BilimJańalyqtar
Mektepte smartfon qoldanýǵa tyıym salatyn zań shyǵa ma?

Oqýshylardyń mektepte smartfon qoldanýyna zańmen tyıym salý qajet pe? Depýtat Ashat Aımaǵambetov osy suraqty qoǵam talqysyna usyndy. Eýropa elderinde burynnan engizilgen bul júıe qazaqstandyq oqýshylarǵa qalaı áser etedi? Bizdiń el mundaı ózgeriske qanshalyqty daıyn? «Astana» arnasynyń tilshisi Nazerke Altynbek zerdelep kórdi, dep habarlaıdy QANDASTAR.KZ.
Depýtat óz Instagram paraqshasyna osyndaı jazba jazdy.
«NZM basshylyǵy mektepterde smartfon qoldanýǵa shekteý qoıý týraly batyl da oryndy sheshim qabyldady.
Bul – jeńil sheshim emes. Biraq búginde elimizdiń kóptegen mektebi osyndaı erejelerdi engizip, sol baǵytqa bet buryp jatyr. Mundaı bastamany birden túsinip, qoldaı qoıý barlyq ata-ana men oqýshy úshin ońaı emes. Biraq ýaqyt óte kele qoǵamda bul sheshimniń máni men mańyzyn tereń uǵynatyn túsinistik qalyptasady.
Álemdik tájirıbe bul úrdistiń durys ekenin kórsetip otyr. Kóptegen damyǵan eldiń jetekshi mektepterinde smartfonǵa tyıym áldeqashan engizilgen jáne ol naqty nátıjesin berip keledi. Tipti keıbir Eýropa memleketteri bul shekteýdi zańmen bekitken.
IýNESKO derekterine súıensek, 2024 jyldyń sońyna qaraı álemdegi bilim berý júıeleriniń 40 paıyzy mektepterde smartfon qoldanýǵa resmı túrde shekteý engizgen.
Bul– tehnologııamen kúres emes, ol balanyń oıyn bólmeıtin, zeıinin shashyratpaıtyn, shynaıy bilim men qarym-qatynasqa jol ashatyn orta qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan qadam.
Al siz ne deısiz? Osyndaı sheshimdi Qazaqstan mektepteri úshin qolaıly dep esepteısiz be?», — dep jazdy Aımaǵambetov.
Dese de buǵan qarsy ata-analar da bar.
«Telefon — qajet nárse ǵoı. Bala telefonsyz kelip, mektepten shyqqanda urlap ketse, qolynda soǵar teleofony bolmasa qıyn ǵoı. Qazir telefonsyz adam sharasyz», «Keshirińizder, men qyzyma telefon berem. Oınaý úshin emes, qaýipsizdigi úshin. Maǵan shtraf dese de, basqa dese de báribir», «Chat GPT-diń bilimi emes, balanyń shynaıy bilimi tekserilýi kerek. Qoldaımyn!», — deıdi turǵyndar.
Al muǵalimder oqýshylar qaltasyndaǵy smartfonyn oılap esi shyǵatynyn jasyrmaıdy. Aıtýlarynsha, keı oqýshylar artqy partada otyryp, tyǵylyp oıyn oınaıdy. Al tapsyrmalardy ınternetten daıyn kúıinde kóshirýge tyrysady.
«Balalar mektepte telefonmen otyrǵanda, ol balanyń oıy ekige bólinip otyrady. Telefonǵa qaraǵysy keledi. Iaǵnı sabaqty birinshi emes, ekinshi orynǵa qoıǵysy kelip turady. Internet jelisinen kóshirgisi kelip turady. Al telefon alysta bolsa, óz oıyn, kretıvtilikti qosyp, bar yntasymen qatysady», — deıdi muǵalim Aıbek О́gizbaev.
Degenmen qazir biraz mektepte «Telefonsyz bir kún» júıesi engizilgen. Balalar arnaıy jáshikke smartfonyn salyp, úziliste ala alady.
Alaıda bul bastama birden qoldaý tappaǵan. Mektep basshylyǵy eshkimdi kúshtemegenin aıtady. Ýaqyt óte oqýshylar men ata-analar bul júıeniń tıimdiligin túsinip, óz erkimen qoldaǵan. Bul tek bilim sapasyna emes, balalardyń ózara baılanysyna da aıtarlyqtaı áser etken.
«Osy jobany júzege asyrǵannan bastap, oqýshylardyń bir-birine degen qarym qatynasy, baılanysy, sabaqtaryn bir-birimen talqylaıdy. Iaǵnı, dostyq qarym-qatynastary arta tústi», — deıdi mektep dırektorynyń tárbıe isi jónindegi orynbasary Baqytgúl Serikqyzy.
Telefonǵa tyıym salý, bilim sapasyn arttyrý joly ma, álde balalardyń qaýipsizdigine keri áser me? Qoǵam bul suraqqa naqty jaýap tappady. Alaıda bir nárse anyq, ıfrlyq qurylǵylardan bas tartý tek oqýshynyń emes, ata-ananyń sanaly túrde daıyn bolýyn talap etedi.