ساراپشى ۇلتتىق قوردان تاعى دا قوسىمشا ترانسفەرتتىڭ تارتىلۋى تۋرالى: بيۋدجەت كودەكسىن بۇزىپ وتىر

فوتو: اشىق دەرەككوز

وسى اپتادا «2024-2026 جىلدارعى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت تۋرالى زاڭعا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ» تۋرالى زاڭ جوباسىنىڭ ءماتىنى جاريالانىپ, كوپشىلىك تالقىسىنا ۇسىنىلدى. وزگەرىس تەك 2024 جىلدى قامتيدى. وندا دا باستى وزگەرىس ۇلتتىق قوردان الىناتىن نىسانالى ترانسفەرت كولەمىن تاعى 2,0 ترلن تەڭگەگە ۇلعايتۋدى قاراستىرادى, ياعني 1,6 ترلن تەڭگەدەن 3,6 ترلن تەڭگەگە دەيىن, دەپ حابارلايدى  qandastar.kz  Dalanews.kz-كە سىلتەمە جاساپ.

«ۇلتتىق قوردان الىناتىن نىسانالى ترانسفەرت كولەمىن تاعى 2,0 ترلن تەڭگەگە ۇلعايتۋ بيۋدجەتكە تۇسەتىن كىرىستەر كولەمىنىڭ تومەندەۋىمەن بايلانىستى», – دەيدى Halyk Finance باسقارماسى توراعاسىنىڭ كەڭەسشىسى مۇرات تەمىرحانوۆ.

ونىڭ ايتۋىنشا, ۇلتتىق قوردان بيۋدجەتكە باعىتتالاتىن رەسمي ترانسفەرتتەردىڭ جالپى سوماسى (كەپىلدەندىرىلگەن جانە نىسانالى ترانسفەرتتەر) 5,6 ترلن تەڭگەنى قۇرايدى.

«بۇعان دەيىن دە اتاپ وتكەنىمىزدەي, 2024 جىلعى شىلدەدە 467,4 ملرد تەڭگە سوماسىندا «قازاتومونەركاسىپ» اق اكتسيالارىنا قاتىستى جۇرگىزىلگەن ۆاليۋتالىق وپەراتسيالاردى ەسكەرسەك, ۇلتتىق قوردان بيۋدجەتكە باعىتتالعان ترانسفەرتتەردىڭ جالپى سوماسى 2024 جىلى 6,1 ترلن تەڭگەنى قۇرايدى. زاڭ جوباسى تۇسىندىرمەسىندە 2024 جىلى بيۋدجەتكە تۇسەتىن سالىقتىق تۇسىمدەر جوسپارلانعان 3,1 ترلن تەڭگە كولەمىنەن تومەن بولاتىنى اتاپ كورسەتىلگەن. ءبىزدىڭ ويىمىزشا, بيۋدجەت كىرىستەرىنىڭ كۇرت تومەندەۋى نىسانالى ترانسفەرتتىڭ 2,0 ترلن تەڭگەگە ۇلعايۋىنىڭ, سونداي-اق «قازاتومونەركاسىپ» اق اكتسيالارى بويىنشا 0,5 ترلن تەڭگەگە جۋىق ۆاليۋتالىق وپەراتسيالاردىڭ جۇزەگە اسىرىلۋىنىڭ باستى سەبەبى بولىپ تابىلادى. ويتكەنى بۇل ارادا بيۋدجەت شىعىندارى وزگەرىسسىز قالۋدا. وسىلايشا, ۇلتتىق قوردان قوسىمشا تارتىلعان نىسانالى ترانسفەرتتەر سالىقتىق تۇسىمدەرىنىڭ كۇرت تومەندەۋىنەن تۋىنداعان بيۋدجەت تاپشىلىعىن جابۋ ءۇشىن پايدالانىلاتىن بولادى», – دەيدى ول.

ساراپشىنىڭ ايتۋىنشا, بيۋدجەت كودەكسىنە سايكەس, ۇلتتىق قوردان تارتىلعان نىسانالى ترانسفەرتتەر پرەزيدەنتتىڭ شەشىمى بويىنشا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە مىنالاردى قارجىلاندىرۋ ءۇشىن پايلانىلا الادى: بىرىنشىدەن, ەكونوميكانىڭ قۇلدىراۋ كەزەڭىندەگى داعدارىسقا قارسى نەمەسە ەكونوميكا ءوسىمىنىڭ قارقىنى باسەڭدەگەندە قولعا الىناتىن باعدارلامالارعا; ەكىنشىدەن, الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ۇلتتىق اۋقىمداعى جوبالارعا, ستراتەگيالىق ماڭىزدى ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى قارجىلاندىرۋشى بالامالى كوزدەر بولماعان كەزدە.

«وسى جاعىنان العاندا بيۋدجەت تاپشىلىعىن قارجىلاندىرۋ ءۇشىن نىسانالى ترانسفەرتتى پايدالانۋ بيۋدجەت كودەكسىنىڭ وسى ەرەجەلەرىن بۇزادى. جالپى ءبىز ۇلتتىق قوردى پايدالانۋ بويىنشا شەشىمدەردىڭ اشىقتىعىنىڭ تومەن دەڭگەيىن باسا  اتاپ وتكىمىز كەلەدى. مىسالى, بيىلعى جىل ورتاسىندا 2023 جىلداعى ۇلتتىق قور بويىنشا ەگجەي-تەگجەيلى ەسەپ جاريالانبادى, تەك  پرەزيدەنتتىڭ جارلىعىن كوردىك. ماۋسىم ايىندا قارجى مينيسترلىگىنىڭ 2023 جىلداعى ۇلتتىق قور بويىنشا ەسەبى جارلىقپەن بەكىتىلگەنى تۋرالى اقپاراتتىق حابارلاما جاريالادى, بىراق ەسەپتىڭ ءوزى قولجەتىمدى دەرەككوزدەرگە ورنالاستىرىلمادى. ءبىزدىڭ ويىمىزشا, بۇل ۇلتتىق قور بويىنشا جۇرگىزىلگەن وپەراتسيالاردىڭ اشىقتىعىنا سەلكەۋ ءتۇسىرۋشى تەرىس قۇبىلىس بولىپ تابىلادى», – دەيدى ول.

ايتا كەتسەك, ۇلتتىق بانك توراعاسى تيمۋر سۇلەيمەنوۆ تە ۇلتتىق قوردان كوپتەپ اقشا الىنۋى بازالىق سىياقى مولشەرلەمەسىن تومەندەتۋ تۋرالى ءوز مىندەتتەرىن ورىنداۋدا ايتارلىقتاي كەدەرگى كەلتىرىپ وتىرعانىن ايتقان.

ۇلتتىق قور اكتيۆتەرىنىڭ ءوسىمى تەك ينۆەستيتسيالىق تابىستى عانا قولدايدى. ترانسفەرتتەردىڭ جوعارى كولەمى باعالارعا تىكەلەي قىسىم جاساي وتىرىپ, اقشالاي ۇسىنىستاردى ارتتىرادى. مۇنىڭ ءبارى بازالىق سىياقى مولشەرلەمەسىن تومەندەتۋدەگى كەڭىستىك اياسىن ايتارلىقتاي شەكتەيدى», – دەدى 2024 جىلى 15 قازاندا وتكەن ۇكىمەت وتىرىسىندا ۇلتتىق بانك باسشىسى تيمۋر سۇلەيمەنوۆ.

ونىڭ ايتۋىنشا, ۇلتتىق قورعا تۇسكەن تۇسىمنەن الىنىپ جاتقان اقشا كولەمى كوپ.

«2024 جىلعى ترانسفەرتتەردىڭ جالپى كولەمى 6 ترلن تەڭگەدەن اسادى, ال 2024 جىلدىڭ باسىندا بۇل شەك 3,6 ترلن تەڭگەنى قۇرايدى دەپ جوسپارلانعان بولاتىن», دەپ ەسكە سالدى سۇلەيمەنوۆ.

وسىلاي دەگەن سۇلەيمەنوۆ, شىن مانىندە بىرنەشە جىلدان بەرى «قازاقستاندا بيۋدجەتتىك داعدارىس بولاتىن كۇن تاياپ قالدى» دەپ دابىل قاعىپ جۇرگەن ساراپشىلاردىڭ پىكىرلەرىن ناقتىلاي تۇسكەندەي.