ولجاس بەكتەنوۆ NU, نزم جانە «نازارباەۆ قورى» قامقورشىلىق كەڭەسىنىڭ وتىرىسىن وتكىزدى

فوتو: primeminister.kz

پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ NU, نزم جانە «نازارباەۆ قورى» جوعارى قامقورشىلىق كەڭەسىنىڭ وتىرىسىن وتكىزدى. اتقارىلعان جۇمىستار تۋرالى ەسەپ تىڭدالىپ, ودان ءارى دامۋ جوسپارلارى قارالدى, دەپ حابارلايدى qandastar.kz

NU پرەزيدەنتى ۆاكار احماد ۋنيۆەرسيتەت ورتالىق ازيا ايماعىنداعى جەتەكشى جوعارى ءبىلىم بەرۋ, زەرتتەۋ جانە يننوۆاتسيا مەكەمەلەرىنىڭ ءبىرى ەكەنىن ايتتى. 2011 جىلدان باستاپ 360-قا جۋىق عىلىمي جوبا, 9 مىڭنان استام جاريالانىم, 500-دەن استام ستارتاپ ۇسىنىلدى. ادامي كاپيتالدى دامىتۋعا قوسقان ۇلەسى جوعارى جۇمىسپەن قامتىلۋىمەن سيپاتتالادى – 2015 جىلدان باستاپ تۇلەكتەردىڭ شامامەن 95%-ى جاقسى جۇمىسقا ورنالاسادى نەمەسە وقۋىن جالعاستىرادى. وتىرىستا تمد ەلدەرى اراسىندا ۇزدىك 2 جانە Times Higher World University Rankings ۇزدىك 300 رەيتينگىنە كىرۋ ماقساتىنا قول جەتكىزۋ ءۇشىن NU ءبىلىم بەرۋ ساپاسى مەن تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ بويىنشا تاسىلدەر ايتىلدى.

ورتا ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا نزم باسقارما توراعاسى ءانۋار جانعوزين ءسوز سويلەدى. بۇگىنگى تاڭدا «اۋىلدىق جەرلەردەگى تىرەك مەكتەپتەردىڭ الەۋەتىن دامىتۋ» جوباسى اياسىندا نزم قولداۋىمەن 135 وڭىرلىك ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى قامتىلدى, 583 مامان دايارلاندى, ولار كەيىننەن اۋىل مەكتەپتەرىنىڭ ديرەكتورى بولدى. الداعى جىلى اۋىلداردا تاعى 200 تىرەك مەكتەپتى دامىتۋ جوسپارلانۋدا.

قامقورشىلىق كەڭەستىڭ توراعاسى مەن مۇشەلەرى اعىمداعى كۇن ءتارتىبىن ەسكەرە وتىرىپ, ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋ, اكىمشىلىك جانە بيۋدجەتتىك پروتسەستەردى جەتىلدىرۋ جونىندەگى NU جانە نزم جوسپارلارىنا قاتىستى بىرقاتار ماسەلەلەردى ايتتى.

NU ۋنيۆەرسيتەتى جانىنداعى تەحنوپارككە بارعان كەزدە پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ جوو زەرتتەۋشىلەرى ىسكە اسىراتىن جانە عىلىمي شەشىمدەردى كوممەرتسيالاندىرۋعا باعىتتالعان دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە جي, تاۋ-كەن مەتاللۋرگيا سالالارىن دامىتۋ سالالارىنداعى وزىق عىلىمي ازىرلەمەلەرمەن تانىستى.

پرەمەر-مينيسترگە بۇگىنگى تاڭدا اۋدانى 3 مىڭ شارشى مەتر تەحنوپارك اۋماعىندا 32 قازاقستاندىق كومپانيا جۇمىس ىستەيتىنى, تاجىريبەلىك-ەكسپەريمەنتتىك تسەح, تسيفرلىق پروتوتيپتەۋ زەرتحاناسى جۇمىس ىستەيتىنى, ارنايى ەكونوميكالىق ايماق رەجيمىنىڭ مۇمكىندىكتەرى بەرىلەتىنى باياندالدى. عىلىمي جوبالاردىڭ باسشىلارى يندۋستريالىق سەرىكتەستەرمەن بىرلەسىپ ءوز ونىمدەرىن كورسەتتى جانە پرەمەر-ءمينيستردىڭ ازىرلەمەلەردى كوممەرتسيالاندىرۋ جانە ىلگەرىلەتۋ بويىنشا بۇعان دەيىن قويعان مىندەتتەرىنە قول جەتكىزۋ ارەكەتتەرى تۋرالى حابارلادى.

ءاربىر جوبا تەحنولوگيالاردىڭ دايىندىق دەڭگەيىنە سايكەس TRL شكالاسى بويىنشا 0-دەن 9-عا دەيىنگى باللمەن باعالانادى.

بىرقاتار ازىرلەمەلەر بارىنشا باعالاندى: Codiplay ءبىلىم بەرۋ IT-جوباسى, تاۋ-كەن مەتاللۋرگيا سەكتورىنا ارنالعان Smartview Innovation ستارتاپى جانە IHT Central Asia مەديتسينالىق بۇيىمدار جاساۋ كاسىپورنى.

وقۋشىلاردىڭ تسيفرلىق داعدىلارىن دامىتۋعا باعىتتالعان قازاقستاندىق Codiplay ستارتاپ-جوباسى قازىرگى ۋاقىتتا ۇلىبريتانيا, وڭتۇستىك كورەيا, ساۋد ارابياسى, تۇركيا, ازەربايجاندى قوسا العاندا, 10 ەلدەگى 450-دەن استام وقۋ ورىندارىن قامتيدى. ەلىمىزدىڭ مەكتەپتەرىندە تەحنولوگيانى ەنگىزۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. جىل سوڭىنا دەيىن تۇركىستان وبلىسىنىڭ 10 ءبىلىم بەرۋ ۇيىمى Codiplay ەكوجۇيەسىنە قوسىلىپ, كەيىننەن 2025 جىلى تاعى 60 مەكەمەگە, ونىڭ ىشىندە اقتوبە جانە قاراعاندى وبلىستارىندا كەڭەيتىلەتىن بولادى. ولجاس بەكتەنوۆ وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگىنە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارمەن بىرلەسىپ مەكتەپتەردە Codiplay ازىرلەمەلەرىن بەلسەندى ەنگىزۋدى تاپسىردى, بۇل وقۋشىلاردى پروتوتيپتەر ارقىلى تسيفرلىق يننوۆاتسيالارعا تيىمدىرەك وقىتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. جوبا ۇلتتىق ءبىلىم اكادەمياسىنىڭ ماقۇلداۋىنا يە بولدى. ي. التىنسارين, ال كومپانيانىڭ ءونىمى – CODITEACH UNICEF تسيفرلىق قوعامدىق يگىلىك (Digital public Good) دەپ تانىلدى, بۇل حالىقارالىق نارىقتارعا شىعۋ ءۇشىن قوسىمشا مۇمكىندىكتەر تۋعىزادى.

«Smartview Innovation» جشس ستارتاپى پايدالى قازبالاردى ءوندىرۋ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان. جاڭا تەحنولوگيا جۇمىس كۇشىن 90%-عا دەيىن ۇنەمدەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى, قىزمەتكەرلەردىڭ قاۋىپسىزدىك شارالارىن 80%-عا, اپپاراتشىلاردىڭ جۇمىس تيىمدىلىگىن 50%-عا ارتتىرادى. پرەمەر-مينيسترگە قازىرگى ۋاقىتتا پيلوتتىق جوبا تۇركىستان وبلىسىندا Central Asia Mining Co-مەن بىرگە جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقانى, قوسىمشا سەرىكتەس ىزدەستىرىلۋدە ەكەنى ايتىلدى. ستارتاپتى رەسەي, كانادا, اۆستراليا جانە اقش سياقتى حالىقارالىق نارىقتارعا كەڭەيتۋ جوسپارلانىپ وتىر.

IHT Central Asia جوباسى مەديتسينالىق بۇيىمداردى ازىرلەۋگە جانە وندىرۋگە ماماندانعان. قازاقستاندىق-يسپاندىق كاسىپورىن بيىل 4 مىڭنان استام ءونىم ءتۇرىن شىعاردى, ولاردىڭ ىشىندە ميوكارد ينفاركتىسى مەن جۇرەكتىڭ يشەميالىق اۋرۋىن ەمدەۋ كەزىندە كومەكتەسەتىن كورونارلىق ستەنتتەر مەن كاتەتەرلەر بار. كومپانيا تەحنوپاركپەن بىرلەسكەن زەرتتەۋلەر مەن ازىرلەمەلەر ورتالىعىن اشۋ, وتاندىق تىگىن ماتەريالىن ءوندىرۋ بويىنشا فابريكانى ىسكە قوسۋ جانە «سك-فارماتسيامەن» ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋدى جوسپارلاپ وتىر. قازىرگى ۋاقىتتا كاسىپورىن ءوز ونىمدەرىن قىرعىزستانعا ەكسپورتتايدى جانە 7 ەلگە شىعۋدى جوسپارلاپ وتىر. پرەمەر-مينيستر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنە وتاندىق وندىرۋشىلەرگە جاردەمدەسۋ ءۇشىن «سك-فارماتسيا» جانە دارىلىك زاتتاردى ساراپتاۋدىڭ ۇلتتىق ورتالىعىمەن جۇمىس جۇرگىزۋدى تاپسىردى. ءوز كەزەگىندە ونەركاسىپ مينيسترلىگىنىڭ الدىنا وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەردى ەكسپورتتىق قولداۋ شارالارىمەن قامتۋدى كەڭەيتۋ مىندەتى قويىلدى.

پرەمەر-مينيسترگە تىرەك-قيمىل اپپاراتى بۇزىلعان ادامداردى وڭالتۋ ءۇشىن ەكزوقاڭقالار ءوندىرىسىن ىسكە قوسۋ, كلينيكاعا دەيىنگى كەزەڭدە دونورلىق ورگاندى ۇزاق مەرزىمدى تاسىمالداۋ جۇيەسىن, قاتەرلى ىسىككە قارسى جاڭا پرەپاراتتى ازىرلەۋ بويىنشا جوبالار تانىستىرىلدى. ازىرلەمەلەر كلينيكالىق سىناقتىڭ ءارتۇرلى كەزەڭدەرىندە.

ترانسپلانتولوگيا سالاسىنداعى جوبا بويىنشا ولجاس بەكتەنوۆ ەل تۇرعىندارى اراسىندا ءوسىپ كەلە جاتقان قاجەتتىلىكتى ەسكەرە وتىرىپ, قازىرگى زامانعى مەديتسينانىڭ بارلىق تالاپتارىنا ساي بولعان جاعدايدا سەرتيفيكات الۋ ءراسىمىن جەدەلدەتۋدى تاپسىردى. University Medical Center كورپوراتيۆتىك قورىنىڭ باسقارما توراعاسى, كارديوحيرۋرگ يۋري پيا ازىرلەۋدىڭ بىرەگەيلىگى وقشاۋلانعان ورگاندى 24 ساعاتتان استام ۋاقىت بويى ساقتاپ قانا قويماي, ونىڭ جاي-كۇيىن ەمدەۋدى, باقىلاۋدى جۇزەگە اسىرۋ مۇمكىندىگىندە, اتاپ ايتقاندا دارىگەرلەرگە ۋلترادىبىستىق, تامىرىشىلىك زەرتتەۋلەر سياقتى راسىمدەر قولجەتىمدى بولاتىنىنا توقتالدى.

سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋدا جاساندى ينتەللەكتىنى پايدالانۋ, مەتالداردى تەرەڭ وڭدەۋ سالاسىنداعى بىرقاتار جوبالار بويىنشا بۇگىنگى تاڭدا يندۋستريالىق سەرىكتەستەردى انىقتاۋ ءۇشىن كەلىسسوز جۇرگىزىلۋدە, وندىرىستەردى دامىتۋ بويىنشا ەگجەي-تەگجەيلى جوسپارلار ازىرلەنۋدە.

سونىمەن قاتار پرەمەر-مينيسترگە اقپاراتتىق تەحنولوگيالار, مەديتسينا, روبوتوتەحنيكا, جاساندى ينتەللەكت, ەنەرگەتيكا, ءبىلىم بەرۋ سالالارىنداعى كوممەرتسيالىق الەۋەتى بار 10 جاڭا ازىرلەمە تانىستىرىلدى.

ولجاس بەكتەنوۆ ۇكىمەتتىڭ ەكونوميكانى دامىتۋعا جانە حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان وزىق جوبالاردى قولدايتىنىن اتاپ ءوتتى. جوو باسشىلىعى مەن مۇددەلى مەملەكەتتىك ورگاندار باسشىلارىنىڭ الدىنا عىلىم مەن ءوندىرىستى ينتەگراتسيالاۋ, وتكىزۋ مەن ەكسپورتقا باعىتتاۋ بويىنشا مىندەتتەر قويىلدى.

«مەملەكەت باسشىسى حالىققا جولداۋىندا ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورىمەن بايلانىسىن كۇشەيتۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى. ءبىز تانىسقان عىلىمي ازىرلەمەلەردىڭ تابىستى بيزنەس-جوبالارعا اينالۋ پەرسپەكتيۆالارى زور. ءبىز ءۇشىن يننوۆاتسيالىق ساياساتتى ەلىمىزدىڭ عىلىمي-تەحنولوگيالىق باسىمدىقتارىمەن ۇندەستىرۋ ماڭىزدى. ءبىز عىلىمي-زەرتتەۋ جوبالارىن ىنتالاندىرۋ ءۇشىن قولايلى جاعداي جاساپ قانا قويماي, ولاردىڭ كوممەرتسيالانۋىنا ىقپال ەتۋىمىز كەرەك. بۇل قازاقستاننىڭ حالىقارالىق ارەناداعى ۇستانىمىن نىعايتۋعا جانە جوعارى تەحنولوگيالىق سالالاردىڭ دامۋىنا سەرپىن بەرەدى», — دەپ اتاپ ءوتتى ولجاس بەكتەنوۆ.