جاڭالىقتار
«توقاەۆتى قورقىتۋ»: ساياساتكەر پۋتين مەن نازارباەۆتىڭ كەزدەسۋىنە قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى (ۆيدەو)
بەلگىلى قوعام قايراتكەرى, ەكونوميست ءۋاليحان قايساروۆ ماسكەۋدە وتكەن رەسەي پرەزيدەنتى ۆ.پۋتين مەن قازاقستاننىڭ بۇرىنعى مەملەكەت باسشىسى ن.نازارباەۆتىڭ كەزدەسۋى تۋرالى ويىن ايتتى, دەپ حابارلايدى Qandastar.kz اقپارات پورتالى.
ساياساتكەر «Qasqa Jol» youtube-ارناسىنا بەرگەن سۇباتىندا اتالعان وقيعانىڭ ساياسي استارى بار دەگەن. ياعني, كەزدەسۋ ءپۋتيننىڭ قازاقستانعا كورسەتكەن ساياسي يشاراسى بولۋى مۇمكىن.
«مەنىڭ پىكىرىمشە, نازارباەۆتى رەسەيگە شاقىرعان ءپۋتيننىڭ ءوزى. نازارباەۆ مۇنى پايدالانا وتىرىپ جەكە باسقا قاتىستى ماسەلەرىن كوتەرگەن بولار, ول جاعى بەلگىسىز. ال ءپۋتيننىڭ نازارباەۆتى شاقىرۋداعى سەبەبى انىق. قازىر توقاەۆتىڭ ساياساتى رەسەيدەن ءسال الشاقتاۋ, قىتايمەن قارىم-قاتىناستى ءسال جاقىندادىپ جاتىر. تۇركيا, ورتالىق ازيا ەلدەرىمەن قاتىناس ارتۋدا. وعان قوسا قازاقستان رەسەيگە قاتىستى ەكىنشى دەڭگەيلى سانكتسيالارعا ىلىكپەۋ ءۇشىن حالىقارالىق سانكتسيالارعا شەتىنەن قوسىلماشى. مىسالى, قازىر وتاندىق بانكتەردىڭ كوبى رەسەيدەن قارجى قابىلدامايدى جانە كەرى جىبەرمەيدى. ناتيجەسىندە, قازاقستانداعى رەسەيدىڭ ىقپالى ءسال السىرەپ قالدى.
سوندىقتان ءپۋتيننىڭ بۇل ساياساتى – توقاەۆتى ءسال قورقىتۋ, ساياسي بەلگى. وسى ارقىلى پۋتين توقاەۆقا «ەگەر بۇل ساياساتتان قايتپايتىن بولساڭ, رەسەيگە جاقىندامايتىن بولساڭ, نازارباەۆشىلداردى قوزعايمىن» دەگەن ويى. دەمەك, پۋتين مەن نازارباەۆ كەزدەسۋىنىڭ ەڭ باستى ماقساتى وسى», – دەدى ءۋاليحان قايساروۆ.
سونىمەن قاتار ول پۋتين قولدانۋى ىقتيمال نازارباەۆتىڭ قانداي ساياسي جانە قارجىلىق كۇشى بار ەكەنىن ايتقان.
«نازارباەۆ قاراپايىم ادام ەمەس, ول – مەملەكەتتىك قۇپيالاردى تاسۋشى ادام. ءتىپتى قاي مەملەكەتتە قانداي تىڭشىلاردىڭ بارىن, اتى-جونىنە دەيىن بىلەدى. قازاقستاننىڭ ىشكى-سىرتقى ساياساتىندا قانداي قۇپيالار حاباردار. توقاەۆ پەن ونىڭ اينالاسىنداعى, ۇكىمەتتەگى ادامدار تۋرالى كومپرومات از ەمەس.
نازارباەۆتا جۇيەنى اۋىستىرۋ ءۇشىن قارجى, باق بار. جانە قازىر 90 پايىزداي جوعارى لاۋازىمدى ازاماتتاردى كەزىندە ءوزى قىزمەتكە قويعان. وسىنى ەسەپكە الساق, نازارباەۆتىڭ اتقارا الاتىن قىزمەتى ءالى از ەمەس. سوندىقتان بۇل كەزدەسۋ – پۋتيننىڭ توقاەۆقا جۇدىرىق كورسەتۋى. ياعني, توقاەۆقا قارسى قويا الاتىن ادامنىڭ ءالى ءالدى جاريالاناتىن قۇجاتتار جەتەرلىك دەگەن يشارا» – دەدى ول.
ءسوز سوڭىندا ساياساتكەر نازارباەۆتىڭ سىرتقا شىعۋى توقاەۆتىڭ ابىروي-بەدەلىن تۇسىرەدى دەگەن وي ايتقان. ونىڭ سوزىنشە, ەلدەگى زاڭناماعا سايكەس مەملەكەتتىك قۇپيالاردى بىلەتىن ازامات مەملەكەتتىك قىزمەتتەن كەتكەن كۇننىڭ ءوزىن دە 5 جىل بويى شەتەلگە شىعۋى ءۇشىن ارنايى رۇقسات الۋى شارت.