Premer-mınıstr Qostanaı oblysyna jumys saparmen bardy

Foto: Úkimet

Premer-mınıstr Oljas Bektenov Qostanaı oblysyna jumys sapary barysynda Prezıdenttiń Ulttyq quryltaı men Qaýipsizdik Keńesiniń IV otyrysynda aıtylǵan avtojol jelisin damytý, Arqalyqtaǵy áýejaıdy qalpyna keltirý, energııamen jabdyqtaý júıesin jańǵyrtý jáne jańartylatyn energııa kózderin damytý boıynsha tapsyrmalarynyń oryndalý barysyn tekserdi, dep jazdy qandastar.kz

Arqalyq qalasynda Premer–mınıstr óńirler arasyndaǵy kólik qatynasyn jaqsartýǵa baǵyttalǵan «Ortalyq – Batys» kúre jolyn salý jónindegi jobanyń jaǵdaıymen tanysty. Jańa avtomagıstral Astanany Arqalyq, Torǵaı jáne Yrǵyz arqyly Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵytymen baılanystyrady. Joba halyqaralyq standarttarǵa saı zamanaýı jol salýdy kózdeıdi. Kólik vıe-mınıstri Satjan Ablalıev úsh jol aıryǵyn, 20 kópirdi, temirjol arqyly ótetin bir jol ótkelin, eldi mekenderge kirme joldar salý josparlanyp otyrǵanyn baıandady. Nátıjesinde, Astanadan batys oblystarǵa qatynaıtyn baǵyt 560 shaqyrymǵa qysqaryp, 5 saǵatqa jyldam jetýge múmkindik beredi.

Kólik mınıstrliginiń málimetinshe, trassanyń tehnıkalyq sanaty III deńgeıden II deńgeıge kóteriledi. Jańa baǵyt 70 myń turǵyny bar 13 eldi mekendi qamtıdy. О́tkizý qabileti táýligine 3 myń avtokólikke jetedi. Jalpy, jobany iske asyrý qalany elimizdiń soltústigi men ońtústigi, sondaı-aq Ortalyq Azııa men Reseı arasyndaǵy negizgi logıstıkalyq torapqa aınaldyrady. Bul senimdi kólik qatynasyn qamtamasyz etip, óńirdiń bıznesi men ekonomıkasyn damytýǵa serpin beredi.

Premer-mınıstr avtojol qurylysyn bir aı ishinde bastaýdy tapsyrdy.

«Bul – tikeleı Prezıdenttiń tapsyrmasy boıynsha júzege asyrylyp jatqan joba. Búkil elimiz úshin, Torǵaı óńiri úshin mańyzdy jol. Sondyqtan bul iske asa jaýapkershilikpen qaraý mańyzdy. Bir aı ishinde joba boıynsha jumysty bastap, ony jyldam ári sapaly júrgizý kerek. Jańa jol boıynda bızneske múmkindikter ashylady. Bul – óńirge jańasha serpin beretin joba. Sondyqtan mınıstrlikpen birlesip tıisti jumystar júrgizý qajet», — dep atap ótti Oljas Bektenov.

Sondaı-aq Premer-mınıstrge «Jezqazǵan – Petropavl» respýblıkalyq avtojolyndaǵy jóndeý jumystarynyń barysy týraly baıandaldy. Jobada joldyń 71 shaqyrymynda jol jabynyn jańartý, 54 sý ótkizý qubyryn ornatý kózdelgen. Jumystar Ulytaý oblysynyń shekarasynan Arqalyq qalasyna deıingi jalpy uzyndyǵy 87 shaqyrymdy quraıtyn ýchaskeni qamtıdy. Jobany júzege asyrý ońtústik óńirlerden elordaǵa deıingi qashyqtyqty 600 shaqyrymǵa, Qostanaı men Petropavlǵa deıingi qashyqtyqty 450 shaqyrymǵa qysqartýǵa múmkindik beredi. Joldyń ótkizý múmkindigi táýligine 2,5 myń avtokólikke deıin artady.

Sonymen qatar Arqalyq qalasyndaǵy áýejaıdy qalpyna keltirý jumystary da tekserildi. Qostanaı oblysy ákiminiń orynbasary Berik Tańjaryqov nysannyń uzyndyǵy 2,5 myń metr jáne eni 50 metr ushý-qoný jolaǵy, sondaı-aq ólshemi 200X300 m perron bar ekenin baıandady, bul AN-24, Q400, CRJ 200 sııaqty áýe kemeleri túrlerin qabyldaýǵa múmkindik beredi. Joba aıasynda jańa termınal salý, sondaı-aq ushý-qoný jolaǵyn, taksı jolyn jáne perrondy qaıta jańartý josparlanyp otyr. Jumys aıaqtalǵannan keıin ótkizý múmkindigi saǵatyna 70 jolaýshyny quraıdy.

Oljas Bektenov áýejaıdy qalpyna keltirý jumystaryn bıyl aıaqtaýdy tapsyrdy. Iske asyrylyp jatqan jobalardyń strategııalyq mańyzy, sondaı-aq kólik ınfraqurylymyn damytý men turǵyndardyń qatynaýyn edáýir jeńildetýdiiń mańyzdylyǵyn atap ótti.

«Qazaqstannyń kólik salasyndaǵy áleýeti zor jáne óńirdegi negizgi tranzıttik habqa aınalýy tıis. Biz tıisti ınfraqurylymdy túbegeıli damytyp jatyrmyz – bul strategııalyq mindet. Bizde barlyq qajetti resýrstar men múmkindikter bar. Jobalardy qysqa merzimde, sapasyn joǵaltpaı júzege asyrý mańyzdy. Bul óńirlerdiń damýyna aıtarlyqtaı serpin beredi jáne ekonomıkany ártaraptandyrýdyń mańyzdy quralyna aınalady», — dep atap ótti Oljas Bektenov.

Qostanaı oblysynda Premer-mınıstr sondaı-aq jylýmen úzdiksiz qamtamasyz etý jáne óńirdi jańa jylytý maýsymyna daıyndaý jónindegi sharalardyń iske asyrylý barysyn tekserdi. Atap aıtqanda, Arqalyq JEO qyzmetimen jáne jylý jelilerin jańǵyrtý josparlarymen tanysty. Stansa 375 ǵımaratqa qyzmet kórsetedi. JEO kommýnıkaııalardyń tozý deńgeıiniń joǵarylyǵyna baılanysty táýekeli joǵary qyzyl aımaqtaǵy jylý kózderiniń tizimine kiredi. Ákimdiktiń málimetinshe, sońǵy eki jylda 17 shaqyrymnan astam jylý jelileri aýystyryldy, bul 2024-2025 jylytý maýsymyn apatty jaǵdaıda toqtap qalýynsyz ótkizýge múmkindik berdi. Bıyl taǵy 9,9 shaqyrym jylý trassasyn jóndeý josparlanyp otyr. Jańǵyrtý jobasyn iske asyrý qorytyndysy boıynsha Arqalyqtaǵy jylý jelileriniń tozýy 12%-ǵa tómendeıdi dep kútilýde. «Arqalyq jylý energetıkalyq kompanııasy» MKK dırektory Jasulan Ábdirahmanov suıyq otyn retinde paıdalanylǵan mazýttan kómirge kóshýdiń arqasynda kásiporyn shyǵyndaryn 2,2 mlrd teńgege azaıtýǵa qol jetkizilgenin baıandady.

Jalpy oblys boıynsha 2024-2025 jylytý kezeńine daıyndyq sheńberinde jabdyqqa, jylý jelilerine jáne elektr berý jelilerine kúrdeli jóndeý júrgizildi. О́ńirde tozý kórsetkishin ári qaraı tómendetý maqsatynda bıyl jalpy uzyndyǵy 27,9 shaqyrym jylý trassasyn qaıta jańartý boıynsha 22 joba iske asyrylýda.

Sonymen qatar Premer-mınıstrge óńirdegi «jasyl» energetıkany damytý boıynsha josparlar tanystyryldy. Qostanaı oblysynda energııa jınaqtaý júıesi bar qýaty 1 GVt jel elektr stansasyn salý jónindegi bastamaǵa nazar aýdaryldy. 2025–2028 jyldary 165 jel generatoryn ornatý qarastyrylýda. Jel elektr stansasynyń qurylysy kómirtegi qaldyqtaryn jylyna 3,3 mln tonnaǵa azaıtýǵa múmkindik beredi.

Budan bólek, Arqalyq qalasy men Qostanaı aýdanynda qýattylyǵy 150 MVt bolatyn úsh jel elektr stansasynyń qurylysy kózdelgen. Jalpy, aldaǵy eki jylda JEK salasynda jıyntyq qýaty 1,2 GVt bolatyn 6 jańa joba iske asyrylady. Bastamalardy júzege asyrý qorytyndysy boıynsha óńirde elektr energııasyn óndirý 10 esege artady. Elektr energııasyn qosymsha óndirý ónerkásipti damytý jónindegi josparlardy eskere otyryp, óńirdiń ósip kele jatqan qajettilikterin jabýǵa múmkindik beredi. 2028 jylǵa qaraı Qostanaı oblysynyń balamaly energııa kózderiniń jalpy ónimdiligin 1,3 GVt-qa deıin jetkizý josparlanýda.