شاكىرتاقى ءوسىپ, كوممۋنالدىق قىزمەت قىمباتتايدى, ماسكا تاعۋ مىندەتتەلەدى: قازاقستاندا 1 قىركۇيەكتەن باستاپ نە وزگەرەدى

فوتو-كوللاج: Stan.kz

قازاقستاندا 1 قىركۇيەكتەن باستاپ ستۋدەنتتەردىڭ شاكىرتاقىسى ءوسىپ, مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەرگە ماسكا تاعۋ رەجيمى ەنگىزىلەدى. Stan.kz تىلشىسى كۇزدىڭ العاشقى ايىندا بولاتىن وزگەرىستەردى تۇگەلدەپ كوردى.

ستۋدەنتتەردىڭ شاكىرتاقىسى وسەدى

ۇكىمەت باسشىسى ولجاس بەكتەنوۆ 2024 جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىنەن باستاپ كوللەدجدەر مەن جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ستۋدەنتتەرىنە ارنالعان شاكىرتاقىنى ءوسىرۋ تۋرالى قاۋلىعا قول قويدى. جاڭا نورمالارعا سايكەس كوللەدج ستۋدەنتتەرىنە ارنالعان شاكىرتاقى 50% ارتىپ, سۇرانىستاعى كاسىپتەر ءۇشىن 43 574 تەڭگە جانە ورتا بۋىن ماماندارى ءۇشىن 41 896 تەڭگە بولادى.

باكالاۆريات ستۋدەنتتەرىنىڭ شاكىرتاقىسى 20% كوبەيىپ, 47 135 تەڭگەگە جەتەدى. ال پەداگوگيكالىق جانە مەديتسينالىق باعىتتاعى ستۋدەنتتەر 75 600 تەڭگەگە دەيىن الادى. ينتەرناتۋرا ستۋدەنتتەرى 85 376 تەڭگە, ال رەزيدەنتتەر 123 122 تەڭگە كولەمىندە شاكىرتاقىعا يە بولادى.

ماگيسترانتتار مەن دوكتورانتتاردىڭ دا شاكىرتاقىلارى تيىسىنشە 15% وسپەك. ولار 107 061 تەڭگە مەن 240 000 تەڭگە ارالىعىندا بولماق. 2025 جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىنەن باستاپ باكالاۆريات ستۋدەنتتەرىنىڭ ستيپەنديالارى 20%, ال ماگيسترانتتار مەن دوكتورانتتاردىڭ شاكىرتاقىسى 15% كوبەيەدى.

فوتو: pexels.com

الماتىدا كوممۋنالدىق تولەمدەر قىمباتتايدى

الماتىدا كوممۋنالدىق تولەم قۇنى قىمباتتايدى. سۋىق سۋ باعاسى 66 تەڭگەگە جەتسە, جىلۋ قۇنى 6% وسەدى. بۇل تۋرالى سالا ماماندارى وتكىزگەن باسقوسۋدا بەلگىلى بولدى.

تاريف قۇنىنىڭ ءوسۋى قالاداعى جىلۋ جەلىلەرىنىڭ – 57,9, سۋ جەلىسىنىڭ – 54,3 كارىز جەلىسىنىڭ – 57%-عا توزۋىمەن بايلانىستى تۋىنداپ وتىر. ماماندار باعا كوتەرىلسە, سۋ مەن جىلۋ جەلىلەرىنىڭ توزۋىن 3%-عا, قالعان ينجەنەرلىك جەلىلەردىڭ توزۋ دەڭگەيىن 1,2%-عا تومەندەتۋگە بولاتىنىن ايتتى.

الماتى اكىمدىگى جاڭارتىلعان تاريفتەردىڭ قانداي بولاتىنىن مالىمدەدى:

• ەلەكترمەن جابدىقتاۋ («الاتاۋ جارىق كومپانياسى» اق): +2,53 تەڭگە (ققس-سىز 11,4 تەڭگە/كۆتساع);
• سۋمەن جابدىقتاۋ: حالىق ءۇشىن: +11,78 تەڭگە (ققس-سىز 66,00 تەڭگە/م³), باسقا تۇتىنۋشىلار ءۇشىن: +57,22 تەڭگە (ققس-سىز 339,28 تەڭگە/م³);
• سۋ بۇرۋ: حالىق ءۇشىن: +12 تەڭگە (ققس-سىز 40,95 تەڭگە/م³);
• جىلۋ ەنەرگياسى: ققس-سىز +8% 10 484,38 تەڭگە/گكالعا دەيىن.

ال شاھاردىڭ جۇمىسپەن قامتۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسىنىڭ باسشىسى باۋىرجان جاۋباسوۆ كوممۋنالدىق قىزمەتتەردىڭ وسۋىنە بايلانىستى 2023 جىلدان بەرى الەۋمەتتىك وسال توپتىڭ قاتارىنداعى ادامدارعا وتەماقى بەرىلىپ كەلگەنىن اتاپ ءوتتى. 0,8 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش مولشەرىندەگى الەۋمەتتىك تولەمدى 140 مىڭنان استام ازامات العان.

«وتەماقىنى الىپ جاتقان ازاماتتارعا قۇجات وتكىزۋ قاجەت ەمەس. ال جاڭادان قوسىلعان الماتىلىقتار اۋدان اكىمدىكتەرىنە بارىپ, قوسىمشا الگوريتم بويىنشا قۇجاتتارىن تاپسىرادى, ءوتىنىم بەرەدى», – دەدى باۋىرجان جاۋباسوۆ.

فوتو: Pixabay.com

نەسيە الاردا جۇبايىنىڭ كەلىسىمى قاجەت

قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگى جەكە تۇلعاعا بانكتىك قارىز نەمەسە ميكروكرەديت بەرۋگە جۇبايىنىڭ (زايىبىنىڭ) كەلىسىمىن الۋ قاعيدالارىن بەكىتتى.

بيىل 19 ماۋسىمدا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ قارىز الۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ جانە كرەديتتەۋ كەزىندە تاۋەكەلدەردى ازايتۋ تۋرالى زاڭعا قول قويعان ەدى. قاۋلىمەن جۇبايىنىڭ (زايىبىنىڭ) كەلىسىمى قاجەت بانكتىك قارىزدىڭ نەمەسە ميكروكرەديتتىڭ ەڭ تومەنگى مولشەرى 1000 اەك (2024 جىلى 3 692 000 تەڭگە) مولشەرىندە بەكىتىلدى.

بانكتىك قارىز نەمەسە ميكروكرەديت شارتىنا قول قويماس بۇرىن بانك نەمەسە ميكروقارجى ۇيىمى (مقۇ) كليەنتتىڭ تىركەلگەن نەكەدە تۇرعانىن ادىلەت مينيسترلىگى جۇيەسى ارقىلى تەكسەرۋگە ءتيىس. ەگەر كليەنت نەكەدە بولسا جانە ول العىسى كەلەتىن نەسيە سوماسى 1000 اەك-تەن اسسا, ونىڭ جۇبايى كەلىسىم بەرۋى كەرەك. كەلىسىم ەركىن جازباشا نىساندا بانكتىڭ بولىمشەلەرىندە نەمەسە مقۇ فيليالىندا قاعاز جەتكىزگىشتە نە ەلەكتروندى نىساندا راسىمدەلەدى.

سونىمەن قاتار كليەنتتىڭ جۇبايىنا (زايىبىنا) سول بانكتە قىزمەت كورسەتىلسە, وندا كەلىسىمدى بانكتىڭ ءموبيلدى قوسىمشاسى ارقىلى رەسىمدەۋگە بولادى. ەگەر جوق بولسا, وندا ەلەكتروندى ۇكىمەتتىڭ ۆەب-پورتالىن پايدالانا الادى.

ايتا كەتەيىك, ەگەر بانك كليەنتتەن جۇبايىنىڭ (زايىبىنىڭ) كەلىسىمىن الۋعا مىندەتتى بولسا, بىراق ولاي ەتپەسە, ول نەسيەنى ەسەپتەن شىعارۋى كەرەك. نورما 1 قىركۇيەكتەن باستاپ قولدانىسقا ەنگىزىلەدى.

قازاقستاندىقتاردىڭ زاڭسىز بەرىلگەن نەسيەلەرى بويىنشا قارىزدارى جويىلادى

1 قىركۇيەكتەن باستاپ قازاقستاندىقتار زاڭسىز بەرىلگەن نەسيەلەرىن ەسەپتەن شىعارۋدى باستايدى. اڭگىمە الاياقتاردىڭ eGov جۇيەسىندە ورناتىلعان تىيىمدى اينالىپ ءوتىپ, ءوز موينىنا العان قارىزدارى تۋرالى بولىپ وتىر.
مەملەكەت ەندى ازاماتتارىن الاياقتىق وپەراتسيالاردان قورعاۋعا تىرىسادى.

قىلمىسكەرلەر قانداي دا ءبىر جولمەن نەسيە الىپ ۇلگەرسە, نەسيە بەرگەندەر جاۋاپقا تارتىلادى.

ايتا كەتەيىك, اقپان ايىنان باستاپ قازاقستاندىقتار نەسيە الۋدان ءوز ەركىمەن باس تارتا الادى. ءليميتتى ەلەكتروندى ۇكىمەت پورتالىندا جانە eGov ءموبيلدى قوسىمشاسىندا ورناتۋعا بولادى. جەتى ايدىڭ ىشىندە 400 مىڭنان استام ازاماتقا بانكتەر مەن ميكروقارجى ۇيىمدارىنان نەسيە الۋعا تىيىم سالىندى.

ەندى بانك نەمەسە ميكروقارجى ۇيىمى شەكتەۋ بەلگىسىن كورىپ, اۆتوماتتى تۇردە كليەنتكە نەسيە بەرمەۋ تۋرالى شەشىم قابىلدايدى, ال 1 قىركۇيەكتەن باستاپ ولار زاڭسىز بەرىلگەن نەسيەلەر بويىنشا بەرەشەكتى ەسەپتەن شىعارۋعا مىندەتتى بولادى. الايدا شەكتەۋ لومباردتار مەن كليەنتتەرىنىڭ نەسيە تاريحىن باعالامايتىن باسقا دا ۇيىمدارعا قولدانىلمايدى.

فوتو: Pixabay.com

كرەديتتى ەسەپتەن شىعارۋدىڭ جاڭا نورماسى ىسكە قوسىلادى

ەلىمىزدە نەسيەدەن ءوز ەركىمەن باس تارتۋ قۇقىعى 2024 جىلى اقپاندا ەنگىزىلدى.

«ەندى زاڭعا سايكەس, 1 قىركۇيەكتەن باستاپ ازاماتتار كرەديت الۋدان ەرىكتى تۇردە باس تارتۋدى بەلگىلەپ, بىراق بانك نەسيە راسىمدەگەن بولسا بورىشتى ەسەپتەن شىعارۋ مىندەتتى», – دەلىنگەن حابارلامادا.

قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىنىڭ مالىمدەۋىنشە, نەسيە الياقتىق جولمەن راسىمدەلگەن بولسا ازامات بانك ومبۋدسمەنىنە بارىپ ارىز جازىپ, نەسيەنىڭ الاياقتىق جولمەن الىنعانىن دالەلدەۋى كەرەك. ەگەر ول نەسيەنى الاياقتار العانىن دالەلدەگەن جاعدايدا سوت شەشىمى شىققانشا كرەديتتىڭ ءوسىمى مەن تولەمى ۋاقىتشا توقتايدى. سوت شەشىمىنەن كەيىن كىمنىڭ كىنالى ەكەنى بەلگىلى بولادى.

قازاقستاندا نەسيە الۋ كەزىندە جۇبايىنىڭ كەلىسىمىن الۋ ەرەجەسى بەكىتىلدى. ەگەر ازامات ەرىكتى تۇردە نەسيەدەن باس تارتىپ, ال بانك سوعان قاراماستان نەسيەنى راسىمدەپ قويسا بۇل بانكتىڭ كىناسى بولماق.

ال بيىل 20 تامىزدان باستاپ بيومەتريالىق يدەنتيفيكاتسيادان وتپەگەن كليەنتكە ەلەكتروندى بانك كرەديتى مەن ونلاين ميكروكرەديت بەرۋگە تىيىم سالىندى. قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىنىڭ مالىمەتىنشە, 461 مىڭ ازامات نەسيە الۋدان ءوز ەركىمەن باس تارتقان.

مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەرگە ماسكا تاعۋ مىندەتتەلدى

قازاقستاندا باس سانيتار دارىگەردىڭ مىندەتىن اتقارۋشى نۇرقان سادۋاقاسوۆ اۋرۋحانالارداعى مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە ماسكا كيۋ رەجيمىن قايتارۋ تۋرالى قاۋلى شىعاردى. قۇجاتقا سايكەس دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارمالارىنىڭ باسشىلارى 1 قىركۇيەكتەن باستاپ مەديتسينالىق ۇيىمداردى تۇماۋعا قارسى ەكپەگە دايىنداۋ كەرەك.

مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە مىناداي مىندەتتەر جۇكتەلدى:

• بەلگىلەنگەن مەرزىمدە ۆاكتسيناتسيالاۋعا قۇقىعى بار ادامداردىڭ ءتىزىمىن جاساۋ;
• ۆاكتسينانى ساقتاۋ جانە تاسىمالداۋ نورمالارىن ۇستانۋ;
• ەگۋ كابينەتتەرى مەن بريگادالارىن ەكپەگە دايىنداۋ جانە اسقىنعان كەزدە شۇعىل كومەك كورسەتۋ.

سونداي-اق 15 قىركۇيەكتەن باستاپ تۇماۋعا قارسى ەكپە باستالعان سوڭ دارىگەرلەر ماسكا كيىپ جۇرۋگە مىندەتتى. ولار مەكەمەلەردە ەپيدەميالىق ماۋسىم (تۇماۋ, جرۆي جانە COVID-19) كەزىندە ناۋقاستارىن قابىلداۋعا دايىن بولۋ كەرەك.

فوتو: Pixabay.com

11 جاستاعى قىزدارعا پاپيللوما ۆيرۋسىنا قارسى ەكپە سالىنادى

بيىل قىركۇيەكتە 11 جاستاعى قىزدارعا ادام پاپيللوما ۆيرۋسىنا قارسى ۆاكتسينا سالۋ باستالادى.

ادام پاپيللوما ۆيرۋسىنا قارسى ۆاكتسيناتسيا ءۇشىن ادام پاپيللوما ۆيرۋسىنىڭ ەڭ ونكوگەندى تۇرلەرىنەن قورعايتىن اقش-تىڭ 4 ۆالەنتتى «گارداسيل» ۆاكتسيناسى قولدانىلادى.

ادام پاپيللوما ۆيرۋسىنا قارسى ۆاكتسيناتسيا ونكولوگيالىق اۋرۋلاردىڭ, سونىڭ ىشىندە جاتىر موينى وبىرىنىڭ اۋىرتپالىعىن ازايتادى جانە جالپى حالىقتىڭ دەنساۋلىق كورسەتكىشتەرىن جاقسارتۋعا, ونكولوگيالىق اۋرۋلاردان بولاتىن سىرقاتتانۋشىلىق پەن ءولىم-ءجىتىمدى تومەندەتۋگە ىقپال ەتەدى.

بۇگىندە ادام پاپيللوما ۆيرۋسىن جۇقتىرماۋدىڭ جانە جاتىر موينى وبىرىنىڭ الدىن الۋدىڭ جالعىز ءادىسى – ۆاكتسيناتسيا. 135 ەل ادام پاپيللوما ۆيرۋسىنا قارسى ۆاكتسيناتسيانىڭ تيىمدىلىگىن ەسكەرە وتىرىپ, بۇل ۆاكتسينانى ۇلتتىق يممۋنداۋ باعدارلامالارىنا ەنگىزدى. سونىڭ ىشىندە وزبەكستان, قىرعىزستان, تاجىكستان, تۇرىكمەنستان مەملەكەتتەرى بار.

ەلەكتروموبيلدەر سالىق پەن ۋتيلالىم تولەمەيدى

قازاقستاندا ەلەكتروموبيلدەردى قۋاتتاۋ ستانتسيالارى جەتىسپەيدى, ال ولاردى بوكستا نەمەسە پاركينگتە ءوز بەتىنشە زاريادتاۋعا تىيىم سالىنادى. ەلەكتر كولىگى يەلەرىنىڭ وسى جانە باسقا دا ماسەلەلەرىن قابىلدانعان زاڭ شەشتى. جاڭا ەرەجەلەردە ولار 2024 جىلدىڭ 18 قىركۇيەگىنەن باستاپ كۇشىنە ەنەدى.

مەملەكەت باسشىسى 18 شىلدەدە كولىك جانە ەلەكتر كولىكتەرىنە ارنالعان ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىنا قول قويدى. جاڭا زاڭعا سايكەس «گيبريدتى اۆتوموبيل» جانە «ەلەكتروموبيل» ۇعىمدارى ەنگىزىلەدى. ەلەكتروموبيلدەر اۆتوتۇراق پەن پاركينگتەردە ارنايى ورىندارمەن قامتاماسىز ەتىلەدى, ال ولاردىڭ يەلەرى اۆتوتۇراق اقىسىن تولەۋدەن بوساتىلادى.

سونىمەن قاتار ەلەكتروكار يەلەرى سالىق پەن ۋتيلالىم تولەمەيدى. بۇگىنگى تاڭدا الەمدە ەلەكتروموبيلدەرگە دەگەن سۇرانىس ارتىپ وتىر.

فوتو: wroom.ru

جاڭا وقۋ جىلىندا جاڭا ساباق ءتۇرى ەنەدى

ەلىمىزدىڭ بارلىق بالاباقشالارى, مەكتەپتەرى جانە كوللەدجدەرىندە 1 قىركۇيەكتەن باستاپ بالالارعا قورعانۋ نەگىزدەرى بويىنشا وقىتۋ ساباقتارى ۇيىمداستىرىلادى. وسىعان وراي قر وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگى «جەكە باس قاۋىپسىزدىگى» تاقىرىبىندا 130 ساباق ازىرلەدى.

ماقساتى – بالالاردىڭ بويىندا جەكە قاۋىپسىزدىگى پەن باسقالاردى قورعاۋعا قاتىستى سانالى جانە جاۋاپتى قارىم-قاتىناس قالىپتاستىرۋ, سونداي-اق توتەنشە جاعدايلاردا ارەكەت ەتۋگە دايىنداۋ.

بالالاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ كوميتەتى توراعاسىنىڭ ايتۋىنشا, بالالاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرى مەن دامۋ دەڭگەيىن ەسكەرە وتىرىپ, ساباقتا بالالاردى ىنتالاندىراتىن جايلى جاعداي جاسالادى.

وقۋشىلار مەكتەپتە تەگىن جانە جەڭىلدىكپەن تاماقتانادى

بيىل 1 قىركۇيەكتەن باستاپ ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىندە «الەۋمەتتىك ءاميان» شەڭبەرىندە وقۋشىلار تەگىن جانە جەڭىلدىكپەن تاماقتاندىرىلماق.

ۇكىمەت حابارلاماسىندا ەلىمىزدە ازاماتتاردىڭ جەكەلەگەن ساناتتارىن ءدارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتۋ, مەكتەپتەردە تەگىن جانە جەڭىلدىكپەن تاماقتاندىرۋ 2023 جىلدىڭ سوڭىنان بەرى پيلوتتىق رەجيمدە ىسكە اسىرىلىپ جاتقانى جازىلعان.

ءدارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا 43 ۇيىم قوسىلىپ, 30 مىڭ رەتسەپت ىسكە اسىرىلعان. مەكتەپتەردە تەگىن جانە جەڭىلدىكپەن تاماقتاندىرۋعا 93 ۇيىمعا 27 مىڭ تۇسكى اس تاراتىلدى. «الەۋمەتتىك ءامياندى» ازىرلەۋشىلەر اتالعان پيلوتتىق جوبانىڭ ءساتتى تاجىريبەسىن تاراتۋعا نيەتتى.

جوبا شەڭبەرىندە سونىمەن قاتار بىرنەشە شارا بويىنشا پيلوتتىق جوبانى ىسكە قوسۋ قوسىمشا پىسىقتالىپ جاتىر. ولارعا:

• اقشالاي قاراجاتتى مونەتيزاتسيالاۋ;
• ەرەكشە قاجەتى بار ادامدارعا تەحنيكالىق وڭالتۋ قۇرالدارىن ساتىپ الۋ;
• حالىقتىڭ الەۋمەتتىك وسال توپتارىنا ءامات تىزبەسىنەن ازىق-ت ۇلىك ساتىپ الۋدا اتاۋلى كومەك كورسەتۋ;
• الەۋمەتتىك وسال ساناتتاعى تۇتىنۋشىلار ءۇشىن تاۋارلى گازعا ۆاۋچەرلەر مەن ججم باعاسىنىڭ ءوسۋىن وتەۋ ءۇشىن ۆاۋچەرلەر ۇسىنۋ جاتادى.

Apple كومپانياسى جاڭا iPhone-دى كورسەتەدى

تۇساۋكەسەر 9 قىركۇيەكتە (دۇيسەنبى) استانا ۋاقىتىمەن ساعات 22:00-دە وتەدى. كومپانيا iPhone 16 سمارتفوندارىن كورسەتەدى دەگەن بولجام بار. كومپانيا Apple Watch Series 10 جانە AirPods قۇلاققاپتارىنىڭ جۇبىن ۇسىنا الادى.

الدىن الا مالىمەتتەر بويىنشا, iPhone 16 جانە 16 Plus تىك كامەرا بلوگىنا يە بولادى. سونداي-اق جاڭا مودەلدەر ۇلكەنىرەك ديسپلەيلەر مەن ارەكەت تۇيمەشىگىن الا الادى (بۇرىن ول تەك سەريانىڭ جوعارعى ۇلگىسىندە بولعان).

سونىمەن قاتار iPhone 16 جەلىسىنىڭ ۇلگىلەرى Apple Intelligence جاساندى ينتەللەكت پلاتفورماسىنا قول جەتكىزە الادى.

فوتو: Devices.ru