سۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق ارتادى: قازاقستان مەن وزبەكستان پرەمەر-مينيسترلەرى كەزدەستى

فوتو: primeminister.kz

الماتىدا قازاقستان مەن وزبەكستان پرەمەر-مينيسترلەرى ولجاس بەكتەنوۆ پەن ابدۋللا ءاريپوۆتىڭ توراعالىعىمەن ەكىجاقتى ىنتىماقتاستىق جونىندەگى بىرلەسكەن ۇكىمەتارالىق كوميسسيانىڭ 21-وتىرىسى ءوتتى.

تاراپتار وزبەكستان پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيوەۆتىڭ قازاقستانعا رەسمي ساپارى قارساڭىندا ەكىجاقتى كۇن تارتىبىندەگى وزەكتى ماسەلەلەر بويىنشا پىكىر الماستى جانە ەكى مەملەكەت باسشىلارىنىڭ ۋاعدالاستىقتارىن ىسكە اسىرۋ قارقىنىن قاراستىردى. اتاپ ايتقاندا, ساۋدا-ەكونوميكالىق, ينۆەستيتسيالىق, سۋ-ەنەرگەتيكالىق ىنتىماقتاستىقتى, كولىك, ونەركاسىپ, اۋىل شارۋاشىلىعى, ەكولوگيا جانە تسيفرلاندىرۋ سالاسىنداعى ءوزارا ءىس-قيمىلدى نىعايتۋعا باعىتتالعان جوبالاردىڭ جاي-كۇيى تالقىلاندى.

قازاقستان مەن وزبەكستانعا ورتالىق ازياداعى بارلىق ساۋدانىڭ 57%-ى تيەسىلى. وتكەن جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ەكى ەل اراسىنداعى تاۋار اينالىمى $4,5 ملرد قۇرادى, 2024 جىلدىڭ 4 ايىندا ونىڭ كولەمى $1,2 ملرد-تان استى.

ونەركاسىپتىك كووپەراتسيا 14,7 مىڭنان استام جۇمىس ورنىن اشا وتىرىپ, $3,1 ملرد سوماسىنا 69 جوبانى ىسكە اسىرۋدى كوزدەيدى. بۇگىنگى تاڭدا $217 ملن سوماسىنا 12 بىرلەسكەن جوبا ءساتتى جۇزەگە اسىرىلىپ, 4,5 مىڭعا جۋىق جۇمىس ورنى اشىلدى. قازىرگى ۋاقىتتا $178 ملن-عا 3 ينۆەستيتسيالىق جوبا ىسكە اسىرىلۋدا. ءىرى جوبالاردىڭ ءبىرى – تاراز قالاسىنداعى 500 مىڭ توننا بولات ءونىمىن شىعاراتىن ەلەكترومەتاللۋرگيا زاۋىتى.

قازاقستاننىڭ تۇركىستان وبلىسى مەن وزبەكستاننىڭ سىرداريا وبلىسىنىڭ اۋماقتارىندا اۋدانى 100 گا بولاتىن «ورتالىق ازيا» حالىقارالىق ونەركاسىپتىك كووپەراتسيا ورتالىعى قۇرىلىسىنىڭ جوباسىن ىسكە اسىرۋ بىرلەسكەن وندىرىستەر ءۇشىن قوسىمشا ىنتالاندىرۋ جاعدايلارىن جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

ماشينا جاساۋ سالاسىندا قازاقستان مەن وزبەكستان جىل سايىنعى نەگىزدە ەلەكتروتەحنيكالىق ونىمدەر مەن اككۋمۋلياتورلاردى ءوزارا جەتكىزۋ كولەمىن ۇلعايتۋ بويىنشا ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتەتىن بولادى.

جۇك اينالىمىن ۇلعايتۋعا كولىك سالاسىنداعى ءوزارا بايلانىستاردى كەڭەيتۋ, تەمىرجول ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ جانە «تار جەرلەردى» جويۋ بويىنشا قابىلدانىپ جاتقان شارالار ىقپال ەتەدى. وسىعان بايلانىستى تاراپتار «داربازا – ماقتاارال», الماتىنىڭ اينالما جولى, دوستىق ستانساسى جوبالارىن ىسكە اسىرۋعا قىزىعۋشىلىق ءبىلدىردى.

سۋ سالاسىنىڭ ەكى ەلدىڭ تىنىس-تىرشىلىگىنە اسەرىن ەسكەرە وتىرىپ, ىنتىماقتاستىقتى ودان ءارى نىعايتۋ قۇرالدارى پىسىقتالدى. اتاپ ايتقاندا, ەكى مەملەكەت اۋماعىنداعى سۋ تاراتۋ ۋچاسكەلەرىن تسيفرلاندىرۋ جانە اۆتوماتتاندىرۋ بويىنشا بىرلەسكەن قادامدار قارالدى.

«وزبەكستان ءبىز ءۇشىن تاتۋ كورشى, وداقتاس ءارى باۋىرلاس مەملەكەت. ءبىزدىڭ ۇكىمەتتەرىمىزدىڭ الدىنا ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى ورتا مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا ءوزارا تاۋار اينالىمىن $10 ملرد دەيىن جەتكىزۋ بويىنشا اۋقىمدى مىندەت قويدى. بۇل باعىتتا ءبىز اگروونەركاسىپ كەشەنى مەن ازىق-ت ۇلىك ونەركاسىبىندە ساۋدانى ۇلعايتۋعا, سونداي-اق ونەركاسىپتىك كووپەراتسيا دەڭگەيىن ارتتىرۋعا مۇددەلىمىز», — دەدى ولجاس بەكتەنوۆ.

ءوز كەزەگىندە ابدۋللا اريپوۆ قازاقستان مەن وزبەكستان اراسىنداعى قارىم-قاتىناس سوڭعى جىلدارى ستراتەگيالىق ارىپتەستىك پەن وداقتاستىق نەگىزدە قارقىندى دامىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى. سونداي-اق اتالعان قارىم-قاتىناستى ودان ءارى نىعايتۋ ءۇشىن زور الەۋەت بار.

«بارلىق سالادا وڭ ءوسىم بايقالادى. بۇل ءبىزدىڭ باۋىرلاس حالقىمىزدىڭ مۇددەلەرىنە تولىق ساي كەلەدى. مۇنداي جوعارى دەڭگەيدەگى ارىپتەستىكتىڭ ماڭىزدى فاكتورى – ەكى مەملەكەتتىڭ باسشىلارى اراسىنداعى دوستىق پەن سەنىمدى قارىم-قاتىناس ەكەنى ءسوزسىز. بۇگىنگى كەزدەسۋ مەن قول جەتكىزىلگەن ۋاعدالاستىقتار ءبىزدىڭ ىنتىماقتاستىعىمىزعا قوسىمشا سەرپىن بەرەتىنىنە سەنىمدىمىن», — دەدى ابدۋللا اريپوۆ.

وتىرىس قورىتىندىسى بويىنشا ەكىجاقتى ىنتىماقتاستىق جونىندەگى بىرلەسكەن ۇكىمەتارالىق كوميسسيانىڭ 21-وتىرىسىنىڭ حاتتاماسىنا قول قويىلدى.

انىقتاما: قازاقستان مەن وزبەكستاننىڭ تاۋار اينالىمى 5 جىلدا 29,5%-عا ءوسىپ, $4,4 ملرد قۇرادى. وتاندىق تاۋارلاردىڭ ەكسپورتى 56,9%-عا – $2 ملرد-تان $3,1 ملرد-قا دەيىن ءوستى. وسى كەزەڭدە يمپورت 9,1%-عا ازايىپ, 2023 جىلى $1,3 ملرد قۇرادى.