«Pýtın myrza, ulymdy keshirińizshi»: qazaqstandyq ana Reseı prezıdentinen 19 jastaǵy ulyn bosatýdy surady

Foto: Orda.kz

25 maýsymda Reseı soty Qazaqstan azamaty Turan Ýstıýgevke úkim shyǵardy. Almaty qalasynyń 19 jastaǵy turǵynyna Reseı bıliginiń málimeti boıynsha, Ýkraına jaǵynda soǵysqa qatyspaq boldy degen aıyp taǵylyp, 12 jylǵa bas bostandyǵynan aıyryldy, dep jazdy qandastar.kz

Kelesi kúni Orda.kz redakııasyna onyń anasy Elmıra Jańabaevaǵa habarlasyp, ulynyń oqıǵasynyń egjeı-tegjeıin bildi.

Reseıdiń Federaldyq qaýipsizdik qyzmeti (FQQ) Turan Ýstıýgovti 2024 jylǵy 2 qazanda ustaǵan. Reseı bıliginiń málimdeýinshe, 19 jastaǵy almatylyqtyń telefonynan Ýkraına qarýly kúshteriniń quramyndaǵy «Azov» brıgadasy men «Orys eriktiler korpýsy» uıymyna qosylýǵa arnalyp toltyrylǵan anketa tabylǵan. Bul uıymdar Reseıde terrorıstik uıym retinde tanylyp, Ýstıýgovqa «Terrorıstik áreketke qatysý úshin oqýdan ótti» jáne «Terrorıstik uıym qyzmetin uıymdastyrý jáne oǵan qatysý» baptary boıynsha aıyp taǵylǵan. Alǵashqy bap boıynsha 7 jyl, ekinshi bap boıynsha 10 jyl berilgenimen, jazalar jıyntyǵy retinde sot ony 12 jyl túrmege toǵytýǵa úkim shyǵarǵan.

Alaıda Turannyń anasy Elmıra Jańabaevanyń aıtýynsha, mundaı aýyr aıyptaýǵa negiz joq. Ol uly eshqandaı áskerı oqýdan ótpegenin, eshbir áskerı qurylymǵa kirmegenin aıtady. Tipti, onyń sózinshe, Turan jasy boıynsha eresek bolsa da, psıhologııalyq turǵydan áli de jasóspirim minezinen aryla qoımaǵan.

«Onyń balalyq shaǵy ońaı bolmady, jasóspirim kezinde de kór qıyndyq kórdi. 15 jasynda ákesi qaıtys bolyp, Turan ony óte aýyr qabyldady. Múmkin, oǵan meniń, anasynyń, qamqorlyǵy jetpeı qalǵan shyǵar. Meniń tórt balam bar, olardyń biri – Turannyń inisi – nashar estıdi. Sol balamdy emdetý úshin Reseı men Qytaıǵa aparýmen boldym. О́zimshe qalǵan balalarǵa da kóńil bóldim dep oılaıtynmyn, biraq bálkim jetkiliksiz bolǵan shyǵar», – deıdi anasy.

Elmıra Turannyń jaqsy oqyǵanyn aıtady: mysaly, kolledjde qarjy mamandyǵy boıynsha qyzyl dıplom alý úshin oǵan az ǵana upaı jetpeı qalǵan. Ekinshi jaǵynan, anasy ulynyń boıynda eresek adamǵa tán emes, jasóspirimge tán oǵash minezder bolǵanyn baıqaǵan. Mysaly, shamamen 16 jasynda ózin sýretke túsirýge úzildi-kesildi tyıym salǵan. Sol sebepti ınternettegi fotolarynda ol bala keıpinde kórinedi – sebebi, rasymen de ol áli bala bolatyn.

Fotony Elmıra Jańabaeva berdi

Ýkraınada soǵys bastalǵanda, Turan ashyq túrde ýkraındyqtardy jaqtaǵan ustanym bildire bastaǵan. Anasy muny jasóspirimdik qııaldyń kórinisi dep túsindiredi.

«Biz bul soǵysqa beıtarap qaraımyz. О́ıtkeni biz ol elderdiń azamaty emespiz. Men oǵan bul – bizdiń soǵys emes, biz óz ómirimizdi súrýimiz kerek dep túsindirýge tyrystym. Biraq ulym meni tyńdamady. Kózderi janyp turatyn», – deıdi Elmıra Jańabaeva.

О́tken jyly ol ulynyń beıtanys adamdarmen hat almasyp júrgenin baıqapty.

«Basynda VK jelisinde otyrdy, sol jerde bireýlermen hat jazysatyn. Kóp ýaqytyn sonda ótkizetinin baıqadym. Men oǵan bunyń maǵan unamaıtynyn aıttym. Keıin sol adamdar Telegram-ǵa kóshti, chatta túrli bottar boldy. Men Turan kimmen sóılesip júrgenin túsiný úshin sol chattardyń birine kirip kórdim. Sonda adamdardy soǵysqa úgittep jatqanyn baıqadym. Onda túrli elder men óńirlerden adamdar otyrdy».

Chattaǵy úgit Ýkraına jaǵynda soǵysqa barýǵa baǵyttalǵandaı kóringenimen, Elmıra olardyń ýkraındyq ásker nemese arnaıy qyzmet naqty senimmen aıta almady.

«Ol jerde ýkraındyq arnaıy qyzmet boldy ma, álde reseılik pe, tipti jaı alaıaqtar ma – naqty bilmeımiz. Qazir bul istiń shyndyǵyna jete almaı otyrmyz. Men bul chattardy UQK ókilderine kórsettim, olardyń ulyma yqpal etip jatqanyn aıttym. Biraq keıin maǵan chattardy buǵattaý týraly sheshimdi tek Joǵarǵy sot qabyldaıtynyn túsindirdi. Al jabylǵan chattardyń ornyna jańalary ashyla beredi eken».

Elmıra Jańabaeva. Jeke muraǵatynan

2024 jylǵy qyrkúıek aıynyń sońynda Turan Ýstıýgov Ońtústik Koreıaǵa ushýy tıis edi. Elmıranyń aıtýynsha, ol ulyn basqa elge jiberip, ne jumys istesin, ne oqysyn, eń bastysy – soǵys týraly oılardan arylsyn degen nıetpen osyndaı sheshim qabyldaǵan. Ushaqqa bılet te alynǵan, ógeı ákesi Turandy Almaty áýejaıynan shyǵaryp salýy kerek bolǵan. Alaıda Turan áýejaıǵa barmaǵan, anasy men týystarynyń qońyraýlaryna da jaýap bermegen. Keıin belgili bolǵandaı, Turan basqa áýejaıǵa ketken.

«Sóıtsek, ol qashyp ketken eken. Aldymen Bishkekke baryp, odan Máskeýge ushyp, keıin avtobýspen Qyrymǵa ótken. Ol bir tapsyrma alǵanyn aıtqan. Biz onymen tek Qyrymda júrgeninde baılanysqa shyqtyq. Sol kezde ol qatty sharshaǵanyn aıtyp: «Maǵan bul soǵys ne úshin kerek? Anashym, keshir meni, úıge qaıtqym keledi», – dedi. Men oǵan dereý birinshi reıspen qaıt dedim. Biraq ol aqyry Qyrymǵa kelgen soń, bir kórip, aralap shyǵaıyn dedi», – dep eske alady Elmıra.

Kóp uzamaı FQQ Turandy Sımferopol qalasynda ustap, onyń telefonynan álgi anketalardy tapqan.

«Onyń jasaǵan jalǵyz áreketi – soǵysqa qatysý úshin  anketa toltyrǵany. Qolyna qarý almaǵan, eshkimdi óltirmegen, eshteńeni órtemegen. Shyn máninde, meniń ulym óte jumsaq minezdi adam. Bul – kádimgi jasóspirimdik maksımalızm boldy. О́z-ózine birdeńe dáleldegisi keldi. Biraq qaıda bara jatqanyn túsingende, úıge qaıtqysy kelgen. Biraq kesh boldy – ony ustap aldy».

Sotqa deıin Turan Ýstıýgov Rostov-na-Donýdaǵy FQQ-nyń tergeý ızolıatorynda boldy. Bul – arnaıy qyzmetke qaraıtyn jabyq mekeme bolǵandyqtan, baılanys shekteýli. Elmıra ulymen tek advokattar arqyly baılanysta bolǵan. Alǵashqy jaldaǵan reseılik advokat ony 450 myń rýblge (qazirgi baǵammen shamamen 3 mln teńge) aldap ketken. Keıin kómektesken basqa advokattar adal bolyp shyqqan.

«Qazir ol kóbine Injildi oqıdy, Qudaıǵa úmit artady. Ol jasaǵan áreketiniń úlken qatelik ekenin túsindi. Ol táýbesine kelip, menen keshirim surady», – deıdi anasy.

Sot úkimine qaramastan, Turannyń anasy úmitin úzbeıdi. Ol uly aýyr qylmys jasamaǵandyqtan, keshirilýi múmkin dep senedi.

«Men Reseı prezıdentine júgingim keledi: Pýtın myrza, ulymdy keshirińizshi! Ol óz sabaǵyn aldy. Oǵan múmkindik berińiz. Meniń ulym – ańǵal, biraq Reseıge zııan keltire alatyn adam emes. Onyń ómir súrgisi keledi», – deıdi Elmıra Jańabaeva.

Ol bul ótinishi mindetti túrde Reseı prezıdentine jetedi dep senedi.