«تالاپتاردى ورىنداماسا, بۇعاتتاۋ كەرەك»: سەناتور Tiktok پلاتفورماسىنا شەكتەۋ ەنگىزۋدى ۇسىندى

فوتو: كۋرسيۆ.كز

سەنات دەپۋتاتى گەننادي شيپوۆسكيح Tiktok الەۋمەتتىك جەلىسىنىڭ زياندى كونتەنتى كوپ ەكەنىن ايتىپ, پلاتفورماعا قاتىستى مەملەكەت تاراپىنان شەكتەۋلەردى كۇشەيتۋدى سۇرادى, – دەپ حابارلايدى qandastar.kz kursiv.media-عا سىلتەمە جاساپ.

قازاقستاندا بۇل جەلى قولدانۋشىلارى كۇننەن كۇنگە ارتىپ جاتقانىن, ونىڭ نەگىزگى تۇتىنۋشىلار جاستار ەكەنىن ايتتى. سونىمەن بىرگە پالتفورمانىڭ جەكە دەرەكتەردى جيناۋ ءادىسى كۇمان تۋدىراتىنىن, ساپالى كونتەنت كولەمى تىم از ەكەنىن دە اتاپ ءوتتى. وسى ورايدا, سەناتور شەتەلدىڭ تاجىريبەسى نەگىزىندە بۇلت پلافورماعا قاتىستى تالاپتاردى كۇشەيتۋ قاجەت دەپ سانايدى.

«وندا ساپالى كونتەنت سانى وزگە كونتەنپەن سالىستىرعاندا, شولگە تامعان تامشىداي. ۆيدەو-روليكتەردىڭ باسىم بولىگى قانداي سارىندا ەكەنىن مەن ايتاپاسام دا, وزدەرىڭىز بايقاپ جۇرسىزدەر. الەمدىك تاجىريبەگە نازار سالساق, كوپتەگەن ەلدەر ءارتۇرلى سەبەپتەرگە بايلانىستى اتالعان پلاتفورماعا ءىشىنارا تىيىم سالىپ وتىر»,- دەدى ول.

ايتۋىنشا, Tiktok پلاتفورماسىنداعى كونتەنت ءبىرىنشى كەزەكتە, ساناسى ءالى دۇرىس قالىپتاسىپ ۇلگەرمەگەن بالالار ءۇشىن قاۋىپتى. ونداعى جايسىز ماعلۇماتتار بالالاردىڭ پسيحيكالىق دەنساۋلىعىنا, مىنەز-قۇلقىنا تەرىس اسەر ەتەدى. سونىمەن بىرگە, جالعان يدەيالارعا جەتەلەپ, تاۋەلدىلىككە اكەلۋى دە مۇمكىن. وسى ورايدا قىرعىزستان ناقتى شەشىمدەر قابىلداپ, وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ پسيحيكالىق ساۋلىعىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا پلاتفورماعا تىيىم سالعان.

دەپۋتات كورشى ەلدىڭ ۇكىمەتى تاراپىنان قابىلدانعان مۇنداي شەشىم بالالاردىڭ عانا ەمەس, سونىمەن بىرگە جالپى ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن ماڭىزدى ەكەنىن ايتادى. ويتكەنى, قازىرگى ۋاقىتتا كيبەرقاۋىپسىزدىك ماسەلەسى مەملەكەت تاراپىنان ەرەكشە باقىلاۋ مەن قاداعالاۋدى تالاپ ەتەتىن سالا. ال اتالمىش پلاتفورمانىڭ كيبەرقاۋىپسىزدىك تالاپتارىن قالاي ورىندايتىنى كۇمان تۋدىرادى.

«فرانتسيا مەن باسقا دا ەلدەر Tiktok-تىڭ پايدالانۋشىلاردىڭ دەرەكتەرىن جيناۋ ادىستەرىنە كۇماندانىپ جەلىگە شەكتەۋلەر ەنگىزدى. قازاقستاندا دا كيبەرقاۋىپسىزدىككە نازار اۋدارىلعانى ءجون. ويتكەنى جەكە جانە مەملەكەتتىك مالىمەتتەردىڭ قورعالۋى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكپەن تىكەلەي بايلانىستى»,- دەيدى شيپوۆسكيح.

ءدال فرانتسيا سەكىلدى كانادا دا پلاتفورمانىڭ پايدالانۋشىلار تۋرالى مالىمەت جيناۋ جانە ولاردى ساقتاۋ تاسىلدەرىنە كۇماندانىپ, ءتيىستى شەكتەۋلەر ەنگىزگەن. سەناتور مۇنداي قادامداردى قازاقستان تاراپى دا قولدانۋى ءتيىس ەكەنىن ايتادى.

ودان بولەك, جالعان اقپارات پەن ارانداتۋشى مازمۇنداردىڭ كوپ تارالاتىنى سەبەپتى Tiktok-تىڭ ەلدەگى الەۋمەتتىك تۇراقتىلىققا تەرىس اسەر ەتۋ ىقتيمالدىعى جوعارىلاۋى مۇمكىن. دەپۋتات, مۇنداي كونتەنتتىڭ كەڭىنەن تارالۋى قوعامدا دۇربەلەڭ تۋعىزىپ, قوعامدىق پىكىردى بۇرمالاۋعا اسەر ەتۋى مۇمكىن دەپ الاڭدايدى.

سونىمەن بىرگە, پلافورمادا سوڭعى كەزدەرى بەلەڭ العان جاڭا ويىن تۇرلەرى دە الاڭداۋشىلىق تۋعىزادى. قازىر ستريمدەردە ءتۇرلى ويىندار مەن جارىستار وتكىزىلەتىنت بولعان. ونىڭ قاتىسۋشىلارى جەڭىلگەن تاراپقا تاپسىرما بەرەدى. سول تاپسىرمالار كەيدە رۇقسات ەتىلگەن مورالددىق شەكتەن شىعىپ جاتادى.

«سوڭعى ۋاقىتتا ستريم فورماتىندا وتكىزىلەتىن جارىستار كەڭىنەن تارالىپ ءجۇر. ول ويىن اياسىندا جەڭىلگەن ادامعا جەڭىمپاز تاراپىنان ءارتۇرلى تاپسىرمالار بەرىلەدى. العاش قاراعاندا بۇل تاپىسرامالار قىزىق ءارى كوڭىل كوتەرۋگە باعىتتالعانداي كورىنەدى. الايدا ولاردىڭ كەيبىرى ادامنىڭ دەنساۋلىعىنا فيزيكالىق, مورالدى زيان كەلتىرەتىنىن بايقايمىز»,- دەدى دەپۋتات.

وندا «زەلەنكا ءىش», «اۋزىڭا شام سال», «ءىش كيىمىڭدى كورسەت» دەگەن سىندى ورەسكەل تاپسىرمالار بەرىلەدى. وسىلاردى تىزە كەلە, دەپۋتات شيپوۆسكيح بۇل پلاتفورماعا شەكتەۋلەر ەنگىزەتىن ۋاقىت جەتكەنىن ايتتى. ايتۋىنشا, بۇل ماسەلەنى دەپۋتاتتار تالاي رەت كوتەرگەن. الايدا, ۇكىمەت تاراپىنان ناقتى شەشىم قابىلدانباعان.

وسى ورايدا دەپۋتات مىناداي شەشىمدەر ۇسىنىپ وتىر:

• تيك توك پلاتفورماسى ەكسترەميزمدى, راديكاليزمدى, سەپاراتيزمدى جانە شەكتەن تىس قاۋىپتى, مورالدىق قۇندىلىقتارعا قايشى كونتەنتتەردى انىقتاۋ جانە شەكتەۋ بويىنشا ناقتى الگوريتم ۇسىنۋى كەرەك.
• الەۋمەتتىك جەلى جاس بالالاردى ونلاين قاۋىپتى كونتەنتتەن قورعاۋ ماقساتىندا youtube kids بالاماسى سەكىلدى ارنايى بالالارعا ارنالعان جەلى ازىرلەۋى ءتيىس.
• 13 جاسقا تولماعان بالالاردىڭ پلافورماعا اتا-اناسىنىڭ تەلەفونىنان كىرگەن جاعدايدا مىندەتتى تۇردە face ID تەحنولوگياسى ارقىلى بۇعاتتاۋ مەحانيزمىن قاراستىرۋ كەرەك.

«بۇلاي بولماعان جاعدايدا ەلىمىزدە Tiktok پلاتفورماسىن بۇعاتتاۋدى سۇرايمىز»,- دەدى دەپۋتات.

ايتا كەتسەك, «كۋرسيۆ» Tiktok پلاتفورماسىنا تىكەلەي ەفيردەگى قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىنە قاتىستى ساۋال جولداعان بولاتىن. كومپانيا تۇتىنۋشىلارعا قاۋپىسىز مازمۇنداعى كونتەنت ۇسىنۋ ءۇشىن قاجەتتى جاعدايلار جاسالاتىنىن, تىكەلەي ەفيرگە ارنالعان ستاندارتتار بار ەكەنىن حابارلادى.

«پايدالانۋشى قاۋىپسىزدىگى – TikTok-تىڭ باستى باسىمدىعى. TikTok-تاعى قولايلى مازمۇنعا, سونىڭ ىشىندە تىكەلەي ترانسلياتسيالارعا ارنالعان ستاندارت تالاپتارىن پلاتفورماداعى بارلىق قولدانۋشىلار ساقتاۋى كەرەك. بۇل تikTok قاۋىمداستىق نۇسقاۋلىقتارى مەن پايدالانۋشى كەلىسىمىندە كورسەتىلگەن»,- دەلىنگەن جاۋاپتا.

سونداي-اق كومپانيا قاۋىمداستىق قاعيدالارىن بۇزاتىن مازمۇن انىقتالعان جاعدايدا مۇنداي كونتەت دەرەۋ جويىلىپ, ەسەپتىك جازبا يەسىنە بۇزۋشىلىق تۋرالى حابارلاناتىنىن جەتكىزدى. ودان بولەك TikTok زياندى مازمۇنداعى اقپاراتتى ۇسىنعان اۆتورعا قارسى شارا قولدانۋى مۇمكىن. مۇندايدا اۆتوردىڭ تىكەلەي ەفيرگە شىعۋ مۇمكىندىگى شەكتەلىپ, ونىڭ مونەتيزاتسياسىنا دا تەرىس اسەرىن تيگىزۋى مۇمكىن. ال ەگەر قولدانۋشى ەسكەرتۋلەرگە قاراماستان, قاۋىمداستىق نۇسقاۋلارىن بۇزا بەرسە, ەسەپتىك جازباعا ءبىرجولا تىيىم سالىنادى.