Perızat Qaırat basqarǵan qaıyrymdylyq qor jabylady: Is qalaı órbimek?

Foto:

Byltyrǵy elimizdegi sý tasqyny kezinde qınalǵan jurtqa qol ushyn sozyp, halyqpen bir kisideı jumylǵan Perızat Qaırattyń «arty» taza bolmaı shyqty. Tasqyn kezinde halyqtyń kıim-keshek, tamaq-sýyna dep aqsha jınaımyz dep ashylǵan BizBirgemizQazaqstan2030 qaıyrymdylyq qory jabylyp qaldy. Ol halyqtan jınalǵan mıllıardtaǵan qarjyny jymqyrdy degen kúdikke ilinip, qazirgi ýaqytta tergeýde otyr, dep habarlaıdy qandastar.kz

Perızat Qaırat ne úshin ustaldy?

Qaıyrymdylyq qorǵa 2021 jyldan beri jetekshilik etip kelgen Perızat Qaırat halyqtan jınalǵan 1,5 mlrd teńgeni jymqyrdy degen aıyppen qamaýǵa alynǵan bolatyn. Qarjy monıtorıngi agenttiginiń habarlaýynsha, ol sý tasqynyna, Palestınadaǵy soǵystan zardap shekken halyqqa, múgedek balalardy ońaltýǵa jınalǵan qarajatty zańsyz ıemdengen.

Bul qarajatqa qarajatqa aıyptalýshy sán-saltanatpen ómir súrip, lıýks sanattaǵy úıler men kólikter satyp alǵan. Sonymen birge únemi álemdik qymbat brendterdiń kıim-keshegi men buıymdaryn paıdalanǵan. Atap aıtqanda, 88 mln teńgelik «Mercedes-Benz S450», 80 mln teńgelik «Lexus LX-600″ markaly kólikterin mingen. Cartier, Graff, Rolex, Bulgari, Gucci, Louis Vuitton, Versace, Chopard, Hermes, Dolce & Gabbana, Prada sekildi álemdik brendterdiń kıimi men buıymdaryn paıdalavnyp kelgen.

Bul qorǵa sý tasqyny kezinde birneshe bank pen basqa demeýshiler qomaqty qarajat quıǵan. Qordyń quryltaıshylary qatarynda Matıýshenko Sergeı Vladımırovıch, Maǵzum Arslanbek Talǵatuly, Turǵanbaı Shadııar Doktoruly, Amanbaı Arýjan Orazbaıqyzy, Bolysov Toqtar Kommýnarovıch, Hısmatýllın Damır Sakenovıch, Serıkjanova Aıgerim Teljanova, Seıitqamal Gúlnaz Nurlanqyzy, Hafıza Aıan Baýyrjanuly syndy adamdar da bolǵan.

Qaıyrymdylyqqa jınalǵan qomaqty qarjyny urlady degen aıyppen qamalǵan «BizBirgemiz Qazaqstan» qaıyrymdylyq qorynyń jetekshisi Perızat Qaırattyń isin tergeý aıaqtalýǵa jaqyn. Bul týraly Qarjylyq monıtorıng agenttigi tóraǵasynyń orynbasary Jeńis Elemesov málim etti.

Tergeý qashan aıaqtalady

«Qazirgi ýaqytta tergeý amaldaryn aıaqtap qaldyq. Jýyq arada tergeýdiń bitkenin habarlap, is materıaldarymen tanysý kezeńine ótemiz. Tanysý qansha ýaqytqa sozylatynyn naqty aıta almaıtyn», – dedi Májilis kýlýarynda jýrnalısterdiń suraǵyna bergen jaýabynda.

Onyń aıtýynsha, is materıaldary on tomnan asqan. Sot qashan ótetini taraptardyń is materıaldarymen tolyq tanysyp shyǵýyna baılanysty bolmaq. Tergeý shamamen naýryz aıynyń basynda aıaqtalýy múmkin.

Jańa epızod anyqtalǵan

Jeńis Elemesov Perızat Qaırat qazirgi tańda alaıaqtyq jáne qylmystyq jolmen alynǵan aqshany zańdastyrý baptary boıynsha aıyptalyp otyrǵanyn atap ótti.

«Kúdikti buǵan deıin sý tasqynyna, Palestınaǵa kómek retinde jınalǵan qarajatty jymqyrý epızodtary boıynsha tergelip kelgen. Jýyrda múgedek balalardy ońaltýǵa arnalǵan ortalyq ashýǵa dep aýkıon ótkizip, 22 mıllıon teńge jınap, ony da óz maqsatyna jumsaǵany anyqtaldy», – deıdi ol.

Elemesov Perızat Qaırattan bólek, onyń anasy da kúdikke ilingenin, alaıda ol qamalmaǵanyn jetkizdi.

«BizBirgemiz Qazaqstan» qaıyrymdylyq qorynyń jetekshisi Perızat Qaırat 2024 jylǵy sý tasqyny kezinde zardap shekken halyqqa jınalǵan 1,5 mlrd teńgege jýyq qarajatty urlady degen kúdikke ilingen. Qarjylyq monıtorıng agenttigi kúdikti jymqyrǵan qarjyny záýlim úıler men páterler, qymbat kólikter, asyl buıymdar men brendtik kıimder satyp alýǵa, shetelde qydyrýǵa jaratqanyn aıtady.

Bizbirgemizqazaqstan qaıyrymdylyq qorynyń jetekshisi Perızat Qaırat qymbat jyljymaly jáne jyljymaıtyn múlkinen bólek, kıim-kesheginen aıyrylýy múmkin. О́ıtkeni olar tárkilengen. Bul týraly Qarjy monıtorıngi agenttiginiń baspasóz qyzmeti habarlady.

«QMA qoǵamdyq qaıyrymdylyq qorynyń teń quryltaıshysy jáne basshysy Perızat Qaıratqa qatysty tergeýdi jalǵastyrýda», – delingen baspasóz qyzmeti habarlady.

QMA Perızat Qaırattyń úıine tintý júrgizgen. Nátıjesinde qaıyrymdylyqqa jınalǵan qarajatqa satyp alynǵan qymbat dúnıe-múlkin anyqtaǵan. Olardyń arasynda qymbat tehnıka men Cartier, Graff, Rolex, Bulgari, Gucci, Louis Vuitton, Versace, Chopard, Hermes, Dolce & Gabbana, Prada jáne t. b. tanymal álemdik brendterdiń kıimi men buıymdary bolǵan. Bul qymbat zattardyń barlyǵy tárkilengen.

Agenttik Perızat Qaırattyń jymqyrǵan ashasynyń somasy óskenin habarlaıdy. Alǵashqyda 1,5 mlrd teńgeni jymqyrǵany habarlanǵan. Al endigi soma 1,7 mlrd teńgege ósken. Perızat Qaırat kóktemgi sý tasqynynan zardap shekken azamattarǵa jınalǵan kómekpen qatar, Palestına turǵyndaryna gýmanıtarlyq kómekke dep jınaǵan qazaqstandyqtardyń qarajatyn jymqyrdy degen kúdikke ilikken.

«Tárkilengen múlik zattaı dáleldemeler retinde tanylyp, is materıaldaryna qosyldy. Tárkilengen zattarǵa qatysty sheshimdi sot shyǵarady. Tergeý jalǵasýda», – dep habarlaıdy agenttik.

Endi Joǵary aýdıtorlyq palata bıýdjetten tys qorlardyń da ashyqtyǵyna tekseris júrgizýi múmkin. Onyń ishinde qaıyrymdylyq qorlary da bar. Bul jaıynda palata tóraǵasy Álıhan Smaıylov málim etti.

Smaıylovtyń aıtýynsha, búginde Joǵary aýdıtorlyq palatanyń (JAP) bıýdjetten tys  qorlardy tekserýge quzyreti joq. Aldaǵy ýaqytta palata ondaı qorlarǵa da aýdıt júrgizýdi kózdep otyr.

«О́zderińiz biletindeı, palata tek memlekettik bıýdjet qarajatyn jáne memlekettik jáne kvazımemlekettik uıymdarda bar aktıvterdi paıdalaný aýdıtin júrgizedi. Degenmen qarastyrylyp jatqan Bıýdjet kodeksi jobasy aıasynda biz JAP-qa memleketpen baılanysty bıýdjetten tys qorlardy tekserý quqyǵyn berý týraly usynys engizdik. Mundaı qorlar memleket qurǵan, memleket qatysqan nemese olarǵa memlekettik fýnkııalar júktelgen jaǵdaılarda aýdıt júrgizý múmkindigin qarastyrý mańyzdy. Bul usynys qabyldansa, JAP-tyń bıýdjetten tys qorlardaǵy qarajattyń durys jáne tıimdi paıdalanylýyn tekserý ókilettigi paıda bolady», – dedi Álıhan Smaıylov.

Palata tóraǵasy jýrnalısterdiń «Qazaqstan halqyna» qory tekserile me» degen saýalyna da jaýap berdi.

«Qazaqstan halqyna» qory bıýdjet qarajatynan qurylmaǵan. Osyǵan baılanysty JAP-tyń mundaı qorlardy tekserýge quzyreti joq,– dedi palata tóraǵasy.

Dese de, Smaıylov palatada mundaı qaıyrymdylyq qorlaryn tekserý quzyreti bolmasa da, olardyń ashyqtyǵyn qamtamasyz etý kerek ekenin aıtady. Tipti óziniń usynysyn jetkizdi.

«Meniń oıymsha, qarajattyń ashyqtyǵy úshin mundaı qoǵamdyq uıymdar táýelsiz aýdıtorlyq kompanııalardy tarýy kerek. Osylaısha, demeýshiler men qaıyrymdylyq kómek kórsetýshilerge qarajattyń qalaı jáne qaıda jumsalǵany týraly esep berýi tıis. Bul másele, eń aldymen, osyndaı qaıyrymdylyq qorlardyń uıymdastyrýshylarynyń jaýapkershiliginde. Qoǵamdyq senimdi saqtaý jáne qarajattyń tıimdi paıdalanylýyn qamtamasyz etý úshin bul tájirıbe turaqty túrde júzege asyrylýy qajet», – dep tolyqtyrdy Smaıylov.

Senat spıkeri Máýlen Áshimbaev ta qazaqstandyqtardyń qaıyrymdylyqqa aýdarǵan qarjysyn jymqyrdy degen kúdikpen ustalǵan Biz birgemiz qorynyń basshysy Perızat Qaıratqa qatysty óz pikirin bildirdi. Jýrnalıster Senat tóraǵasynan kezinde Perızat Qaırattyń bastamasymen ońaltý ortalyǵynyń qurylysyna qoldaý bildirgenin eske salyp, onymen qanshalyqty jaqyn tanys ekenin surady.

«Men Perızat Qaıratpen jaqyn tanys emespin. Ártúrli qoǵamdyq is-sharalarǵa qatysyp, kóptegen adammen kezdesetinimdi bilesizder. Ár aptada birneshe resmı jáne qoǵamdyq sharalar ótkiziledi. Burynǵy jyldary osyndaı sharalardyń birinde kezdesken bolýymyz múmkin, biraq onyń ózimen jaqyn aralasatyn deńgeıde bolǵan emespin. Máseleniń mán-jaıy tergeý nátıjesinde anyqtalady. Barlyq kúdikke ilingen tulǵalarǵa qatysty naqty sheshimderdi tek tergeý organdary qabyldaıdy, al kináliler zań boıynsha jaýapqa tartylady», – dep túsindirdi Áshimbaev.

Al Perızat Qaırat basqarǵan BizBirgemizQazaqstan2030 qaıyrymdylyq qory jabylady.

Astana qalasynyń mamandandyrylǵan aýdanaralyq ekonomıkalyq soty Ádilet departamentiniń «Biz birgemiz Qazaqstan 2030» qoǵamdyq birlestigin taratý týraly talabyn qarady.

s materıaldaryna sáıkes, osy zańdy tulǵany bastapqy memlekettik tirkeý 2021 jylǵy 11 qazanda ótkizildi. Birlestiktiń quryltaıshylary 10 adam, olardyń esimderi Qaırat Perızatty qosa alǵanda, quryltaı jınalystarynyń hattamalarynda kórsetilgen.

Qylmystyq isti tergeý barysynda qoljazba saraptamasy júrgizilip, qorytyndysyna sáıkes, 10 quryltaıshynyń 9-nyń atynan quryltaı qujattaryna Qaırat Perızat qol qoıǵan. Zańdy tulǵa Azamattyq kodekstiń 49-babyna sáıkes, zańdy tulǵa ony qurý kezinde jiberilgen, joıylmaıtyn sıpattaǵy zań buzýshylyqtarǵa baılanysty jaramsyz dep tanylǵan jaǵdaıda, sot sheshimi boıynsha taratylýy múmkin.

— QR Joǵarǵy Sotynyń «Sottardyń salyq zańnamasyn qoldanýdyń keıbir máseleleri týraly» normatıvtik qaýlysynyń 12-tarmaǵyna sáıkes — zańdy tulǵany qurýǵa (qaıta tirkeýge) qatysy joq zańdy tulǵany basshysyn jáne (nemese) quryltaıshysyn (qatysýshysyn) kórsete otyryp tirkeý (qaıta tirkeý) zańdy tulǵany taratý (jaramsyz dep taný) úshin negiz bolady, delingen sot habarlamasynda.