعا جۇگىنەدى. كىم قانداي ەم قابىلداۋ كەرەك, قانداي دارىگەرگە قارالۋ كەرەك, اۋرۋحاناعا جاتقىزۋ كەرەك پە, بارلىعىن سولار باعىتتاپ وتىرادى. سوندىقتان بۇل سالاعا ەرەكشە كوڭىل ءبولۋ كەرەك.

– جۋىردا دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترىنىڭ ونكولوگيالىق ناۋقاستاردى ەمدەۋگە بولىنەتىن قارجىنىڭ قىسقاراتىنى تۋرالى جاڭا بۇيرىعى جاريالاندى. ماجىلىستەگى ارىپتەستەرىڭىز ءوز قارسىلىعىن ءبىلدىردى. وسى ماسەلەدە ءسىزدىڭ مامان رەتىندەگى پىكىرىڭىز قانداي ?

– جالپى ونكولوگيالىق قىزمەت تۋرالى ايتاتىن بولساق, وكىنىشكە قاراي, بۇگىندە ونكولوگيالىق قىزمەتتىڭ وزىنە قويىلعان تالاپتاردىڭ ءتيىستى ۇدەسىنەن شىعا الماي وتىرعانىن ايتا كەتكەن ءجون.

مەملەكەت باسشىسى ونكولوگيالىق قىزمەتتى كەشەندى جاڭعىرتۋ ءۇشىن ءتيىستى مىندەتتەردى بەلگىلەپ بەردى. وسىلايشا, قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ونكولوگيالىق اۋرۋلارمەن كۇرەس جونىندەگى 2023 – 2027 جىلدارعا ارنالعان كەشەندى جوسپار ازىرلەندى. ماقساتى – ەرتە دياگنوستيكانى جاقسارتۋ, مۇگەدەكتىكتى ازايتۋ جانە ونكولوگيالىق ناۋقاستاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جەتىلدىرۋ. ونكولوگيالىق قىزمەتتى قارجىلاندىرۋ كوزى ۇلعايدى. بىراق, وكىنىشكە قاراي, كوڭىلدەن شىعا قوياتىن ناتيجەلەردى كورمەي وتىرمىز.

ءبىزدىڭ قوعامدىق قابىلداۋىمىزعا قاتەرلى ىسىككە شالدىققان ناۋقاستار ءتۇرلى ماسەلەلەرىن ايتىپ كەلەدى. كوبىنەسە ونكولوگيالىق ناۋقاستار اقىلى نەگىزدە دياگنوستيكالىق تەكسەرۋدەن جانە ەمدەۋدەن وتۋگە ءماجبۇر. ءتىپتى, باسقا ەلدەردەن ەم ىزدەپ, ءوز قاراجاتتارىنا جەكە كلينيكالارعا بارۋعا جانە قىزمەتتەردى اقىلى تۇردە الۋعا ءماجبۇر بولاتىنى كوڭىلدى قىنجىلتادى.

وسى رەتتە, ءبولىنىپ جاتقان الگى ميللياردتار قايدا كەتىپ جاتىر دەگەن زاڭدى سۇراق تۋادى.

ناۋقاستاردىڭ تۋىستارى جاقىنىن امان الىپ قالۋ ءۇشىن بار جيعانىن سالىپ, ءتىپتى پاتەرى مەن كولىكتەرىنە دەيىن ساتۋعا ءماجبۇر.

بۇكىل الەمدە ءتيىمدى يننوۆاتسيالىق يممۋندىق تەراپيانىڭ دارىلىك پرەپاراتتارى قولدانىلادى. مەن بۇل ماسەلەنى دەپۋتاتتىق ساۋالىمدا كوتەرگەم. بۇل پرەپاراتتاردىڭ كوپتەگەن ارتىقشىلىقتارى بار: ولاردىڭ توكسيندىلىگى (ۋىتى) تومەن, پاتسيەنتتەر جەڭىل كوتەرەدى, ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى 8 جىلعا دەيىن, تاۋلىك بويى ستاتسيوناردا جاتۋدىڭ قاجەتى جوق, يممۋندىق پرەپاراتتارمەن ەمدەۋ امبۋلاتوريالىق نەگىزدە جۇرگىزىلەدى, ناۋقاس قوعامنان الشاقتامايدى, ەڭبەككە قابىلەتتىلىگى مەن بەلسەندىلىگى جوعالمايدى. ويتكەنى تاۋلىك بويعى ستاتسيوناردا ەمدەلۋ مەملەكەت ءۇشىن قىمباتقا تۇسەدى. بىلە بىلسەك, وسى پرەپاراتتاردى ويلاپ تاپقان عالىمدار نوبەل سىيلىعىن العان. بۇكىل الەمدە يممۋندىق تەراپيانىڭ ءدارى-دارمەكتەرىمەن ەمدەۋدىڭ قارقىندى زاماناۋي ءادىسى قولدانىلادى, الايدا ءبىزدىڭ ەلدە بۇل تاسىلدەر كەڭ اۋقىمدا قولدانىلمايدى. بىزدە تەك 3 پرەپارات قانا تىركەلگەن. ەمدەۋگە ءتيىمدى بۇل دارىلەردى تىركەۋگە جانە ونى كادەگە جاراتۋعا نە كەدەرگى? بۇل وتە ۇلكەن سۇراق. قىمبات اۋرۋحانادا ەمدەلۋ قاجەتتىلىگىنىڭ جوقتىعى مەن ناۋقاستاردىڭ جانىنا دا, تانىنە دە قاتتى باتاتىن اۋىر حيميوتەراپيانى سالىستىرمالى تۇردە ەسەپتەيتىن بولساق, الەمدىك ەمدەۋ تاسىلىمەن ەمدەۋ قۇنىنىڭ ايىرماشىلىعى اسا ۇلكەن ەمەس. بىراق ەڭ باستىسى – ءدارىنىڭ تيىمدىلىگى جانە ازاماتتارىمىزدىڭ دەنساۋلىعى ماڭىزدى!

تاعى ءبىر ۇلكەن سۇراق: جىل سوڭىندا ونكولوگيالىق ديسپانسەرلەردىڭ ەسەپشوتىندا نەلىكتەن قوماقتى ميللياردتاعان سوما قاراجات قالىپ قويادى ?

مىسالى, الماتى ونكولوگيالىق ديسپانسەرىنىڭ ەسەپشوتىندا وتكەن جىلدىڭ سوڭىندا 6 ميلليارد تەڭگەدەن استام قاراجات قالعان. رەسپۋبليكا بويىنشا جالپى سوماسى 32 ملرد تەڭگەگە جۋىق. ياعني ونكولوگيالىق ديسپانسەرلەردىڭ جىل اياعىندا العان قارجىسى جينالا كەلە ميللياردتاعان سومانى قۇراپ وتىر.

ەڭ الدىمەن, بۇل جەردە مەديتسينالىق ۇيىمداردىڭ اقشاسىن سوڭعى ساتكە دەيىن جىبەرمەي ۇستاپ وتىراتىن ءمامس قورىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگى توڭىرەگىندە سۇراق تۋادى. نەلىكتەن مەديتسينالىق مەكەمەلەر قارجىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگىنەن جىل بويى زارداپ شەگىپ كەلەدى جانە نەگە اتالعان قور قاراجاتتى جىل سوڭىندا عانا بەرەدى? ءدارى-دارمەك ساتىپ الۋعا قاتىستى دا كوپتەگەن سۇراقتار تۋىنداپ وتىر.

قىسقاسى, اۋديتورلىق تەكسەرۋ جۇرگىزۋ قاجەت دەپ ەسەپتەيمىز جانە ءبىز دەپۋتاتتار مىندەتتى مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورىن, ونىڭ ىشىندە ونكولوگيالىق قىزمەتتىڭ جۇمىسىن جوعارعى ەسەپ پالاتاسىنىڭ تەكسەرۋىنە باستاماشىلىق ەتىپ جاتىرمىز.

بيۋدجەتتى 20 پايىزعا قىسقارتۋ قانشالىقتى ورىندى ەكەنىن دە تەرەڭ تالداۋ قاجەت دەپ ەسەپتەيمىن. ارينە, ءبىز ىشكى جاعدايدى, ونداعى ىشكى پروتسەستەردى بىلمەيمىز. دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى ماسەلەنى قايتا قاراپ, ءبىر پىسىقتاپ, دۇرىس شەشىم قابىلداۋعا ۋادە بەردى.

– ءسىز بۇعان دەيىن مەديتسينا تۇلەكتەرىنىڭ دارىگەر اتانا الماي جۇرگەندىگى تۋرالى ماسەلە كوتەرگەن ەدىڭىز. سول ماسەلە ءوز شەشىمىن تاپتى ما ?

– بۇل ماسەلە ءالى شەشىمىن تاپپاي تۇر. بۇل جەردە «مەديكالىق-پروفيلاكتيكالىق ءىس» فاكۋلتەتىنىڭ بارىنشا قاجەتتىلىگى تۋرالى ماسەلەنى قايتا قاراۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيمىن. بۇل مەنىڭ عانا پىكىرىم ەمەس, كوپتەگەن دارىگەردىڭ ويى وسىعان سايادى. تۇلەكتەر مەديتسينالىق ۋنيۆەرسيتەتتى بىتىرگەنىمەن, دارىگەر بولىپ شىعا المايدى. بۇل ماسەلەنى بىرجاقتى ەتپەسە, وندا اتالعان فاكۋلتەتكە ادام قابىلداپ, مامان تۇلەتىپ شىعارۋدى ءبىرجولا قىسقارتۋ قاجەت.

– ەلىمىزدە مەديتسينا سالاسى دامىپ كەلە جاتقانى ءجيى ايتىلادى. بىراق سوڭعى جىلدارى مۇدەگەكتىگى بار بالالاردىڭ سانى ارتىپ بارادى. مۇنىڭ سەبەبى نەدە ?

– وكىنىشكە قاراي, ءبىز بالا مۇگەدەكتىك العان كەزدە ونىڭ سالدارىمەن كۇرەسىپ الەكپىز, بىراق ونىڭ سەبەبىمەن جۇمىس ىستەۋ كەرەك. ونىڭ باستى سەبەبى – بالالاردىڭ, اسىرەسە جاڭا تۋعان نارەستەلەردىڭ دەنساۋلىعىنا بايلانىستى دياگنوزداردى ەرتە انىقتاۋ پروبلەمالارى. جاڭا تۋعان نارەستەلەردى باقىلاۋدى پەرزەنتحانادا سكرينينگتىك تەكسەرۋدەن باستاۋ كەرەك.

پەدياتريالىق كومەك ستاندارتىندا بارلىق پەرزەنتحانالاردا جاڭا تۋعان نارەستەلەردى نەوناتالدىق, وفتالمولوگيالىق جانە اۋديولوگيالىق سكرينينگتەن وتكىزۋ مىندەتتى بولۋى كەرەك دەپ كورسەتىلگەن. تاجىريبەدە اۋديولوگيالىق جانە وفتالمولوگيالىق سكرينينگتەر نەگىزىنەن شالا تۋعان نارەستەلەر ءۇشىن تاۋەكەل توپتارىنا سايكەس تاڭدامالى تۇردە جۇرگىزىلەدى.

جاڭا تۋعان نارەستەلەردى ەرتە تەكسەرۋ قاجەت. ول ءۇشىن ەلىمىزدىڭ بالىق وڭىرىندە گەنەتيكالىق اناليز جاسايتىن زەرتحانالار بولۋ كەرەك. بۇگىندە ول استانا, الماتى سەكىلدى ۇلكەن قالالاردا عانا بار. بۇل, ارينە, ارزانعا تۇسپەيدى. ەسەسىنە كەيىن مەملەكەت ەمدەۋگە, وڭالتۋعا, جاردەماقىعا جانە ت.ب. قاجەتتىلىكتەرگە ميللياردتاعان قاراجات جۇمساپ شىعىنعا ۇرىنبايدى. باستى ورىندا ناۋقاستىڭ جانە ونىڭ جاقىن تۋىستارىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسى تۇرۋى قاجەت.

مەن جاڭا تۋعان نارەستەلەردى سكرينينگتىك تەكسەرۋ قاجەتتىلىگىن ءوزىمنىڭ دەپۋتاتتىق ساۋالدارىمنىڭ بىرىندە كوتەردىم. ەرتە انىقتاۋ كوپ جاعدايدا ناۋقاستى ەمدەۋگە كومەكتەسەدى, ال ەگەر ەم قونباسا, وندا دەرتتىڭ ارى قارايعى ءورشۋىن تەجەپ, اۋىر سالدارى مەن مۇگەدەكتىك دەڭگەيىن تومەندەتەدى.

سونداي-اق تەگىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدەندىرىلگەن كولەمىنە پەرزەنتحانادا تەك فەنيلكەتونۋريا مەن مۋكوۆيستسيدوزعا عانا ەمەس, 32 گەنەتيكالىق اۋرۋعا بارلىق جاڭا تۋعان نارەستەلەردىڭ تۇقىم قۋالايتىن اۋرۋلارىن مىندەتتى سكرينينگتىك تەكسەرۋدى ەنگىزۋ قاجەت. ال مۇنداي تاجىريبە كورشى ەلدەردە بۇرىننان بار.

سيرەك كەزدەسەتىن اۋرۋلاردىڭ 90%-ى گەنەتيكالىق بولىپ كەلەدى. ونىڭ ۇستىنە ەلىمىزدە گەنەتيك ماماندارىنىڭ تاپشىلىعى ماسەلەسى دە وتكىر بولىپ تۇر.

– سوڭعى ۋاقىتتا جەدەل جاردەم قىزمەتكەرلەرىنە جاسالاتىن قاستاندىق تۋرالى ءجيى ايتىلىپ ءجۇر. دارىگەرلەردىڭ قاۋىپسىزدىگى قانشالىقتى قورعالعان ?

– قازىرگى ۋاقىتتا مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى ءتيىستى دەڭگەيدە قورعالماعان.

– قازىرگى تاڭدا سىنعا ءجيى ىلىگەتىن جۇيەنىڭ ءبىرى – ءمامس. مۇنىڭ تيىمسىزدىگى قوعامدا ءجيى كورىنىس تاۋىپ جاتادى. جالپى, مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ حالىق ءۇشىن ءتيىمدى جۇمىس ىستەۋى ءۇشىن قانداي وزگەرىستەر ەنگىزۋ قاجەت ?

– ءمامس جۇيەسىن تۇبەگەيلى وزگەرتۋ كەرەك. قور الدىنا قويىلعان تاپسىرمالاردى يگەرە المادى, ياعني «الەۋمەتتىك-مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورى» كە اق ەلىمىزدىڭ مەديتسينالىق كومەك جۇيەسىنىڭ قارجىلىق تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتۋ باعىتىنداعى جۇمىسى ءساتسىز بولدى دەپ ايتۋعا كەلەدى.

سايكەسىنشە, قور مەديتسينالىق مەكەمەلەردى ۇلكەن كرەديتورلىق قارىزعا باتىرىپ, ولاردىڭ دامۋىن تەجەدى, سونىڭ سالدارىنان حالىققا كورسەتىلەتىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ ساپاسىنىڭ تومەندەۋىنە اسەر ەتەدى. قارجىنىڭ ءتيىمسىز ءبولىنىپ جاتقانى انىق بايقالادى.

قازىر كوپ جاعدايدا ناۋقاستار دارىگەرلەردىڭ قابىلداۋىنا جازىلا المايدى, قاجەتتى تەكسەرۋلەردەن وتۋگە, قارجىلاندىرۋدىڭ جەتكىلىكسىزدىگىنەن جوسپارلى وپەراتسيالارعا جاتۋ ءۇشىن امال جوق كەزەك كۇتەدى, ال بۇل كەزدە باسقا ۇيىمداردىڭ ەسەپشوتىندا ميللياردتاعان اقشا جاتادى.

كەمشىلىكتەردىڭ تولىق جاۋاپكەرشىلىگى «الەۋمەتتىك-مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورى» كە اق-نىڭ موينىندا. سەبەبى امسق مونوپوليست رەتىندە وزىنە جوسپارلاۋ, تاريفتەردى بەلگىلەۋ, تەندەر وتكىزۋ, قارجى ءبولۋ, مونيتورينگ, تالداۋ, تەكسەرۋلەر, ايىپپۇل سالۋ سىندى شەكتەۋسىز وكىلەتتىكتەردىڭ ءبارىن ءوز قولىنا الىپ العان. مۇندا سىبايلاس جەمقورلىق تاۋەكەلدەرى وتە جوعارى.

مەملەكەت باسشىسى امسق جۇمىسىندا ءتارتىپ ورناتۋدى تاپسىرعان بولاتىن. ارىپتەستەرىم دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن جانە قور جۇمىسىن قارجىلاندىرۋ ماسەلەسىن بىرنەشە رەت كوتەرگەن. الايدا جاعداي وڭالار ەمەس, كەرىسىنشە قيىنداپ بارادى.

جاعدايدى جاقسارتۋدىڭ ءبىر جولى – جۇيەنى تسيفرلاندىرۋ جانە مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ نارىعى ءۇشىن باسەكەگە قابىلەتتى ورتا قۇرۋ.

سونىمەن قاتار بۇكىل بيلىكتى «الەۋمەتتىك-مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورى» كە اق-نىڭ ۋىسىنا ۇستاتىپ قويماي, شەكسىز وكىلەتتىكتەردى الىپ تاستاۋ قاجەت.

ماسەلەن, مەديتسينالىق ۇيىمدار جىل باسىنان بەرى قارجىسىز, از عانا اۆانسپەن جۇمىس ىستەپ كەلەدى. سەبەبى ولارعا قاڭتار ايىنىڭ قارجىسى ماۋسىم ايىندا عانا اۋدارىلدى. ءالى اقپان, ناۋرىز, ءساۋىر, مامىر, ماۋسىم ايلارىنىڭ اقشاسىن العان جوق. سونىڭ سالدارىنان مەديتسينالىق مەكەمەلەر تولىققاندى جۇمىس ىستەي الماي, شارۋاشىلىق جۇمىستارىن جۇرگىزە الماي, ءدارى-دارمەك, ازىق-ت ۇلىك, كوممۋنالدىق قىزمەت, تۇرمىستىق كەرەك-جاراقتار ءۇشىن اقىسىن تولەي الماي, ءتىپتى جالاقىنى دا ۋاقىتىندا بەرە الماي وتىر. اشىعىن ايتقاندا اقشاسىز جۇمىس ىستەپ جاتىر. ال حالىقتىڭ بارلىق شاعىمى ەڭ الدىمەن ەمحانا مەن اۋرۋحاناعا ايتىلادى. بىراق بۇل مەسەلەنىڭ باسى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورىندا جاتىر. وسىدان كەيىن مەديتسينالىق ۇيىمدار قالاي جۇمىس ىستەي الادى? دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن قارجىلاندىرۋ جىل سايىن كەشەۋىلدەيدى. سەبەبى – تسيفرلاندىرۋ جۇيەسىن جەتىلدىرمەگەن, ونى امسق-نىڭ ءوزى تەجەپ وتىر. امسق كولەمدى حالىق قارجىسىن بانكتەردەگى دەپوزيتتەرگە سالىپ, ديۆيدەندتەر الادى, ولاردىڭ قايدا جۇمسالىپ جاتقانى دا بەلگىسىز.

– جۋىردا ورفاندىق اۋرۋلارعا شالدىققان ناۋقاستار جانايقايىن جەتكىزدى. ولاردىڭ سوزىنشە, سالالىق مينيسترلىك سيرەك كەزدەسەتىن دەرتكە شالدىققاندارعا قاجەت ءدارى-دارمەك الۋدى قايىرىمدىلىق قورلارىنىڭ موينىنا جۇكتەپ قويعان. بۇل ادامداردىڭ ومىرىنە قاۋىپ توندىرمەي مە ?

– دەپۋتاتتار وسى ماسەلەگە وراي دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى, اۋىر دەرتكە شالدىققان ناۋقاستار, قوعامدىق جانە ەمدەۋ مەكەمەلەرى, «قازاقستان حالقىنا» قورى وكىلدەرى دوڭگەلەك ۇستەل وتكىزىپ, سيرەك كەزدەسەتىن دەرتكە شالدىققان ناۋقاستاردى ءدارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرىن تالقىلادى.

ارتىنشا دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى ورفاندىق دەرتكە شالدىققان ناۋقاستاردى قارجىلاندىرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. بۇل حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەتتىڭ ايقىن مىسالى.

– پاندەميادان كەيىن, دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن جەتىلدىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعى ارتتى. بىراق دارىگەرلەردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى ءالى دە وزەكتى بولىپ تۇر. وڭىرلەردەگى دارىگەر تاپشىلىعىن قالاي جويۋعا بولادى ?

– بۇل ماسەلە وبلىستارعا عانا ەمەس, قالالارعا دا قاتىستى بولىپ وتىر. دارىگەرلەر تاپشىلىعىنىڭ ءبىر سەبەبى – مەديتسينالىق جوعارى وقۋ ورىندارىندا وقىتۋ مەرزىمىنىڭ ۇزارۋىمەن بايلانىستى.

دارىگەرلەرگە شەكتەن تىس تالاپ قويۋ, ناۋقاستاردىڭ سىيلاماۋى, وكتەم قارىم-قاتىناسى, الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى قارالاۋلار, دارىگەرلەرگە شابۋىل جاساپ, ءتىپتى كۇش قولدانۋ, ولاردىڭ قورعالماعاندىعى, سوت شىعىندارى – وسىنىڭ ءبارى بۇل ماماندىقتان ىرگەنى اۋلاق ۇستاۋعا يتەرمەلەپ, ءتىپتى وقۋ ورنىن بىتىرگەننەن كەيىن دە كەيبىر تۇلەكتەر مەديتسينالىق جۇمىسقا بارمايدى.

دەمەك, دارىگەردىڭ مارتەبەسىن ودان ءارى كوتەرۋ قاجەت.

قازىر AMANAT پارتياسىنىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسى اياسىندا اۋىلدىق جەرلەرگە جۇمىسقا بارعان مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە 100 ايلىق ەڭ تومەنگى جالاقى دەڭگەيىندە ءبىر رەتتىك كومەك بەرىلەدى. بۇل بۇگىنگى 8,5 ملن تەڭگە. ءارى بۇل سوما جىل سايىن كوبەيىپ تۇرادى.

سونىمەن قاتار جۋىردا ەلىمىزدىڭ دەنساۋلىق سالاسىن باسقارۋعا جاڭا مينيستر تاعايىندالدى. اقمارال شارىپبايقىزىنىڭ وسى سالادا ناعىز مامان ەكەنى داۋسىز. الداعى ۋاقىتتا كوپتەگەن كۇردەلى ماسەلەلەردىڭ وڭ شەشىمىن تاباتىنىنا سەنىم بىلدىرگىم كەلەدى. دارىگەرلەر كەي جاعدايدا ءوز دەنساۋلىعىنان بۇرىن حالىقتىڭ دەنساۋلىعىنا كوبىرەك الاڭدايدى.