«تازا قازاقستان» اكتسياسى كەزىندە 3,5 مىڭ جىل تاريحى بار جادىگەرلەر تابىلدى

«تازا قازاقستان» ەكولوگيالىق اكتسياسى اياسىندا اۋىل ايماعىن تازالاپ جۇرگەن جامبىلدىق جاستار 3,5 مىڭ جىلدىق تاريحى بار پەتروگليفتەردى تاپتى. جادىگەر سارىسۋ اۋدانىنداعى اقتوعاي اۋىلىنان 3,5 شاقىرىم جەردەگى شاتقالدا ورنالاسقان. اقتوعاي شاتقالىن اۋىلدىقتار بۇرىننان كيەلى سانايدى. ارلى-بەرلى وتكەن جۇرت پەن ءتورت ت ۇلىگىن ورىستەتكەن شوپاندار ارا-تۇرا كونە تۇرمىستىق زاتتاردىڭ سىنىقتارىن تاباتىن. «كيەلى ولكە» اپتالىعى اياسىندا جاستاردىڭ تاپقان تاڭبالى تاسى, اۋماقتىڭ ماڭىزدىلىعىن ودان ءارى ارتتىردى. جارتاستاعى قاشاۋلار قولا, ەرتە تەمىر داۋىرىنە تيەسىلى ەكەنى بەلگىلى بولدى. اسىلجان پازىلبەكوۆ, ەرىكتى: – تازالىق جۇمىستارىن جۇرگىزۋ بارىسىندا ءبىز وتە ەرەكشە جازۋلاردى كوزىمىز شالىپ قالدى. ەندى تاريحشى ەمەسپىز, ءوزىمىز ارنايى مامانداردى تاريحشىلاردى شاقىرۋ بارىسىندا وسى جازۋدى انىقتادىق. سويتسەك بۇل ۇلكەن مۇراعات بولاتىنداي تاريحىمىزعا ەرەكشە جازۋلار ەكەن.

ەندىگى ۋاقىتتا ءبىز وسى جەرگە ۇلكەن تازالىق جۇمىستارىن كوپتەپ جۇرگىزەتىن بولامىز. پەتروگليفتەردىڭ باسىم كوپشىلىگىندە سول ۋاقىتتاعى ادامداردىڭ دۇنيەتانىمى بەينەلەنگەن. سۋرەتتەردىڭ ىشىندە تاۋەشكى, ارقار, قوس وركەشتى تۇيە جانە تاعى باسقا اڭ سۋرەتى سالىنعان. سونىمەن قاتار, اڭشىلاردىڭ ساداق اتۋ جانە تۇزاق قۇرۋ سىندى اڭ اۋلاۋ ادىستەرى كورسەتىلگەن. مەرەي باەت, ءتىلشى: – كونە پەتروگليفتەردىڭ كوبىسى مىنا ەنى 1,5-2, ۇزىندىعى 15-20 مەتر بولاتىن جارتاستا توپتاسقان. عالىمدار مۇنى اشىق اسپان استىنداعى گاللەرەياعا تەڭەپ وتىر. جالپى مىنا شاتقالداعى جارتاستاردان 100-دەن اسا پەتروگليفتەر تابىلدى.

عالىمدار قاراتاۋ تاۋ جوتاسى ەلىمىزدەگى ەڭ كيەلى تاريحي گەوگرافيالىق ايماق ەكەنىن ايتۋدا. بۇل اۋماق تاس عاسىرىنان بەرى قاراي ادامداردىڭ مەكەنىنە اينالعان, دەيدى ارحەولوگ. سوندىقتان ءتۇرلى ءداۋىردىڭ جادىگەرلەرى تابىلىپ وتىراتىن. دەگەنمەن انىقتالعان جاڭا تاڭبالار ادامزات تاريحىنداعى تىڭ جاڭالىق ەكەن. ساۋران قاليەۆ, تاريحشى-ارحەولوگ: – جامبىل وبلىسىنا قاراستى بەرىكقارا, قاراتاۋدىڭ سولتۇستىك بەتكەيىندەگى بۇنداي ەسكەرتكىشتەر شوعىرى وتە سيرەك. سوندىقتان كەشەندى تۇردەگى عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزسە جانە سول زەرتتەۋ جۇمىستارىنا ارنايى كاسىبي ارحەولوگ مامانداردى تارتۋ كەرەك دەپ بىلەمىز. ال ەندى سول عالىمداردىڭ زەرتتەۋ جۇمىستارىنىڭ قورتىندىسىنا سايكەس بۇنى بولاشاقتا وڭىرلىك تۋريستىك باعىتتارعا ەنگىزۋگە مۇمكىندىگى جوعارى ەكەندىگىن ايتقىم كەلەدى.

ماماندار قۇندى تاستاردى تەز ارادا مەملەكەت قورعاۋىنا الىپ, جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىكتىڭ قۇزىرەتىنە بەرۋ كەرەك, – دەيدى. جالپى بىلتىر جامبىلدا ءار كەزەڭگە جاتاتىن 46 تاريحي ەسكەرتكىش تابىلدى. بۇگىندە ايماقتا 3510 تاريحي-مادەني ەسكەرتكىش بولسا, ونىڭ 5-ەۋى يۋنەسكو-نىڭ قورعاۋىندا.