جاڭالىقتار
ساۋدا مينيسترلىگى ازىق-ت ۇلىك باعالارى وسىمىنە قاتىستى مالىمدەمە جاسادى
فوتو: gov.kz
ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كوميسسيانىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا, قازاقستان ازىق-ت ۇلىك تاۋارلارىنىڭ باعاسىنىڭ ءوسۋ قارقىنىندا ەڭ تومەنگى كورسەتكىشتى يەلەندى, ياعني ارمەنيادان كەيىن ورىندا تۇر. قازاقستاندا بۇل كورسەتكىش 2,9%-دى قۇراسا, رەسەيدە – 4,5%, بەلارۋستە – 3,7%, دەپ حابارلايدى qandastar.kz Dalanews.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
قىركۇيەك ايىندا قازاقستاندا جىلدىق ينفلياتسيا 8,3%-عا دەيىن باياۋلادى, ازىق-ت ۇلىك باعاسىنىڭ ءوسۋ قارقىنى جىلدىق ماندە 5,1%-عا دەيىن تومەندەدى.
«توعىز ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ازىق-ت ۇلىك باعاسى تامىز ايىمەن سالىستىرعاندا تۇراقتى قالدى. 7 تاۋار بويىنشا كورسەتكىشت تومەندەگەن. ونىڭ ىشىندە ءسابىز, كۇرىش, جۇمىرتقا, قىرىققابات, قاراقۇمىق, كۇنباعىس مايى جانە ۇن بار», دەلىنگەن مينيسترلىك حابارلاماسىندا.
باعانى تۇراقتاندىرۋ ءۇشىن قر ساۋدا جانە ينتەگراتسيا مينيسترلىگى قولداۋ شارالارىن جۇزەگە اسىرۋدا, سونىڭ ىشىندە:
- وتاندىق ءوندىرىستى قولدايتىن ءامات-رىن باسىمدىقپەن قارجىلاندىرۋ;
- ماۋسىمارالىق كەزەڭدە تاۋار ينتەرۆەنتسيالارى;
- ساۋدا ۇستەمەسىن باقىلاۋ;
- دەلدالداردى بولدىرماۋ ءۇشىن باعا بەلگىلەۋ تىزبەگىن تالداۋدى كۇشەيتۋ;
- زاماناۋي ساۋدا فورماتتارى مەن ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ.
جىل باسىنان بەرى ساۋدا جانە ينتەگراتسيا مينيسترلىگىنىڭ اۋماقتىق بولىمشەلەرى ساۋدا ۇستەمەسىن اسىرا قولدانعانى ءۇشىن 4014 اكىمشىلىك قاۋلى شىعاردى.
«جالپى سوماسى 25 ملن تەڭگەگە 667 ايىپپۇل مەن 3,3 مىڭنان استام ەسكەرتۋ جاسالدى. وتكەن جىلدىڭ وسى كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا قاۋلىلار سانى 4 ەسە ءوستى, بۇل مينيسترلىكتىڭ باقىلاۋدى ءتيىمدى جۇرگىزىپ جاتقانىن كورسەتەدى», دەلىنگەن حابارلامادا.
بۇزۋشىلىقتاردى انىقتاۋدىڭ ماڭىزدى قۇرالى رەتىندە ەلەكتروندىق شوت-فاكتۋرالاردىڭ (ەسف) تالداۋى قولدانىلادى. التى اي ىشىندە ازىق-ت ۇلىك تاۋارلارىن جەتكىزۋ تىزبەكتەرىنىڭ 8,9 مىڭنان استامى تالدانىپ, ساۋدا زاڭناماسىن بۇزۋدىڭ 3 مىڭنان استام تاۋەكەلدەرى انىقتالدى.
ساۋدا ۇستەمەسىن اسىرا قولدانعانى ءۇشىن اكىمشىلىك جازالاردى كۇشەيتۋ بويىنشا اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق كودەكسىنە تۇزەتۋلەر ەنگىزۋ ازىرلەندى. اتاپ ايتقاندا, سۋبەكتىلىككە بايلانىستى ءبىرىنشى بۇزۋشىلىق ءۇشىن ەسكەرتۋدى 5-تەن 150 اەك-كە دەيىن ايىپپۇلمەن الماستىرۋ ۇسىنىلادى.
«دەلدالدىق سحەمالاردى تەرگەۋ بويىنشا وڭىرلىك كوميسسيالار بەلسەندى جۇمىس ىستەۋدە. جىل باسىنان بەرى كوميسسيالاردىڭ 1169 وتىرىسى وتكىزىلىپ, شامامەن 3,2 مىڭعا جۋىق ءونىمسىز دەلدالدىق پەن ساۋدا ۇستەمەسىن اسىرۋ فاكتىلەرى انىقتالدى. كاسىپكەرلەر مەن جەكە تۇلعالارمەن ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى قاتار جۇرگىزىلۋدە. كەشەندى جۇمىستىڭ ناتيجەسىندە ءبىز ءامات-دىڭ باعالارىنىڭ 5%-دان 30%-عا دەيىن تومەندەۋىن بايقاۋدامىز», – دەيدى مينيسترلىكتەگىلەر.
جۇمىرتقا باعاسىنىڭ وسۋىنە جول بەرمەۋ ءۇشىن ساۋدا جانە ينتەگراتسيا مينيسترلىگى مەن قازاقستان قۇس وسىرۋشىلەر وداعى, جۇمىرتقا وندىرۋشىلەر قاۋىمداستىعى اراسىندا اعىمداعى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن جۇمىرتقا باعاسىنىڭ جوعارعى شەگىن بەكىتۋ بويىنشا ىنتىماقتاستىق مەموراندۋمدارى جاسالدى. ءوز كەزەگىندە, وتاندىق جۇمىرتقا وندىرۋشىلەردى قولداۋ ماقساتىندا اعىمداعى جىلدىڭ 1 مامىرىنان باستاپ 6 اي مەرزىمگە اۆتوكولىكپەن جۇمىرتقا اكەلۋگە شەكتەۋ ەنگىزىلدى.
رەسەي تاراپىنان قانت ەكسپورتىنا ەنگىزىلگەن شەكتەۋ شارالارىنا بايلانىستى ىشكى نارىقتى قورعاۋ ماقساتىندا 14 ماۋسىمنان 31 تامىزعا دەيىن ەاەو ەلدەرىنە جانە ءۇشىنشى ەلدەرگە قازاقستان اۋماعىنان قانت ەكسپورتتاۋعا تىيىم سالىندى.
سونداي-اق, قر ساۋدا جەلىلەرى وداعىمەن ساۋدا جەلىلەرىنىڭ سورەلەرىندە وتاندىق تاۋارلاردىڭ ۇلەسىن ۇلعايتۋعا جانە وتاندىق ءوندىرىستى دامىتۋعا جاردەمدەسۋگە باعىتتالعان بىرلەسكەن شارالاردى قابىلداۋ تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلدى.