ءبىلىم
TikTok پەن قىسقا بەينەجازبالار بالالاردىڭ وقۋ ۇلگەرىمىنە تەرىس اسەر ەتەتىنى عىلىمي تۇردە دالەلدەندى
فوتو: istockphoto.com
TikTok پەن قىسقا بەينەجازبالار بالالاردىڭ وقۋ ۇلگەرىمىنە تەرىس اسەر ەتەتىنى عىلىمي تۇردە دالەلدەندى, دەپ جازدى qandastar.kz
قىتايدىڭ عىلىم اكادەمياسىنىڭ زەرتتەۋشىلەرى جاقىندا PLOS ONE جۋرنالىندا قىتايداعى باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ قىسقا بەينە قولدانۋى مەن ولاردىڭ وقۋ ۇلگەرىمى اراسىنداعى بايلانىستى زەرتتەگەن زەرتتەۋ ناتيجەلەرىن جاريالادى. زەرتتەۋ قىسقا بەينە قولدانۋدىڭ جانە وقۋ ۇلگەرىمىنىڭ اراسىنداعى تەرىس بايلانىستى كورسەتتى, بۇل بايلانىس نازار اۋدارۋ قابىلەتىنىڭ تومەندەۋىمەن بايلانىستى ەكەنى انىقتالدى. بۇل زەرتتەۋ بالالاردىڭ وقۋ پروتسەسىنە ساندىق مەديا ىقپالىنىڭ ماڭىزدى اسەرى بولۋى مۇمكىن ەكەنىن كورسەتەدى.
turkystan.kz حابارلاعانداي, TikTok جانە Kwai سياقتى قىسقا بەينە پلاتفورمالارى قىتايداعى جاسوسپىرىمدەردىڭ, سونىڭ ىشىندە باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ ءومىرىنىڭ ماڭىزدى بولىگىنە اينالدى. قىتايدا وقۋ جەتىستىكتەرىنە ۇلكەن ءمان بەرىلەتىندىكتەن, زەرتتەۋشىلەر وسى جاڭا مەديانىڭ وقۋشىلاردىڭ وقۋ ۇلگەرىمىنە قالاي اسەر ەتەتىنىن زەرتتەۋ ماقساتىندا بۇل زەرتتەۋدى جۇرگىزدى. ولار قىسقا بەينە قولدانۋدىڭ وقۋ ناتيجەلەرىنە قالاي ىقپال ەتەتىنىن جانە بۇل بايلانىس ارقىلى قانداي مەحانيزمدەردىڭ جۇمىس ىستەيتىنىن انىقتاۋعا تىرىستى. سونىمەن قاتار, زەرتتەۋشىلەر اتا-انالاردىڭ مەديا قولدانۋىنىڭ بالالارعا اسەرىن زەرتتەدى.
زەرتتەۋگە شەنچجەن قالاسىنداعى قالالىق جانە قالا ماڭىنداعى باستاۋىش مەكتەپتەردىڭ 1 052 وقۋشىسى قاتىستى, ال دەرەكتەر ساۋالنامالار مەن وقۋ ۇلگەرىمى تۋرالى مالىمەتتەر ارقىلى جينالدى. وقۋشىلار وزدەرىنىڭ قىسقا بەينە قولدانۋ ادەتتەرى تۋرالى اقپارات بەردى, ال اتا-انالار وزدەرىنىڭ مەديا قولدانۋ دەڭگەيلەرى مەن بالالاردىڭ ەكران ۋاقىتىن قالاي باعالايتىنى تۋرالى مالىمەتتەر ۇسىندى. زەرتتەۋشىلەر سونداي-اق وقۋشىلاردىڭ نازارىن باعالاۋعا ارنالعان سىناقتارمەن زەرتتەۋ جۇرگىزدى. بۇل سىناق وقۋشىلاردىڭ نازار اۋدارۋ كەڭدىگىن, تۇراقتىلىعىن, ءبولىپ نازار اۋدارۋ مەن نازاردى اۋىستىرۋ قابىلەتتەرىن ولشەۋدى كوزدەدى. وقۋ ۇلگەرىمى ستاندارتتى ەمتيحان ناتيجەلەرى بويىنشا باعالانىپ, وقۋشىلاردىڭ وقۋ جەتىستىكتەرى بويىنشا بىرەگەي ولشەمدەر قامتاماسىز ەتىلدى.
زەرتتەۋ ناتيجەلەرى بويىنشا باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ قىسقا بەينە پلاتفورمالارىندا وتكىزەتىن ۋاقىتتارى مەن وقۋ ۇلگەرىمدەرى اراسىندا ايتارلىقتاي تەرىس بايلانىس بار ەكەنى انىقتالدى. بۇل بايلانىس وقۋشىلاردىڭ نازار دەڭگەيلەرىنە بايلانىستى بولدى, ياعني كوپ ۋاقىتىن قىسقا بەينەلەردى كورۋگە جۇمساعان وقۋشىلاردىڭ نازار دەڭگەيى تومەندەگەن. قىسقا بەينە مازمۇنى وقۋ تاپسىرمالارىنا نازار اۋدارۋعا قيىندىقتار تۋعىزدى. تومەن نازار دەڭگەيلەرى, ءوز كەزەگىندە, وقۋ ۇلگەرىمىنىڭ تومەندەۋىنە اكەلىپ سوقتى, بۇل ەكران ۋاقىتتارىنىڭ كوگنيتيۆتى فۋنكتسيالارعا اسەر ەتۋ جولدارىن كورسەتەدى.
اتا-انالاردىڭ مىنەز-قۇلقى بۇل ديناميكادا ماڭىزدى ءرول اتقاراتىن سياقتى. زەرتتەۋشىلەر اتا-انالاردىڭ قىسقا بەينەلەردى كوپ قولدانۋى بالالاردىڭ ەكران ۋاقىتىن جانە ولاردىڭ نازارىن تەرىس اسەر ەتۋىن كۇشەيتەتىنىن انىقتادى. بۇل بايلانىس ءىشىنارا بالالاردىڭ اتا-انالارىنىڭ ادەتتەرىن جانە كوزقاراستارىن كوشىرىپ الۋى ارقىلى تۇسىندىرىلەتىن بولۋى مۇمكىن. اتا-انالاردىڭ جوعارى ەكران ۋاقىتى دا اتا-انالار مەن بالالار اراسىنداعى ءوزارا ارەكەتتەسۋلەردىڭ ازايۋىنا اكەلىپ سوعۋى مۇمكىن, بۇل بالالاردىڭ نازارىن جانە وقۋ ورتاسىن تەرىس اسەر ەتۋى مۇمكىن.
بۇل زەرتتەۋ بالالاردىڭ وقۋ ۇلگەرىمى مەن ولاردىڭ ەكران ۋاقىتىن باسقارۋ اراسىنداعى بايلانىسقا نازار اۋدارادى جانە ساندىق مەديا تۇتىنۋدىڭ بالالاردىڭ نازارىن جانە وقۋ ناتيجەلەرىن قالاي وزگەرتۋى مۇمكىن ەكەنىن تۇسىنۋگە كومەكتەسەدى.
