وڭتۇستىكتەن قونىس اۋدارۋ باعدارلاماسى ءساتسىز اياقتالدى: ساراپشىلار قازاقستاننىڭ سولتۇستىك وبلىستارىندا حالىق سانى ازايادى دەپ بولجادى

فوتو:depositphotos

وڭتۇستىك وڭىرلەردەن سولتۇستىك وڭىرلەرگە ازاماتتاردى ەرىكتى تۇردە قونىس اۋدارۋ باعدارلاماسى ايتارلىقتاي ناتيجەلەر اكەلمەدى. قازاقستاننىڭ سولتۇستىك وڭىرلەرىندەگى دەموگرافيالىق جاعدايدى زەرتتەگەن عالىمدار وسىنداي قورىتىندىعا كەلدى. بۇل تۋرالى qandastar.kz اقپارات اگەنتتىگى قازاقپارات پورتالىنا سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.

زەرتتەۋ جەتەكشىسى س.سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى قايرات بوداۋحان بولدى. عالىم باعدارلامانىڭ ىسكە اسپاي قالۋىنىڭ سەبەبىن جۇمىس كۇشىنە سۇرانىستىڭ جوقتىعى, اۋا رايىنىڭ قولايسىزدىعى جانە جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ مەنتاليتەتى دەپ اتادى.

«ولار سۇراعان سالا ەمەس, باسقا سالا بويىنشا ماماندار كەلگەن. مىسالى, جۇمىسسىز, قارىزعا باتقان, از قامتاماسىز ەتىلگەن وڭتۇستىك ءوڭىردىڭ ازاماتتارى جاعدايىن تۇزەتۋ ماقساتىندا سولتۇستىككە قونىس اۋداردى. الايدا ولارعا سولتۇستىكتە سۇرانىس بولماعاندىقتان ۇلكەن ماسەلە تۋدىردى. سولتۇستىككە كوشسە, بارلىق پروبلەمالار شەشىلەدى دەپ ايتۋعا بولمايدى. سەبەبى ول جەردىڭ مەنتاليتەتى باسقا. ەكىنشىدەن, سولتۇستىك وڭىردە كوكتەم وڭتۇستىكتەگى قىس مەزگىلىنە ۇقساس. سوندىقتان وڭتۇستىك ءوڭىر تۇرعىندارىنىڭ سولتۇستىكتە تۇرۋى قيىن, ويتكەنى قىس 6 ايعا سوزىلادى«, – دەدى پروفەسسور.

ونىڭ ايتۋىنشا, جىل سايىن سولتۇستىك وڭىرلەردىڭ حالىق سانىنىڭ ازايۋى بايقالادى. ماسەلەن, ەگەر 10 مىڭ ادام كەلسە, 18 مىڭ ادام كەتەدى.

دەموگرافيالىق بولجامدارعا سايكەس 2050 جىلدارعا قاراي قازاقستاننىڭ سولتۇستىك وڭىردەگى تۇرعىن سانى 30 پايىزعا دەيىن قىسقارۋى مۇمكىن.

ساراپشىلار اقشانى ادامداردى كوشىرۋگە ەمەس, ەلدى مەكەندەردىڭ ينفراقۇرىلىمىنا, ياعني جاڭا ءىرى ءوندىرىس ورىندارىن ىسكە قوسۋعا, جوعارى وقۋ ورىندارىن اشۋعا سالعان دۇرىس دەپ ەسەپتەيدى. قالالاردى ادام ءومىر سۇرگىسى كەلەتىندەي ەتۋ كەرەك دەيدى ءماجىلىس دەپۋتاتى جارقىنبەك امانتاي. ول تۇركىستاندى مىسال رەتىندە كەلتىرەدى.

ء«بىز تۇركىستان قالاسىن رەكونسترۋكتسيالاۋ مەن ترانسفورماتسيالاۋ كەزىندە ىشكى ميگراتسيانىڭ باياۋلاعانىن بايقادىق. بولاشاعى استانانىڭ قۇرىلىسى سياقتى جارقىن كورىنەتىن قالاعا, اسىرەسە جاستار اراسىندا حالىقتىڭ اعىلۋى بايقالدى. ءدال سونداي, سولتۇستىكتە ءبىر ۇلكەن جوبانى باستاۋ كەرەك. ءبىر قالاعا ساياسي ماڭىز بەرۋ جانە جاڭا كەلبەت بەرۋ قاجەت. مەنىڭ ويىمشا, سوندا عانا وسى قالاعا جاستار بەلسەندى تۇردە قونىس اۋدارادى», – دەدى دەپۋتات.

ايتا كەتەيىك, بۇعان دەيىن 2017 جىلدان 2021 جىلعا دەيىن سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنا وڭتۇستىك قازاقستاننان 12 مىڭ ادام قونىس اۋداردى. ولاردىڭ ەكى مىڭى ءوز وڭىرىنە ورالعان.

ەسكە سالايىق, بۇعان دەيىن قازاقستاندا ىشكى ميگرانتتار تەك قونىس اۋداراتىن وڭىرلەردە جۇمىس ىستەۋگە مىندەتتەلەتىنىن جازعان ەدىك. سونىمەن قاتار مەملەكەت ەسەبىنەن ساتىپ الاتىن جىلجىمايتىن م ۇلىك بويىنشا مالىمەتتەردى وبەكتىلەرگە بارىپ تەكسەرۋ ۇسىنىلادى. ەڭبەك ءموبيلدى ورتالىقتارىنا ساتىپ الىناتىن جىلجىمايتىن م ۇلىكتىڭ قۇنىن باعالاۋ ارقىلى الىنعان شاعىمدانۋ قۇقىعىن كەڭەيتۋ دە ۇسىنىلدى.