رەسەي 2025 جىلدان باستاپ بايقوڭىردى قارجىلاندىرۋعا قينالىپ وتىر

فوتو: اشىق دەرەككوز

روسكوسموس كەلەسى جىلدان باستاپ بايقوڭىر عارىش ايلاعىن كونسەرۆاتسيالاۋ تۋرالى جابىق كونسۋلتاتسيالار وتكىزە باستادى دەپ حابارلايدى Qandastar.kz DALA INSIDE تەلەگرامم كانالىنا سىلتەمە جاساپ.

روسكوسموس مەكەمەلەرى, اسىرەسە ماڭىزدى بولىپ سانالاتىن جەر سەرىكتەرىن جاسايتىن «حرۋنيچەۆ ورتالىعى» مەن زىمىران قۇراستىراتىن ركتس «پروگرەسس» سانكتسياعا ۇشىراعالى بەرى, رەسەيدىڭ عارىش ۆەدومستۆوسى اۋىر قارجىلىق جاعدايعا دۋشار بولدى.

بارلىق حالىقارالىق تاپسىرىستار توقتاعاندىقتان, ال رەسەي اسكەريلەرى سپۋتنيكتەرىن پلەسەتسك عارىش ايلاعىنان ۇشىرىپ جۇرگەندىكتەن, بايقوڭىردان روسكوسموسقا شىعىننان باسقا ەشتەڭە تۇسپەي وتىر.

رەسەي ونسىز دا بايقوڭىردا بارىنشا قىسقارىپ, 234 نىساندى قازاقستانعا قايتارىپ بەرگەن بولاتىن. وزىنە تەك عارىشقا زىمىران ۇشىراتىن ينفراقۇرىلىمدى ساقتاپ قالعان. بىراق ونىڭ ءوزىن ۇستاپ تۇرۋعا قاجەت شىعىنداردى جابا المايتىنى بايقالادى.

رەسەي فەدەراتسياسى 2050 جىلعا دەيىن سوزىلعان كەلىسىم بويىنشا بايقوڭىردى جالعا العانى ءۇشىن قازاقستانعا جىلىنا 115 ميلليون دوللاردان تولەپ وتىرۋى ءتيىس.

بيىل رەسەيدەگى بيۋدجەت دەفيتسيتى 2 تريلليون رۋبلدەن اساتىنى بولجانىپ وتىر. ول ىشكى جالپى ءونىمنىڭ 1,1 پايىزى بولادى.

روسكوسموستىڭ جاعدايى وتە مۇشكىل. وعان نە مەملەكەت كومەكتەسۋى كەرەك, نەمەسە نارىقتان قارىز الۋى ءتيىس. بيىلدان باستاپ روسكوسموس وبليگاتسيا شىعارۋ قۇقىعىنا يە بولدى.

ول رەسەي قارجى مينيسترلىگىنىڭ «مەكەمە نارىقتان ءوزى قارىز السىن, ءبىزدىڭ وعان تىكەلەي سۋبسيديا بەرەتىن جاعدايىمىز جوق» يشاراسىن بىلدىرەدى.

«بيۋدجەتتى قىسقارتقاندا, روسكوسموستىڭ ەڭ ءبىرىنشى ويلاناتىنى بايقوڭىر», – دەيدى دەرەككوز. «ال روسكوسموس قازىرگى سوعىس جاعدايىندا اسكەري باعدارلامالاردان باسقا بارلىق بيۋدجەتتى قىسقارتۋعا ءماجبۇر. سوندىقتان كەلەسى جىلدى بايقوڭىرداعى زىمىران ايلاقتارىنىڭ تەحنيكالىق قامتىلۋى ەكىتالاي. رەسەي بايقوڭىردى تەك ستراتەگيالىق جاعىنان عانا ساقتاپ قالۋعا تىرىسپاسا, بىلايىنشا, قازىر ەش پراكتيكالىق قاجەتى جوق».

رەسەي كەتىپ قالعان جاعدايدا, قازاقستان ءوز بەتىنشە بايقوڭىردى تەك مۋزەيگە اينالدىرا الادى. سەبەبى قازىر ءبىز جىل سايىن عارىشقا ءبولىپ وتىرعان 1 ميلليارد تەڭگە ەشتەڭەگە جەتپەيدى.

«ۆوستوچنىي» اۋەجايىن ساقتاپ قالىپ, دامىتىپ, بايقوڭىردى شەتەلدىك تۋريستەر كەلەتىن كۋلتتى ورىنعا اينالدىرۋ يدەياسى جامان ەمەس. نەمەسە بايقوڭىردى كادىمگى عارىش ستارتى رەتىندە ساقتاپ, دامىتۋ ءۇشىن قىتاي, الدە يلون ماسكقا جۇگىنۋ عانا قالىپ وتىر.

DALA INSIDE روسكوسموستىڭ 2024 جىلعى قارجىلىق اھۋالىن مونيتورينگتە ۇستاپ وتىرادى.