شاردارا اۋدانىندا 63 شارۋا قوجالىعى تۇيە ۇستاپ وتىر

تۇركىستان وبلىسى شاردارا اۋدانىنداعى دوستىق اۋىلىندا 63 شارۋا قوجالىعى تۇيە ۇستاپ, قىمىران باپتاپ, ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنە شۇبات جونەلتىپ وتىر,

اۋىل تۇرعىندارى اتا كاسىپكە ادالدىق تانىتىپ, ويسىلقارا ۇرپاعىن كوبەيتۋگە كۇش سالعان. شارۋالار شۇباتتى قايدا وتكىزەدى? مەملەكەتتەن قولداۋ بار ما? تۇيە شارۋاشىلىعىن دامىتۋدا قانداي قيىندىقتار بار? شاردارا اۋدانىنىڭ تابيعاتى تۇيە باعۋعا وتە قولايلى. ونىڭ ۇستىنە ءشول جانە شولەيتتى جەردە اپتالاپ سۋ ىشپەي جۇرە بەرەتىن تۇيەگە قىزىلقۇم ءوڭىرىنىڭ اششى, سورتاڭدى ءشوبى – تۇيە ت ۇلىگى ءۇشىن تاپتىرماس ازىق. سوندىقتان شۇباتى قويۋ ءارى ءدامدى كەلەدى. مۇنداعى تۇيە سانى 3 مىڭنان اسادى. ءبىر عانا دوستىق اۋىلىندا 63 قوجالىق تۇيە ۇستاپ, قىمىران باپتايدى.

سولاردىڭ ءبىرى – جاڭاباەۆتار اۋلەتى. ولار سوڭعى 20 جىلدان بەرى اتا كاسىپكە ادالدىق تانىتىپ, ويسىلقارا ۇرپاعىن كوبەيتۋگە بەل بۋعان. ءالىپباي جاڭاباەۆ, شارۋا قوجالىعىنىڭ توراعاسى: — بىزدىكى – اتا كاسىپ. شۇباتىن وندىرەمىز. شۇباتى وتە ءدامدى. تۇيە دەگەن اششى ءشوپتى جاقسى كورەدى. ەكى جىلدا ءبىر تۋدىرامىز سۇتىنە بايلانىستى. قازىر 20-25 باس تۇيەمىز بار. ءارى قاراي مەملەكەتىمىزدەن 2,5% دەپ جاتىر. سودان قولداۋ كورسەتسە, جەڭىلدىك بەرسە, ءارى قاراي دامىتساق پا دەپ جاتىرمىز. «ەجەلدەن كوشپەلى حالىقتىڭ نەگىزگى كولىگى بولعان تۇيە جانۋارىنىڭ ادامعا پايداسى كوپ», – دەيدى اۋلەتتىڭ بەرەكەسى بوپ وتىرعان التىن اجە.

بۇگىندە جاسى 80-گە تاياعان كەيۋانا تۇركىمەنستاندا تۇيەشىلەر وتباسىندا دۇنيەگە كەلىپتى. 8 جاسىنان اناسىنىڭ قاسىندا ءجۇرىپ, تۇيە ساۋىپ, بوتا ۇستاعان ول ەلگە قونىس اۋدارعاننان سوڭ دا ويسىلقارا وسىرۋمەن اينالىسقان. بۇگىندە ۇل-قىزدارى اتا كاسىپتى جالعاستىرىپ, تابىسىن مولايتىپ وتىر. «بۇل اۋلەتتىڭ شۇباتىنا سۇرانىس وتە جوعارى», – دەيدى اۋىل تۇرعىندارى. التىن اجە قىمىران باپتاۋدىڭ قىر-سىرىمەن ءبولىستى. التىن ىزتۇرعانقىزى, دوستىق اۋىلىنىڭ تۇرعىنى: — تەز-تەز جۋىپ, تازالاپ, قۇيىپ تۇرساڭ, ايرانى اشىعاندا ءسۇتىڭدى قۇيىپ, ساپىرىپ قويىپ, ەكى ساعاتتان كەيىن كەلىپ, كۇزەڭدى تاعى ساپىرىپ تۇرساڭ, ىرىمەي ادەمى قىمىران بولادى. تاڭەرتەڭگى ايرانعا ءسۇت قۇيىپ كەتىپ, كەشكە قاراي كەلىپ قاراساڭ, ءىرىپ-ءىرىپ تۇرادى. ساپىرىپ, ادەمىلەپ وتىرساڭ, ءتاتتى ايران بولادى. وتكەن عاسىردىڭ 80 جىلدارى مۇنداعى ءار شارۋاشىلىقتا مىڭ باسقا دەيىن تۇيە بولىپتى. سونىڭ ارقاسىندا مالشىلاردىڭ شارۋاسى دوڭگەلەپ, تولاعاي تابىسقا كەنەلگەن. «شەتەلدە تۇيەنىڭ ءتۇبىتى سۇرانىسقا يە. ودان تىگىلگەن كيىمدەر مەن كورپەشەلەر قىمبات باعاعا ساتىلادى. ال قازىرگى تاڭدا ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ونىڭ ءجۇنى دالادا شاشىلىپ, ەتىنە دە سۇرانىس جوق. تەك شۇباتىن عانا جۇرت كوپ تۇتىنىپ جاتىر», – دەيدى شارۋا.  ءالىپباي جاڭاباەۆ, شارۋا قوجالىعىنىڭ توراعاسى: — اتا-بابامىز تۇرىكمەنستاننان وتكىزگەن ءبىر وركەشتى ارۋانا دەگەن تۇيە. وسى تۇيەنى وندىرەمىز, قولعا تەز ۇيرەنەدى. ساۋعا تەز ۇيرەنەدى. شۇبات ماسەلەسىنە كەلسەك, قازىر دامىعان زامان تەلەفون ارقىلى تاپسىرىس قابىلداپ, سول ارقىلى جىبەرەمىز. كوبىندە سۇرانىستا اقتاۋ, شىمكەنت, الماتى – ءۇش جەر. قازىرگى تاڭدا 800 تەڭگەدەن باعالانىپ جاتىر ءبىر ءليترى. كۇنىنە 30-40 ليتر جوباسىندا جينايمىز. تەز دايىندالادى. بيىل دوستىق اۋىلدىق وكرۋگى اۋدان باسشىلىعىنىڭ ۇسىنىسىمەن 4 اۋىل وكرۋگتىڭ ءبىرى رەتىندە تاڭدالىپ, «اۋىل اماناتى» باعدارلاماسىنا قاتىساتىن بولدى. مۇنداعى نەگىزگى باعىت – تۇيە شارۋاشىلىعىن دامىتۋ. ەندى ءالىپباي سياقتى تۇيەشىلەرگە 2,5%-پەن جەڭىلدەتىلگەن نەسيە الۋعا مۇمكىندىك بار.  ەرلان اقجىگىتوۆ, دوستىق اۋىلدىق وكرۋگىنىڭ اكىمى: — قازىر 32 شارۋا قوجالىقتان ۇسىنىس ءتۇستى.

ونىڭ ىشىندە جەكە كاسىبىن اشۋ, اۋىلدىق كووپەراتيۆ اشتىق. قازىرگى تاڭدا جەر مەن قۇجاتتارى دايىن. حالىقتىڭ ىنتاسى جاقسى. حالىققا وتە ءتيىمدى بولىپ تۇر. قۇجات جاعىنان قيىندىق جوق, ادامدارعا ءتۇسىندىرىپ جاتىرمىز. تۇيە ۇستاۋ اسا قيىن ەمەس. الايدا ويسىلقارا ت ۇلىگى اياقتى كەلەدى. ءبىر جايىلعاندا 100-150 شاقىرىمدى ارتقا تاستايدى. بىراق دوستىق اۋىلىندا ونداي مۇمكىندىك جوق. جايىلىم از. جەرگىلىكتى اكىمدىكتەگىلەر ءورىستى جەردى كەڭەيتۋ ءۇشىن قىزىلقۇم الابىنان 5 مىڭ گەكتار جايىلىمدى جالعا الۋدى جوسپارلاپ وتىر. شارۋالاردىڭ ەندىگى ارمانى, وبلىستا تۇيە ءجۇنى مەن تەرىسىن قايتا وڭدەيتىن زاۋىت سالىنسا دەيدى.