Oljas Bektenov otandyq ǵylymı-zertteý ınstıtýttary men óndirýshilerge qoldaý jalǵasatynyn aıtty

Foto: primeminister.kz

Premer-mınıstr Oljas Bektenov Memleket basshysynyń «Ádiletti Qazaqstannyń ekonomıkalyq baǵdary» atty Joldaýynda aıtylǵan tapsyrmasyn oryndaý maqsatynda sırek jáne jerde sırek kezdesetin metaldar salasyn damytý máseleleri jóninde keńes ótkizdi, dep jazady qandastar.kz

Salany damytý Qazaqstannyń álemdik naryqtaǵy pozıııasyn nyǵaıtýǵa, tehnologııalar men kapıtal tartýǵa, sondaı-aq ekonomıkanyń jańa sektorlaryndaǵy jetkizý tizbegine qatysýdy keńeıtýge múmkindik beredi.

О́nerkásip jáne qurylys mınıstri Qanat Sharlapaev aǵymdaǵy jaǵdaı men qabyldanyp jatqan sharalar týraly  baıandady, sondaı-aq «Qazatomónerkásip» UAK» AQ, «Taý-Ken Samuryq» JShS, «Ulttyq tehnologııalyq boljaý ortalyǵy» RMK kompanııalarynyń basshylary baıandama jasady.

Qazaqstanda berıllıı, skandıı óndiretin álemdegi tolyq ıkldi úsh zaýyttyń biri, sondaı-aq tantal men nıobıı óndiretin jahandyq tórt óndiristiń biri ornalasqan. О́nerkásip jáne qurylys mınıstrliginiń málimdeýinshe, elimizdiń metallýrgııa zaýyttarynda vısmýt, súrme, selen jáne tellýrıd óndiriledi, alıýmınıı totyǵynan gallıı, polımetall shıkizatynan ındıı alý tehnologııasy bar. Bıylǵy qarasha aıynda Almaty oblysyndaǵy qýaty 3,3 mln tonnaǵa deıin jetetin Buǵyty ken ornynda volfram konentraty óndirisi iske qosyldy. Jobaǵa salynǵan ınvestıııanyń jalpy quny $350 mln-dy qurady.

Sondaı-aq Premer-mınıstrge volfram kenin ıgerý jáne shıkizatty ammonıı paravolframat daıyn ónimine deıin óńdeýdi tereńdetý, magnıtter óndirisi boıynsha klaster qurý salasyndaǵy perspektıvaly jobalar boıynsha júrgizilip jatqan jumys týraly baıandaldy.

Batareıa materıaldaryn, turaqty magnıtterdi óndirý, resaıklıng ádisi jáne ystyqqa tózimdi qorytpalardy óndirý sektorlaryn damytýǵa nazar aýdaryldy. Qajetti metaldardy óndirý jáne qaıta óńdeý boıynsha jobalar iske asyrylýda. Máselen, álemdegi eń iri Sarytoǵan ken oryndarynyń birinde daıyn ónimge jetkizýmen grafıt konentratyn óndirý josparlanýda. 2024 jyldan bastap Qazaqstanda margane sýlfaty monogıdraty shyǵarylady, ol álemdik naryqtyń 5%-yn qamtıdy. Sondaı-aq Germanııanyń Bergbau AG kompanııasymen lıtıı ken oryndaryn ıgerý boıynsha jobalar iske asyrylýda, Koreıanyń KIGAM ınstıtýty Shyǵys Qazaqstan oblysynda lıtııge geologııalyq-geofızıkalyq zertteýler júrgizýde. Sonymen qatar renıı, tantal, volfram, nıkel jáne kobalt metaldary negizinde reaktıvti avıaqozǵaltqyshtar qunynyń 50%-na deıin quraıtyn ystyqqa tózimdi nıkel qorytpalaryn óndirý josparlanýda. Búgingi tańda elimizde avıaqozǵaltqysh qalaqtarynyń synyqtaryn qaıta óńdeý jolǵa qoıylǵan.

Oljas Bektenov qazaqstandyq kompanııalardyń geologııalyq barlaý jumystaryn júrgizý, onyń ishinde ınvestıııalardy odan ári tartý úshin tehnıkalyq-ekonomıkalyq negizdemelerdi ázirleý bóligindegi áleýetin atap ótti. Mundaı tásil Qazaqstannyń sırek jáne jerde sırek kezdesetin metaldarynyń álemdik óndirisindegi úlesin keńeıtýge múmkindik beredi. Premer-mınıstr Úkimet otandyq ǵylymı-zertteý ınstıtýttary men óndirýshilerge qoldaý kórsetetinin atap ótti.

Sırek jáne jerde sırek kezdesetin metaldar ónerkásibin damytý otandyq qarjy ınstıtýttarynyń belsendi qatysýyn talap etedi. О́nerkásip jáne qurylys mınıstrligine «Báıterek» holdıngimen birlesip, shıkizat óndirýden bastap tereń óńdelgen ónim shyǵarýǵa deıingi óndiristik tizbektiń tolyq ıkli bar klaster qurý úshin model ázirleý tapsyryldy. О́nerkásip jáne qurylys mınıstrligine Ulttyq geologııalyq qyzmet bazasynda halyqaralyq akkredıttelgen zerthana qurý máselesin pysyqtaý júkteldi, bul qazaqstandyq kásiporyndarǵa joǵary álemdik standarttarǵa sáıkes bolýǵa múmkindik beredi.