ءبىلىم
مۇعالىمدەر كەلۋىنە 4 مىڭنان جيناعان «توميريس ءپاتشايىمنىى» داۋى: ايگىلى ەمشى وقۋ ورداسىنا نەگە بارعانىن ايتتى
فوتو: ۆيدەودان سكرين
qandastar.kz – جامبىل وبلىسى تەرەڭوزەك اۋىلىنداعى مەكتەپكە بارىپ, ءوزىن ساقتاردىڭ پاتشايىمىنا بالاعان ەمشى گۇلسارا سۋازقىزى جەلىدە قىزۋ تالقىعا ءتۇستى. ءوزىن ەمشى ءارى دارىگەر سانايتىن ايەل ءبىلىم ورداسىنا بارىپ, قايىرىمدىلىق كەشىن وتكىزگەن. ال ۇلاعاتتى ۇستازدار ونىڭ اياعىنىڭ استىنا گۇل توسەپ, 4 مىڭ تەڭگەدەن جيناعان. ول بۇل ساپارىنا 4,5 ميلليون تەڭگە شىعىنداعانىن ايتتى. بۇل تۋرالى Stan.kz اقپارات اگەنتتىگى «كورەمىز» باعدارلاماسىنا سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.
اۋىل مەكتەبىن ارالاپ, وقۋشىلارمەن كەزدەسكەن ايەل كوپكە ەمشى رەتىندە بەلگىلى. ونىڭ س. اسفەندياروۆ اتىنداعى مەديتسينالىق ۋنيۆەرسيتەتىن راستايتىن ديپلومىنان بولەك, ءتاۋىپ رەتىندە العان سەرفيكاتتارىندا ەسەپ جوق. الايدا رەداكتسيا وقۋ ورداسىنا حابارلاسىپ, ونىڭ بۇل جوعارى وقۋ ورنىندا وقىماعانىن بىلگەن. ول 1996 جىلى بىتىرگەن تۇلەكتەردىڭ تىزىمىندە جوق بولىپ شىقتى.
بۇدان بولەك اپپاق كويلەك كيىپ, اق جاۋلىق تارتىپ, ەلدى ەمدەپ ءجۇر. ەمشىنى تانىعان كىسىلەردىڭ پىكىرى ەكىگە بولىنگەن. ءبىرى ونى ەلدەن ەرەك جان دەسە, ەندى ەكىنشىلەرى مەكتەپكە بارعانىنا قارسى.
تەرەڭوزەك اۋىلى, جامبىل جاباەۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپتە 500-گە جۋىق وقۋشى ءبىلىم الادى. مەكتەپ ديرەكتورى ەلميرا زاكەنباەۆا ايەلدىڭ مۇنداي وبرازبەن كيىنىپ كەلەتىنىن بىلمەگەن.
«ونىڭ توميريس ەكەنىن ەشكىم بىلمەيدى. بىزگە كەلگەن كەزدە ەلدىڭ ءبارى تاڭعالدى. ايتپەسە, ونىڭ «توميريس ەكەنىن, ەمشى ەكەنىن ءبىز سول كەزدە عانا اڭعاردىق. كيىمىن كورىپ, ويپىرماي, مىناۋ نە كيىپ العان دەپ, اڭ-تاڭ بولدىم. ايەلدىڭ وسى جەرگە كەلگەندە مۇنداي تىرلىك ىستەيتىنىن بىلمەدىك. ءالى كۇنگە دەيىن بۇل كىسىنىڭ نە ماقساتپەن كەلگەنىن تۇسىنبەي جاتىرمىز. اكىمشىلىك تە, ىشكى ساياسات تا, ەشقايسىسى بەيحابار بولعان. ءبىزدىڭ بار بىلەتىنىمىز – ول اۋىلدىڭ تۋماسى. ول وسى اۋىلعا «مەكتەپكە جول» اكتسياسى شەڭبەرىندە 100 بالاعا مەكتەپ فورماسىن اكەلىپ بەرەتىنىن ەستىدىك», – دەدى مەكتەپ ديرەكتورى.
مەكتەپ ديرەكتورى ايەلدىڭ اكەلگەن دورباسىن اشقان كەزدە وندا وقۋشىلارعا فورما ەمەس, ەرەسەك ادامداردىڭ كيىمدەرى بار ەكەنىن كورگەن. كەيىن اكىمشىلىك كيىمدەردى مەشىتتەرگە اپارىپ وتكىزگەن.
جەلىنى شۋلاتقان ەمشى باعدارلاماعا بەرگەن سۇحباتىندا كويلەگىنىڭ قۇپياسىن ءبولىستى. ايتۋىنشا, توميريس پاتشايىم وعان ايان بەرگەن. ول مەكتەپكە جاساعان قايىرىمدىلىق شاراسى جايلى دا ايتىپ بەردى.
«تۇسىمدە توميريس پاتشايىم ايان بەردى. نەگىزى كوپ جىل بۇرىن ايان بەرگەن. مەنىڭ جۇمىسىمدى جالعاستىراسىڭ دەدى. «جەرىڭە يە بول! كلينيكاڭدى جوعالتىپ الما! نامازحانانى ۇستا!» دەپ ايان بەردى. ارقاشان ايان كورىپ, سول باعىتپەن جۇمىس ىستەي بەرگەنمىن. توميريس ءوزىنىڭ كوستيۋمىن ماعان بەردى. ديزاينىن سىزىپ بەرگەن. قىزىل كوستيۋمدى ءوزى كورسەتتى, مەن ونى تىكتىردىم. ءار وبرازعا 37 كوستيۋمىم بار. وسى مەكتەپكە بارۋ ءۇشىن باس-اياعى 4,5 ميلليون تەڭگە اقشام كەتتى. ەشكىمگە بەرگەن جوقپىن, جول بويى جاراتتىم. قۇرباندىققا, داستارحانعا بەرىپ وتىردىم. مەن مەكتەپكە قۇر قول بارمادىم. دۇكەننەن كيىم, كامەرا, كومپيۋتەر الدىم. مادەنيەت ورتالىعىنا بەردىم. مەكتەپكە كيىم بەرىپ, جاعدايى تومەن وتباسىلارعا تاراتىڭىزدار دەپ ايتتىم. كۇز بەن قىسقا ارنالعان كيىم الدىم, ونىڭ ىشىندە بالا مەن ەرەسەكتەرگە ارنالعان كيىمگە 900 مىڭ تەڭگە كەتتى. 750 مىڭ تەڭگەگە الىنعان كيىمدى مەكتەپكە تاستادىم.
ولاردىڭ ساپاسىنا قاراۋعا ۋاقىتىم بولمادى. ول جەردەگى ادامدار كيىمنىڭ ساپاسىن سوكسە, ايەلدەر وزدەرىنە جاقسىسىن قالدىرىپ, اۋىستىرىپ قويۋى مۇمكىن. ءبىز مەكتەپتە 15 مينۋت قانا وتىردىق. مەكتەپ ديرەكتورى ماعان 4 مىڭ تەڭگەنىڭ شوكولادىن بەرىپ, شاي ءىش دەدى. قانداي جامان بولسىن, ول مەنىڭ تۋعان جەرىم, ەلىم. ولاردىڭ قاي-قايسىسىن دا جاقسى كورەمىن. كىشكەنە تۇسىنبەستىك بولدى. ولار قاتە جاسادى. بىراق مەن ولاردى كەشىردىم. مەنەن دە ءبىر جەردە اعاتتىق كەتسە, قاتە جاساسام, كەشىرىڭدەرشى. مەن سەندەردىڭ قىزدارىڭمىن عوي. مەنى قالاي لاقتىراسىڭدار?», – دەيدى گۇلسارا سۋاسقىزى تەلەارناعا بەرگەن سۇحباتىندا.
ال اۋداندىق ءبىلىم ءبولىمىنىڭ باسشىسى ەمشىگە مەكتەپتىڭ 23 مۇعالىمى اقشا جيناپ بەرگەن. الايدا باقسى اقشا قاراجاتقانىن ايتپادى. كەرىسىنشە, قامقورشى رەتىندە اقشا جىبەرىپ وتىرعانىن ايتتى. سۋاسقىزى دارىگەر بولعاندىقتان جاسىن ايتۋدان باس تارتقان.
«مەديتسينالىق پرەپاراتتارمەن بىرگە ەمشىلىك جۇمىستى ۇشتاستىرا ىستەيمىن. ادام جازىلماي جاتسا, قۇران سۇرەلەرىن قوسامىن. ءوزىمنىڭ دەنەمدە قاسيەتىم بار, ونى دا قوسامىن. جازىلمايتىن اۋرۋ جوق. مەن جايلى 98 سەريالىق فيلم بار. مەنىڭ جەكە پروديۋسەرىم بار. ەمشىگە دە پروديۋسەر كەرەك. مەنىڭ دەنەمدەگى قاسيەت باسقا ادامداردا جوق. قانداي قاسيەت ەكەنىن ايتا المايمىن. سوزبەن جەتكىزە المايمىن. ادامنىڭ بويىنداعى دەرتتى ايتا الامىن. ادامداردان اقشا سۇرامايمىن, ولار قانشا بەرەدى, سونى الامىن», – دەدى ايەل.
“توميريس پاتشايىم” ءوزىنىڭ 3 ۇلى, 7 نەمەرەسى بار ەكەنىن ايتىپ بەردى.
«بالالارىم «انا, ءسىزدى ادامدار تۇسىنبەيدى ەكەن, ادامدارعا جاقسىلىق جاسايمىن دەيسىڭ, ولار سەنى تۇسىنبەيدى» دەدى. كەلىنىم «سەنى جىندى دەپ ويلايدى, حالىق توپاس, كوزىڭدى اش, ادامدارعا كومەكتەسپە» دەپ اقىل ايتتى. سەندەر قازاقشا تۇسىنبەيسىڭدەر, مەندە شارۋالارىڭ بولماسىن دەدىم. قايىرىمدىلىقپەن اينالىسۋ – مەنىڭ ميسسيام», – دەدى ايەل.
ەسكە سالساق, بۇعان دەيىن جامبىل وبلىسىنداعى اۋىل تۇرعىندارىنىڭ «توميريس حانشايىم» بولىپ كيىنگەن ايەلدى سالتاناتتى تۇردە قارسى العان ۆيدەوسى قازاقستاندىقتاردى اشۋلاندىرعان ەدى. ايەلمەن كەزدەسۋدى ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن اۋىل مۇعالىمدەرىنەن اقشا جينالعانى تۋرالى جازعان ەدىك.