«Otan ottan da ystyq» jobasy qorytyndylandy

Almaty qalasy Qoǵamdyq Damý basqarmasynyń qoldaýymen qolǵa alynǵan «Otan ottan da ystyq» atty qandastardy beıimdeý, qoldaý, quqyqtyq aqparattarmen qamtamasyz etý maqsatynda júzege asyp kele jatqan áleýmettik joba ózderińizge jaqsy tanys bolsa kerek. Tipti, aqparat aıdynynda shetten kelgen qandastar úshin aıryqsha jumys istep kele jatqan «www.qandastar.kz» saıtynyń ózi atalǵan joba aıasynda iske qosylǵan.

Iá, maqsaty aıqyn, baǵdary anyq jobanyń júzege asýy ár kezeńde ár alýan boldy. Máselen, ótken jyly elimizdegi 50 myńǵa jýyq qandastyń muń-zaryna dúp kelgen-di. Nátıjesinde biraz qujattyq qıynshylyqtyń «beti beri qaraǵan», oń sheshimin tapqan. Iá, jobany sońǵy eki jyl qatarynan «Adyrna» ulttyq-etnografııalyq birlestigi atqaryp keledi. Mindi, ne minsizdigine baǵa beretin ózderińiz?…

Osylaısha bıylǵy jyldy da túıindedik. Qorytyndy dóńgelek ústel «Almaty jastary» resýrstyq ortalyǵynda «Ár qazaq meniń jalǵyzym!» taqyrybynda ótti. Sharaǵa qatynasqan jastar óz usynys-pikirleri men oılaryn ortaǵa salsa, Almaty qalasy Áleýmettik ál-aýqat baqarmasy, kóshi-qon júıeleri bóliminiń bas mamany Gúlbaram Ǵalıeva,  tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty, qaýymdastyrylǵan professor, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-niń joǵary oqý ornyna deıingi daıyndyq kafedrasynyń meńgerýshisi Moldahmet Myrzabekov «Adyrna» birlestiginiń búgingi atqaryp jatqan jumystaryna alǵys bildirdi. Biz de atalǵan mamandardyń qandastarǵa sińirgen eńbegin baǵalaı otyryp, «Qazaq qyrany» tósbelgisi men arnaıy alǵys hattardy tabys ettik.

Endi jıynda neni aıtqanymyzdy emes, bir jylda ne atqarǵanymyzǵa toqtalsaq. «Bálendi qatyrdyq» degennen góri, ne atqarylmady degenge aıaldaǵanymyz abzal bolar edi?.. Shamamyzdyń jetisinshe qandastarǵa kómek kórsetýge tyrystyq. Kómektestik te. Árıne, quqyqtyq jaǵynan, elge sińisip ketýi jaǵynan. Jobanyń maqsaty da sol edi. Bul týraly joǵaryda atap óttik. Úmit qanshalyqty aqtalǵanyn bilmeımin, barlyǵy kóz aldaryńyzda…

Bıyldyqqa negizgi jospardaǵy jumystardy sátti támamdaǵanymyzben qandas jastar aldynda birneshe ýádemiz aıaqsyz qaldy. Sonyń biri – Sátbaev atyndaǵy ýnıversıtettiń daıyndyq kýrsyna oqýǵa túsken jastarǵa jataqhana alyp berý máselesi edi. «Nur Otan» partııasy Jetisý aýdandyq bólimshe basshylarymen, Bostandyq aýdany quzyrly organ ókilderimen birlese otyryp, atalǵan oqý ornyna arnaıy tekseris uıymdastyrdyq. Maqsat – mán-jaıdy bilý. Bildik te. Bilgenmen ne qaıyr?… Jaýaby manadaı: «Bizde amal da, jatyn oryn da joq. Bilim mınıstrliginiń buıryǵynda «orynmen qamtamasyz etińizder» dep kórsetilmegen. Oqytyńdar dedi, biz oqytyp jatyrmyz» dep, bir japyraq qaǵazdy kóldereń tartyp, (bilim mınıstrliginiń buıryǵy) shyǵaryp saldy… О́kinishke oraı bilim mınıstrliginiń qateliginen ata-anasyz (ata-anasy shetelde) 30 ǵa jýyq qandas jasqa osylaısha pana bola almadyq. Ony moıyndaımyn. . .

Ekinshi bir «qatyramyz» degen ýádeniń biri – dál osy shetten kelgen qandas jastarǵa (qalalyq avtoýstarda júrýge arnalǵan) «Ońaı» kartasyn «stýdenttik» statýspen alyp berý edi. Sebebi, «Joǵarǵy oqý ornyna deıingi daıyndyq» fakýltetinde bir jyldyq oqýǵa (daıynddyqqa) túsken stýdentter zań boıynsha eshqandaı stýdentke jatpaıdy eken. Endi «ne oqýshy emes, ne stýdent emes» atalǵan jastarǵa qalada 80 tg-men júrý shynymen-aq tıimsiz. Onyń ústine ózgeler sııaqty ata-anasy, týys-týǵany elde bolsa taǵy jóni bolar edi… Qalamyzda dál osyndaı 500-ge jýyq shetten kelgen qandas jas bar.

Biraq bul «ýáde» dalada qalmas. Sebebi, Almaty qalasy Qoǵamdyq damý basqarmasynyń basshysy – Dıas Rahmetuly Esdáýletov myrzanyń ózi bul máseleni baqylaýyna alyp otyr. Qysqasy joba aıaqtalǵanymen, ýádemiz bıyl da aıaqtalmady osylaısha. . . .

Iá, ýáde demekshi, ótken jyly da zańger Abzal Quspan myrzanyń aralasýymen biraz máseleni bastap, sońynda jyl aıaǵyna deıin sheship beremiz, «. . . jurt aldyndaǵy mindetimiz aıaqtalǵan joq» dep edik. Abyroı bolǵanda «bizdiń» jáne ózge de qoǵamdyq uıymdardyń muń-muqtajyna (oralmandardyń qujattyq qıynshylyǵyna) birden nazar aýdarǵan Elbasy osy jyldyń naýryz aıynda bir jyldyq «raqymshylyq» jarııalaǵan-dy. Nátıjesinde aldy 10_15 jyl, arty 2-3 jyldan beri qujatsyz júrgen qandasymyz QR azamaty men azamatshasy bolyp shyǵa keldi. Bıyl da dál osyndaı nátıjege qoljetkizemiz degen senimdemiz.

Qurmetolla MUHAMETHANULY

«Otan ottan da ystyq» jobasynyń jetekshisi