Jańalyqtar
Sheneýnik Tóleýtaı Raqymbekovten 10 jasymda zorlyq kórdim degen Aıbota taǵy da shyndyqtyń betin ashty
Foto: ashyq derekkóz
Astanalyq Aıbota Raqymbekova ony “Aýyl” partııasy tóraǵasynyń birinshi orynbasary, eks-depýtat jáne prezıdenttikke kandıdat bolǵan ákesi Tóleýtaı Raqymbekov zorlaǵanyn bir jarym jyldan beri dáleldeı almaı júr. Bul týraly Stan.kz saıty zerttep kórdi, dep habarlaıdy qandastar.kz
Aıbota Tóleýtaı Raqymbekov pen Saltanat Raqymbekovanyń asyrandy qyzy eken. Biraq qyz muny tek 25 jasynda bilgen.
Tóleýtaı Raqymbekov – “Aýyl” partııasy tóraǵasynyń birinshi orynbasary, burynǵy májilis depýtaty. 2019 jyly “Aýyl” partııasy atynan prezıdent saılaýyna túsken. Al Saltanat Raqymbekova azamattyq alıans prezıdenti, qoǵam belsendisi boldy.
Qyzdy 6 aılyǵynda ata-anasy naǵashy ájesine tastap ketken. 5 jasyna deıin Aıbota ájesiniń qolynda ósti. Ájesi qaıtys bolǵan soń, 2002 jyly eks-depýtattyń otbasy ony asyrap alady. Shyn máninde Saltanat Raqymbekova – onyń tátesi, ıaǵnı týǵan anasynyń baýyry.
Aıbota Raqymbekovanyń sózinshe, ony 2006 jyly 10 jasynda eks-depýtat zorlady. Mundaı jaǵdaı eki ret bolǵan deıdi. Biraq ol uzaq ýaqyt bul týraly aıtýǵa júreksingen. Tek byltyr batyly jetip, 2023 jyly qarashada Tóleýtaı Raqymbekovtyń ústinen “Kámeletke tolmaǵandy zorlaý” baby boıynsha qylmystyq is qozǵaldy.
“Anam qyzmette bolǵandyqtan, úıde ákemmen ǵana qalatynmyn. Men odan qatty qorqatyn edim. Zorlanǵanymdy eshkimge, tipti anama da aıta almadym, sebebi maǵan senbeıdi, sózimdi elemeıdi dep oıladym. Zorlyq oqıǵasynan keıin qatty ózgerdim, tuıyqtalyp qaldym. Jaqyndarym meniń minez-qulqym ózgergenin baıqady. Kıinip jatqan kezde týys ápkelerimniń biri denemniń ıntımdi bóliginde gematoma baryn baıqap, ne bolǵanyn surady, anama eskertti. Men ol kezde de moıyndaı almadym. Biraq osydan soń anam meni ákemmen jalǵyz qaldyrmaıtyn boldy. Psıhologqa apardy. “Ákeńniń kózinshe ashyq júrme” dep, úıde qysqa nemese jeńil kıim kııýge tyıym saldy. Al ápkem, ıaǵnı týǵan qyzy qysqa, ózi qalaǵan kıimmen júre beretin”, – dedi ol.
Qyz qatty kúızeliske túsip, psıhologııalyq soqqy alǵanyn túsindirdi. Sonyń saldarynan tipti bir kezderi psıhologııalyq esepte turǵan. Biraq qazir saý, esepten alyndy.
2013 jyly Tóleýtaı Raqymbekov 17 jastaǵy qyzdy naǵashylaryna aparyp tastaǵan. Sózinshe, ol shyndyq áshkere bolady degen qorqynyshtan osyndaı qadamǵa bardy. 7 jyldan soń, ıaǵnı 2020 jyly anasy Saltanat Raqymbekova dúnıeden ótti.
“Muradan aıyryp, qýyp shyqty”
17 jasynan beri olar aralaspaǵan, al anasy kóz jumǵan soń Raqymbekov oǵan habarlasyp, kezdesý keregin aıtqan.
“Anamnyń tiri kezinde qaryzy kóp bolǵanyn, artynda eshteńe qalmaǵanyn aıtty. Aldap-soǵyp, notarıýske apardy da, qujatqa qol qoıý kerek dedi. Sóıtse, ol muradan bas tartý týraly qaǵaz eken. Maǵan qaǵazdyń bir danasyn bermedi, quqyǵym men mindetterimdi tanystyrǵan joq”, – dedi 28 jastaǵy Aıbota.
Sózinshe, osydan keıin qyzǵa ákesi «tıisip», birge turý jaıly usynys bildirgen. 2021 jyldyń shildesinde azǵyndaýǵa qatysty Esil aýdandyq polıııa bólimine shaǵymdanǵan eken. Alaıda onyń aryzyn qabyldamaǵan.
2022 jyly mámileni zańsyz dep taný boıynsha azamattyq sot ótken. Biraq sheshim Tóleýtaı Raqymbekovtyń paıdasyna shyqqan. Endi “Alaıaqtyq” boıynsha qylmystyq is qozǵalyp, tergeý júrip jatyr.
“Buǵan deıin osy isti birneshe ret toqtatpaq boldy. Biraq quzyrly organdar toqtatý týraly sheshimdi zańsyz dep tapty. Is qaıtadan qozǵalyp, endi tergeýde”, – dedi qyz.
Birge ósken ápkesi, ıaǵnı Tóleýtaı men Saltanattyń týǵan qyzy Álııa Raqymbekova ákesin qoldaıdy. Ol Aıbota otbasyna jala japty dep otyr.
Eks-depýtat shyndyq detektorynan ótýden bas tartty
Aıbota onyń shaǵymyna eshkim qulaq aspaı jatqanyna narazy. Aıtýynsha, sotta, isti qaraý barysynda birneshe zańbuzýshylyq bolǵan.
“Zorlaý” boıynsha qylmystyq is aıasynda kýálardyń aıǵaqtary boldy, biraq ol istiń merzimi ótip ketkendikten, dáleldenbeıdi dep otyr. Tóleýtaı Raqymbekovke saraptama da taǵaıyndalǵan joq. Ol “shyndyq detektorynan” ótýden bas tartty. Al men óttim, onda meniń ótirik aıtýǵa beıim emes ekenim anyqtaldy.
Ol meniń sózderimdi, aryzymdy joqqa shyǵaryp otyr. Eger ózine senimdi bolsa, nege saraptamadan bas tartady? Nege detektordan ótpeske?! Sonda aq-qarasy anyqtalar edi”, – dedi Raqymbekova.
“Zorlaý” boıynsha qylmystyq is merzimine baılanysty qysqartyldy.
Aıbota Raqymbekova er adamnyń bedeli iske yqpal etti dep sanaıdy. Sebebi onyń shaǵymy men dálelderine salǵyrt qarap otyr deıdi.
“2019 jyly da men onyń ústinen “Sýııdke jetkizý” boıynsha aryzdandym. Ol prezıdenttikke kandıdat bolǵan kezde menen qutylý úshin túrli amaldar jasady. Meniń tarapyma qysym keldi. Odan bólek ańdý, bopsalaý boldy. Biraq qazir tergeý júrip jatqandyqtan, anyǵyn aıtýǵa bolmaıdy”, – dedi arý.
Aıbota jelide ádildik surap shyǵa bastaǵan soń, 2023 jyly Tóleýtaı Raqymbekov “Jalǵan aqparat taratý” boıynsha aryzdanypty.
“Ol bir mamannyń qaǵazyn sotqa ákeldi. Onda meni “patologııalyq ótirikshi” (ótirik aıtýǵa beıim, qııaldaý dıagnozy) dep tanyǵan. Biraq bul sot taǵaıyndaǵan saraptama emes. Al sot taǵaıyndaǵan saraptamada men ótirikshi emes ekenimdi dáleldedim. Ol sózderimdi joqqa shyǵaratyn dálel ákelmedi. Keıin men konstıtýııalyq sottan reenzııa alyp, ol ákelgen mamannyń qorytyndysy eski metodıkamen jasalǵanyn ári zań aıasynan tys ekenin kórsetti”, – dedi Aıbota.
Tóleýtaı Raqymbekov ony “patologııalyq ótirikshi” dep atap, ol týraly post jarııalaǵany úshin Aıbota “jeke basyn qorlaý” boıynsha shaǵym túsirgen. Alaıda bul jerde de is burmalanyp ketedi degen qorqynysh bar.
Qazir Aıbota 1,5 jasar ulymen daǵdarys ortalyǵynda turady. Qashyqtan call-ortalyqtyń operatory bolyp jumys isteıdi eken. Alaıda ýaqytynyń kóp bóligi osy ádildikke jetý jolyndaǵy kúreske ketip jatyr. Ol quqyǵyn ózi qorǵaýǵa májbúr, sebebi advokattar qomaqty qarjy alady.
“О́z quqyǵymdy qorǵaý kóp ýaqyt pen energııany alady, uıyqtamaımyn. Maǵan aqysyz negizde kómektesip júrgen advokatym bar. Alaıda meniń isterim qıyn ári shıeleniske toly bolǵandyqtan, ony kúnde mazalaı berýge qysylamyn. Sol úshin meılinshe ózim izdenip, óz betimmen isti tyndyrýǵa tyrysamyn”, – dedi ol.
Aıbota Raqymbekovanyń bar talaby – ózine tıesili nárseni qaıtaryp, kináli adamdy jazalaý.
“Men eks-depýtatqa shúıligip júrgem joq, ony abaqtyǵa qamatý basty maqsatym emes. Balamdy dúnıege ákelgen soń, qaıta dúnıege kelgendeı boldym, ózim úshin kúresý kerek ekenin uqtym. Raqymbekov zań buzyp, basqa adamnyń quqyǵyn taptaǵasyn óz jazasyn alýy kerek. Bizdiń qoǵamda zań aldynda bári teń ekenin dáleldegim keledi, kim bolmasyn, qanshalyqty dańqty, bedeldi bolmasyn, zań aldynda bári birdeı. Sony uǵatyn kez keldi. Quzyrly organdar bizge teńdeı qaraǵanyn qalaımyn. Al men ózime tıesili nárseni alýǵa quqyǵym bar. Anam tiri bolsa, mundaı jaǵdaı bolmas edi”, – dedi Aıbota.
Eks-depýtat Aıbotanyń sózderin birden joqqa shyǵardy. Sózinshe, týystary Aıbotany aıdap salyp otyr. Sol úshin muragerlikten alyp tastadym deıdi.
“Eki jylǵa jýyq ýaqyttan beri asyrandy qyzym Aıbota Tóleýtaıqyzy men týraly shyndyqqa janaspaıtyn aqparat taratyp, ar-namysyma, abyroıyma, iskerlik bedelime nuqsan keltirdi. Bul Astana qalasy Almaty aýdandyq sotynyń 26 qańtardaǵy qaýlysynda kórsetilgen. Apellıaııalyq sot ta ony rastady. Osylaısha, sot aktileri osy kúnnen bastap kúshine enip, ol óz jazbalaryn óshirýge tıis. Jaraıdy, Aıbotanyń ótirigi bir bólek. Biraq men onyń psıhıkalyq densaýlyǵyna alańdaı bastadym. Oǵan burynǵy táýeldiligi áser etip jatsa kerek”, – dedi Tóleýtaı Raqymbekov.