Álem jańalyqtary
Pıkassonyń kartınasynan jasyryn portret tabyldy

Foto:Copyright Courtesy of the Courtauld Institute of Art
Londondaǵy Kýrto óner ınstıtýtynyń zertteýshileri áıgili sýretshi Pablo Pıkassonyń shyǵarmashylyq ádisine jańa kózqaras usynatyn mańyzdy jańalyq ashty. Ǵalymdar rentgendik jáne ınfraqyzyl taldaý kómegimen onyń 1901 jyly salynǵan «Mateý Fernandes de Sotonyń portreti» atty týyndysynyń astynan jumbaq áıeldiń beınesin anyqtady, dep jazady qandastar.kz
Pıkassonyń dosy, ıspandyq músinshi Mateý Fernandes de Sotonyń portreti – «Kók kezeń» dáýiriniń aıqyn úlgileriniń biri. 1901-1904 jyldary salynǵan bul týyndylar melanholııalyq kóńil kúıimen jáne qoıý kók-jasyl reńkterimen erekshelenedi. Alaıda zertteý barysynda kenep astynda taǵy bir kartına jasyrynǵany belgili boldy. Bul – shashy túıilgen, tynysh keıiptegi áıel beınesi. Ol osy portret salynardan birneshe aı buryn jazylǵan bolýy múmkin.
«Biz kópten beri bul kartınanyń astynda basqa beıne bar dep kúdiktenip júrgenbiz. Sebebi keneptiń betinde kórinbeıtin, biraq seziletin izder men tekstýralar bar», – dedi Kýrto galereıasynyń orynbasary Barnabı Raıt. «Endi biz onyń áıel ekenin naqty bilemiz. Eger muqııat qarasańyz, onyń sulbasyn jalańash kózben de kórýge bolady».
Ǵalymdar bul áıel Pıkassonyń modelderiniń biri, dosy nemese súıiktisi bolýy múmkin dep boljaıdy. Onyń kelbeti «Kók kezeńdegi» basqa kartınalardaǵy keıipkerlerge uqsaıdy. Mysaly, «Qolyn keýdesine aıqastyrǵan áıel» (1901-1902) nemese «Absent súıer áıel» (1901-1902) shyǵarmalaryndaǵy beınelermen uqsastyǵy baıqalady.
turkystan.kz habarlaǵandaı, Kýrto ınstıtýtynyń málimdemesinde bul qupııa áıeldiń naqty kim ekenin eshqashan bile almaýymyz múmkin ekeni aıtyldy. Biraq bul jańalyq Pıkassonyń shyǵarmashylyq evolıýııasyn tereńirek túsinýge múmkindik beredi. Sarapshylar jasyryn kartınanyń bastapqyda ashyq tústermen ımpressıonıstik stılde salynǵanyn, keıinnen onyń «Kók kezeńge» tán salmaqty reńkterge ózgertilgenin aıtady.
«Pıkasso bir beıneni ekinshi bir kóriniske aınaldyryp, stılin úzdiksiz damytqan. Bul onyń óner tarıhyndaǵy eń yqpaldy tulǵalardyń birine aınalýyna sebep boldy», – dedi Barnabı Raıt.
Bul jańalyq tek bir kartınanyń syryn ashyp qana qoımaı, HH ǵasyrdaǵy uly sýretshilerdiń biri – Pıkassonyń shyǵarmashylyq ádisin qaıta zerdeleýge jol ashady.