پرەزيدەنت ماڭعىستاۋداعى سۋ تاپشىلىعىن شەشۋدى تاپسىردى

– ءبىرىنشى. وبلىستاعى باستى مىندەتتىڭ ءبىرى – تۇرعىنداردى تازا اۋىز سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ. تابيعي وسىمگە جانە كوشى-قون ۇدەرىسىنە بايلانىستى ايماقتاعى حالىق سانى ۇزدىكسىز ءوسىپ كەلەدى. بۇل ماسەلە بويىنشا مەن جاڭا دا ايتىپ كەتتىم. سوندىقتان اۋىز سۋ ماسەلەسىنىڭ وزەكتىلىگى كۇن وتكەن سايىن ارتا تۇسەدى. ماەك-ءتىڭ سۋ تۇشىتۋ قۋاتى جەتكىلىكسىز بولىپ تۇرعانىن بىلەمىز. سونىڭ كەسىرىنەن اسىرەسە, جاز ايلارىندا اۋىز سۋ تاپشىلىعى قاتتى سەزىلەدى. ءۇش قالاعا جانە ورتالىق قۇبىر جەلىسى بار 59 ەلدى مەكەنگە اۋىز سۋ بەلگىلى ءبىر ۋاقىتتا عانا بەرىلەدى. سۋ تاپشىلىعى – كۇنىنە 23 مىڭ تەكشە مەتر. قازىر سۋ تۇشىتاتىن 6 زاۋىت پەن قوندىرعى سالىنىپ جاتىر. كەندىرلىدەگى جوبا ىسكە قوسىلعان سوڭ, جاڭاوزەن قالاسىنىڭ, تەڭگە, قىزىلساي, راحات جانە كەندىرلى اۋىلدىق وكرۋگتەرىنىڭ تۇرعىندارىن تازا سۋمەن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك تۋادى. سونداي-اق قوسىمشا جۇمىس ورىندارى اشىلادى. بۇل جوبانى كەشىكتىرمەي, دەر كەزىندە, ياعني, مامىر ايىندا اياقتاۋ كەرەك. 2023 جىلى «استراحان – ماڭعىشلاق» ماگيسترالدى سۋ قۇبىرى جاڭعىرتىلدى. ونىڭ سۋ وتكىزۋ مۇمكىندىگى كۇنىنە 110 مىڭنان 170 مىڭ تەكشە مەترگە دەيىن ارتتى. بىراق بۇل قۇبىر باتىس ايماقتىڭ سۋعا سۇرانىسىن تولىق وتەي المايدى. ونىڭ ۇستىنە, قۇبىر ارقىلى كەلەتىن سۋدى ابدەن تازارتۋ كەرەك. سوندىقتان سۋدىڭ وزىندىك قۇنى قىمباتقا تۇسەدى. ۇكىمەت «سامۇرىق-قازىنا» قورىمەن بىرگە وسى ايماقتاعى سۋ تاپشىلىعىن ازايتۋ ءۇشىن ناقتى شەشىم قابىلداۋعا ءتيىس.

پرەزيدەنت ايماقتاعى سۋ قۇبىرى مەن كارىز جەلىسىنىڭ توزۋىن اسا كۇردەلى ماسەلە دەپ اتادى

– ساراپشىلار تازا سۋدىڭ تاعى ءبىر كوزى بار دەيدى. بۇل – اقتوبە وبلىسىنداعى كوكجيدە جەراستى سۋلارى. ونى يگەرۋگە قاتىستى جوبانى جان-جاقتى پىسىقتاپ, ونىڭ ەكونوميكالىق تيىمدىلىگىن زەرتتەۋ قاجەت. ساراپشىلار كوكجيدە, ايشۋاق جانە سولتۇستىك ايشۋاق جەراستى سۋلارىنان ماڭعىستاۋ جانە اتىراۋ وبلىستارىنىڭ ەلدى مەكەندەرىنە دەيىن سۋ قۇبىرىن تارتۋدى ۇسىنىپ وتىر. سۋ قۇبىرىنىڭ ۇزىندىعى شامامەن 1400 شاقىرىم بولادى, سۋ وتكىزۋ مۇمكىندىگى – كۇنىنە 170 مىڭ تەكشە مەتر. سول ارقىلى 1,2 ميلليون ادامدى تازا اۋىز سۋمەن قامتاماسىز ەتۋگە جانە ونىڭ كولەمىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك تۋادى. اقتاۋ قالاسىنداعى سۋ قۇبىرى جەلىسى ابدەن توزعان, توزۋ كورسەتكىشى – 77 پايىز. سونىڭ كەسىرىنەن سۋدىڭ 16 پايىزى ىسىراپ بولىپ جاتىر. جالپى, ايماقتاعى سۋ قۇبىرى مەن كارىز جەلىسىنىڭ توزۋى اسا كۇردەلى ماسەلە بولىپ تۇر. ماسەلەن, سۋ قۇبىرى اقتاۋدا جاڭا ايتتىم, 77 پايىز, جاڭاوزەندە – 59 پايىز توزعان. كارىز جەلىسى اقتاۋدا شامامەن – 76 پايىز, جاڭاوزەندە – 72 پايىز توزعان. ءبىر سوزبەن, ناقتى شارالار قولعا الىنۋى كەرەك. ال شالعايدا تۇراتىن مالشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن قۇدىق قازۋ تۋرالى باستاماسىنا كەلسەك, بۇل – جالپى قۇپتارلىق ءىس. بۇل جۇمىسقا 100 ميلليون تەڭگە قاجەت دەپ وتىر. كەمىندە 50 مالشى سۋعا قول جەتكىزەدى ەكەن. قولداۋعا بولادى دەپ ويلايمىن. پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى قانات بوزىمباەۆ اكىممەن بىرلەسىپ بۇل ماسەلەنى پىسىقتاۋى كەرەك.

قاسىم-جومارت توقاەۆ اقتاۋدى جىلۋمەن قامتۋ جانە تۇرعىن ۇيلەردى جاڭعىرتۋ ماسەلەسىنە نازار اۋداردى

– ەكىنشى. قازىر اقتاۋعا جىلۋدى «ماەك» كومپانياسى بەرەدى. بىراق وبلىس ورتالىعى تەز ءوسىپ جاتىر. قالانى جىلۋمەن تولىق قامتاماسىز ەتۋگە كاسىپورىننىڭ قۋاتى جەتپەيدى. بىلتىر اقتاۋدا ۇزىندىعى 12 شاقىرىم بولاتىن جىلۋ جەلىسى سالىنىپ, جاڭعىرتىلدى. ناتيجەسىندە قالاعا جىلۋدىڭ دۇرىس جەتۋىنە مۇمكىندىك تۋدى. وسى باعىتتاعى جۇمىستى جالعاستىرۋ كەرەك. بىلتىر وبلىستا 846 مىڭ شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي سالىندى. بۇل – جوسپاردان 20 پايىزعا ارتىق. دەگەنمەن وبلىستاعى تۇرعىن ءۇي قورىنىڭ 7 پايىزى ابدەن ەسكىرگەن. كوپ پاتەرلى 177 ءۇي كۇردەلى جوندەۋدى قاجەت ەتەدى. سوندىقتان تۇرعىن ۇيلەردى جاڭعىرتۋ ماسەلەسىنە ايرىقشا نازار اۋدارۋ كەرەك. ماعان تۇسكەن اقپارات بويىنشا اقتاۋدا ۇلەسكەرلەر قارجى سالعان 6 ءۇيدىڭ قۇرىلىسى بىتپەي تۇر. ورىنسىز, ياعني بەي-بەرەكەت سالىنعان قۇرىلىس نىساندارى دا بار. بۇل ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن ۇكىمەت اكىمدىكپەن بىرگە ناقتى شارالار قابىلداۋى كەرەك.

مەملەكەت باسشىسى تۋريزم سالاسىنا جەكە ينۆەستيتسيا تارتۋ ماسەلەسىنە توقتالدى

– ۇكىمەت «ماڭعىستاۋ» تۋريستىك ايماعىن دامىتۋدىڭ كەشەندى جوسپارىن شۇعىل تۇردە ءبىتىرۋى كەرەك. ماۋسىم ايىندا بۇل جوسپاردى ماقۇلدايمىز. وبلىس اكىمدىگى ۇكىمەتتىڭ قولداۋىمەن وسى سالاعا جەكە ينۆەستيتسيا تارتۋ ماسەلەسىن پىسىقتاۋى قاجەت. تاعى ءبىر ماسەلە, بۇل – ءىس-شارالار ءتۋريزمى (Event tourism). اقتاۋ تۇركى الەمىنىڭ مادەني استاناسى مارتەبەسىن الدى. جاقىندا اشىلۋ ءراسىمى جاقسى ءوتتى. بۇل ءىس-شاراعا ءوز ازاماتتارىمىزبەن قاتار, تۇركىتىلدەس ەلدەر دە زور قىزىعۋشىلىق تانىتتى. الداعى ۋاقىتتا 30-دان استام ءىس-شارا وتكىزىلەدى. وسىنىڭ ءبارى ايماققا تۋريستەر تارتۋعا جول اشۋعا ءتيىس. بۇل جۇمىستى بەلسەندى جۇرگىزۋ قاجەت. جالپى, ايماققا شەتەل ينۆەستيتسياسى تۇراقتى كەلىپ جاتىر. بىراق ونىڭ ۇشتەن ەكىسى مۇناي-گاز سەكتورىنا تيەسىلى. سوندىقتان باسقا دا سالالارعا بەلسەندى تۇردە ينۆەستور تارتۋ قاجەت.