Mıyna chıp ornatylǵan alǵashqy adam qalaı ómir súrip jatqany týraly aıtyp berdi

Foto:  Cassidy Araiza / wired.com

Mıyna Neuralink chıpi ornatylǵan AQSh turǵyny Noland Arbo óziniń ómiri týraly aıtyp, euronews.com-ǵa suhbat bergen, – dep habarlaıdy qandastar.kz turkystan.kz-ke silteme jasap.

AQSh turǵyny Noland Arbo uzaq ýaqyt boıy Franııaǵa baryp, franýz tilin úırenýdi armandaǵan. Alaıda segiz jyl buryn bolǵan oqys oqıǵadan keıin onyń denesi ıyqtan tómen sal bolyp qalyp, armanyndarynan kúder úzgen.

Biraq Ilon Mask Arbonyń ómirin túbegeıli ózgertipti. Neuralink kompanııasynyń naýqasy retinde qańtarda 30 jastaǵy Arbonyń mıyna chıp salynǵan. Naýryzda Mask Arbonyń onlaın shahmat oınap, tek oı kúshimen kýrsordy basqarǵany kórsetilgen beınerolık jarııalady. Buǵan deıin ol arnaıy qurylǵy – aýyzǵa arnalǵan taıaqsha arqyly ǵana kýrsordy jyljytatyn.

Operaııadan segiz aı ótken soń Arbo Parıjde shahmat týrnırin ashýǵa daıyndalýda. Ol Neuralink ımplantynan keıin ómiri jeńildeı túskenin aıtyp, buryn shahmat oınaý qıyn bolǵanyn túsindirdi.

«Neuralink-ke deıin shahmat oınaý maǵan qıynǵa soǵatyn, sebebi bul denemdi qatty sharshatatyn. Al qazir tósekke jatyp alyp, saǵattap shahmat oınaı alamyn», — dedi ol Euronews Next agenttigine bergen suhbatynda.

Arbo bul tehnologııany tek oıynǵa ǵana emes, franýz jáne japon tilderin úırenýge de qoldanady.

«Adamdar bul «Matrıadaǵy» sııaqty kórinedi dep oılaýy múmkin, biraq shyn máninde, bul kompıýtermen jaqsyraq baılanysýǵa múmkindik beredi», — deıdi ol.

Arbo Neuralink chıpi engizilgenge deıin franýz tilin YouTube arqyly úırenip kelgenin, onyń ınteraktıvtiligi az bolǵanyn aıtty. Endi ol ózi franýz gazetterin oqyp, aýdıokitaptardy tyńdap, olardyń ýaqytyn basqaryp, qajetti kezde toqtata alady. Bul oǵan óz yrǵaǵynda oqýǵa jáne kóp nárseni meńgerýge múmkindik berdi.

Noland Arbo operaııadan keıin qıyndyqtar da bolǵanyn jasyrmady. Mıǵa engiziletin bul tehnologııanyń negizi – tıyn kólemindeı qurylǵy, ol hırýrgııalyq jolmen bas súıekke ornatylyp, mıǵa jińishke jipter arqyly engiziledi. Bul jipter mı-kompıýter ınterfeısin (BCI) quraıdy, mıdyń belsendiligin anyqtap, ony Bluetooth arqyly qurylǵylarǵa, mysaly, kompıýterge jiberedi.

Alaıda, Arboǵa ımplant engizilgennen keıin bir aı ótken soń, ol tehnologııanyń durys jumys istemeı bastaǵanyn baıqady. Kóptegen jipter ımplantattan ajyrap, mı sıgnaldaryn ólsheı alatyn elektrodtardyń sanyn kúrt azaıtqan.

«Operaııadan keıin jipterdiń barlyǵy óz ornynda bolǵan sát bolmady. Olar derlik operaııadan keıin birden qozǵala bastady», — dedi Arbo. «Shynymdy aıtsam, bul bir aı maǵan aщy ázil sııaqty kórindi. Bul óte aýyr boldy», — dep qosty ol.

Degenmen, birneshe kúnnen keıin Arbo jaǵdaıdy sabyrmen qabyldap, úmitin úzbegen.

«Men operaııaǵa dál osyndaı kóńil-kúımen bardym: tipti qorqynyshty jaǵdaı bolsa da, men bul bolashaqta jaǵdaıdy jaqsartýǵa kómektesedi dep senemin», — dedi ol.

Bolashaqqa úmitpen qaraı otyryp, Arbo tilderdi úırenýdi jalǵastyrýdy josparlaıdy.

Sonymen qatar, ol bolashaqta mı-kompıýter ınterfeısi paralızdengen adamdarǵa qozǵalý qabiletin qaıtarýǵa kómektesetinine senimdi.

«Menińshe, bul meniń ómirimde bolatyn nárse», – dedi ol.