جاڭالىقتار
«تۇندە جىلاپ كومەك سۇرادى, تاڭەرتەڭ قازاسى تۋرالى ەستىدىك»: قاراعاندىدا 28 جاستاعى كەلىنشەكتىڭ وتباسى ونىڭ ءوز-وزىنە قول جۇمساعانىنا سەنبەيدى

سۋرەتتە دينارا/اسەل تۇردىقۇلوۆانىڭ جەكە ءارحيۆى
قاراعاندىدا 28 جاسىندا كوز جۇمعان دينارا مەڭباەۆانىڭ تۋىستارى ونىڭ ءوز-وزىنە قول جۇمساعانىنا سەنبەيدى. ولاردىڭ ايتۋىنشا, دينارا سول ءتۇنى اتا-اناسىنا حابارلاسىپ, كۇيەۋىنىڭ ۇرعانىن, اجىراسقىسى كەلەتىنىن جەتكىزىپ, الىپ كەتۋلەرىن وتىنگەن, دەپ جازادى qandastar.kz
الايدا كەلەسى كۇنى وتباسى قىزدارىنىڭ اسىلىپ قالعانى تۋرالى حابار ەستىگەن. رەداكتسيامىزعا جۇگىنگەن دينارانىڭ ءسىڭلىسى اسەل تۇردىقۇلوۆانىڭ ايتۋىنشا, بۇل ىسكە جەزدەسىنىڭ تىكەلەي قاتىسى بولۋى مۇمكىن. سەبەبى ول بۇعان دەيىن دە ديناراعا قول كوتەرىپ كەلگەن ەكەن. اسەل Stan.kz تىلشىسىنە بولعان جاي تۋرالى بايانداپ بەردى.
اپالى-ءسىڭلى دينارا مەن اسەل شىمكەنت قالاسىندا تۋعان. دينارا تۇركىستان وبلىسىنىڭ سارىاعاش قالاسىنا تۇرمىسقا شىققان ەكەن. الايدا كەيىن جۇبايىنىڭ جۇمىسىنا بايلانىستى قاراعاندى قالاسىنا كوشكەن.
“تۋعان اپكەم دينارا جالپى مەديتسينا ماماندىعىندا 7 جىل وقىپ ءبىتىردى. الايدا تۇرمىسقا شىققان سوڭ بالامەن دەكرەتتە وتىرىپ جۇمىس ىستەپ ۇلگەرمەدى. قازىر اپكەمنىڭ ارتىندا ەكى كىشكەنتاي ۇل بالالارى قالدى. تۇڭعىشى ءۇش جاستان اسقان, ەكىنشىسى ءبىر جارىم جاستا. جەزدەم قاراعاندىدا التىن شىعاراتىن زاۋىت زەرتحاناسىندا جۇمىس ىستەيدى. ول باسىندا بىزگە جايلى, سابىرلى ادام بولىپ كورىنەتىن. 1,5 جىلداي اپكەم ەكەۋى جاقسى, تاتۋ تۇردى. كەيىن ارالارىندا ۇرىس-كەرىستەر باستالدى. اپكەم جەزدەم تۋرالى “سەندەر ونىڭ تۇرىنە قاراپ, جاقسى, سابىرلى دەپ ويلايسىڭدار, بارلىعىڭ سەنىپ قالاسىڭدار. بىراق بار ونەرىن ماعان كورسەتەدى” دەپ ايتاتىن. ۆيدەو ارقىلى حابارلاسقانىمىزدا ەنەسىمەن قارىم-قاتىناسى دا ناشار ەكەنىن جەتكىزەتىن. ايتۋىنشا, ەنەسىنەن بولەك تۇرسا دا ول ۇنەمى ۇلىن قىزعانىپ, شاعىستىرىپ, ۇرىس شىعارادى ەكەن”, – دەدى مارقۇم دينارانىڭ ءسىڭلىسى اسەل.
“بارىنە قىزىڭىز كىنالى, ميىمدى جەي بەرەدى”: اكەمىز جەزدەمە سەنىپ قالدى”
اسەل وسىدان ءبىر جىل بۇرىن اپكەسىن جەزدەسى ۇرىپ, ارالارىندا العاش رەت ۇلكەن جانجال بولعانىن العا تارتتى.
“الدىڭعى جىلدان باستاپ ۇرا باستاعان. العاش رەت شاپالاقپەن ۇرعان. سول كەزدە دينارا اشۋلانىپ, جىلاپ, قۇربىسىنىڭ ۇينە كەتىپ قالعان. كەيىن اكەمىزگە حابارلاسىپ, “مەنى الىپ كەتىڭىزدەرشى” دەپ وتىنگەن. اكەم مەن ءىنىم ونى الىپ كەتتى. دەگەنمەن ۋاقىت وتە كۇيەۋ جاق پەن ءبىزدىڭ جاق “ارى قاراي جۇپ رەتىندە جاراسىپ كەتەر” دەپ ولاردى قايتا قوستى. كۇيەۋ جاق تا ەندى قايتالانبايدى, جاقسى قارايمىن دەپ, كەشىرىمىن سۇرادى”, – دەپ قوستى ول.
اسەل سوعان قاراماستان جاعدايدىڭ قايتالانعانىنا سەنىمدى. سەبەبى اپكەسى سوڭعى ءۇش ايدا جەزدەسىنىڭ تاعى قول كوتەرىپ جۇرگەنىن ايتقان.
ء“ساۋىر ايىندا قاراعاندى قالاسىنا اپكەمنىڭ ۇيىنە قىدىرىپ باردىم. نەگىزى دينارا تۇيىق مىنەزدى. ماعان قاتتى اشىلا بەرمەيتىن. الايدا سول كەزدە كۇيەۋىنىڭ كەشىرىم سۇراپ اكەتكەننەن كەيىن دە ۇرعانى تۋرالى جىلاپ تۇرىپ ايتتى. جەزدەم ءاردايىم جانجالعا اپكەمدى كىنالى ەتىپ قويادى ەكەن. ءتىپتى شىمكەنتكە دينارانى الىپ كەتۋگە كەلگەندە اكەمىزدىڭ الدىندا جىلاپ, ءوزىن كىناسىز ەتىپ كورسەتكەن. “بارىنە قىزىڭىز كىنالى, مەنىڭ ميىمدى جەي بەرەدى” دەپ ءوزىن اقتاپ شىعارعان. اپكەم اكەمىزدىڭ سوعان سەنىپ قالعانىن ايتىپ قالدى”, – دەدى ول.
فوتودا اسەل مەن دينارانىڭ جازباسى
“تۇندە حابارلاسىپ, الىپ كەتۋىن ءوتىندى: تاڭەرتەڭ قازاسى تۋرالى ەستىدىك”
دينارانىڭ وتباسى 3 شىلدە كۇنى ونىڭ ءوز-وزىنە قول جۇمساعانى تۋرالى سۋىق حابار ەستىگەن. الايدا ءسىڭلىسىنىڭ ايتۋىنشا, سول ءتۇنى دينارانىڭ ءوزى اناسىنا كۇيەۋى ۇرعانىن ايتىپ, الىپ كەتۋىن ءوتىنىپ حابارلاسقان.
“2 شىلدە كۇنى ولاردىڭ وتباسىندا قاتتى ۇرىس-كەرىس بولعان. جەزدەم اپكەمدى ۇرعان. سوسىن اپكەم پوليتسيا شاقىرتقان. نەگىزى دينارا قۇقىق قورعاۋشىلارعا ۇرعانى تۋرالى ايتقان. الايدا پوليتسەيلەر “كۇيەۋىڭ عوي, تاتۋلاسىپ كەتەسىڭدەر, ارىزدى بوقتادى دەپ جاز” دەپ اپكەمدى كوندىرگەن. سونىمەن اپكەم “بوقتادى” دەپ ارىز قالدىرعان. ال نەگىزىندە ۇرعان. ويتكەنى دينارا سول كۇنى تۇندە انامىزعا حابارلاسقان. ۇرسىسىپ قالعاندارىن, كۇيەۋى ۇرعانىن ايتقان. ءبىر بەتىن تۇگەل قۇلاعامەن كوگەرتىپ تاستاعان, مويىنىنان قىلقىندىرعانىن جەتكىزگەن. جىلاپ “بولدى اجىراسامىن! الىپ كەتىڭىزدەرشى!” دەگەن. ال ارعى جاعىنان كۇيەۋىنىڭ “قوي دەدىم عوي ساعان دينارا” دەپ ايعايلاپ جاتقان داۋىسى شىققان.
سوسىن انامىز “الىپ كەتەمىز, اجىراسساڭ اجىراس” دەگەن عوي… الايدا وسى حابارلامادان سوڭ انامىز قايتا اپكەممەن بايلانىسا المادى. جەزدەمنىڭ دە, اپكەمنىڭ دە تەلەفوندارى ءوشىپ تۇردى. ءسويتىپ انامىز ەرتەسىنە بارىپ اپكەمدى الىپ كەلەمىز دەگەنشە ول ومىردەن ءوتىپ كەتتى.
ءبىر قىزىعى مارقۇم اپكەم سول ءتۇنى ساعات 1:30-دا ماعان Whatsارp ارقىلى پسيحولوگيالىق جانە ناركولوگيالىق ەسەپتە تۇرماعانى تۋرالى انىقتامانى جىبەرىپ قويىپتى. مۇنى تاڭەرتەڭ ويانعانىمدا كوردىم. نە ءۇشىن جىبەرگەنىن ءالى تۇسىنە الار ەمەسپىن. بەكەردەن-بەكەر جىبەرمەيدى عوي. بىردەڭەنى دالەلدەيسىڭدەر دەگەن نيەتى بولدى ما ەكەن?”, – دەدى بويجەتكەن.
“قىلقىندىرىپ ءولتىرىپ قويىپ, اپكەمنىڭ وزىنە جابا سالدى ما دەپ كۇدىكتەنەمىز”
دينارانىڭ وتباسى كۇدىكتى جايتتاردىڭ كوپ ەكەنىن العا تارتتى.
“اپكەمنىڭ ءولىمى تۋرالى تاڭەرتەڭ 9-10-دار شاماسىندا بەلگىلى بولعان. الايدا بىزگە ولار ءۇش-ءتورت شاماسىندا ەستىرتتى. اراسىندا قانشا ساعات ءوتىپ كەتتى. انامىز قاراعاندىعا جەتكەن كەزدە اپكەمنىڭ دەنەسىن مايىتحاناعا وزدەرى اپارىپ تاستاعان. ۇيىندە كىلەمدەرىن جيناپ بارلىعىن رەتتەپ وتىر ەكەن. اپكەمنىڭ دەنەسىن دە كوردىك. كوگەرگەن سوققىنىڭ ىزدەرى تۇردى.
جەزدەم نە بولعانىن ايتپاي وتىر. بىراق تاڭەرتەڭ دە جانجالدىڭ بولعانى انىق. سەبەبى جەزدەم كەيىن جۇمىسقا كەتىپ قالدىم دەپتى. ۇيىندە قايىن ءىنىسى بولعان. ول ۇيىقتاپ جاتقان كەزدە بالالاردىڭ جىلاعان داۋىسىنان ويانعان. قاراسا اپكەم اسىلىپ قالعان. بىزگە كامەرالاردى دا كورۋ كەرەك. شىنىمەن جەزدەم ۇيىنەن كەتىپ قالعان با الدە جوق پا, بەلگىسىز. الدىمىزعا كەلىپ كەشىرىم دە سۇرامادى. ونى تەرگەۋگە سۇراق الۋعا شاقىرۋى كەرەك ەدى. بىراق ول سارىاعاشتا تايراڭداپ ءجۇر.
دينارا جەزدەمنىڭ مىنەزى قىزۋقاندى ەكەنىن, قاتتى اشۋلانسا ۇرىپ تاستايتىنىن ايتىپ ءجۇردى. سولاي قىلقىندىرىپ ءولتىرىپ قويىپ, كەيىن اپكەمنىڭ وزىنە جابا سالدى ما دەپ كۇدىكتەنىپ وتىرمىز. ويتكەنى ءتىپتى اتا-ەنەسى تەلەفوندارىن الماي وتىر. انام نەمەرەلەرىن كورگىسى كەلەدى. بىراق بىزبەن بايلانىسقا شىقپايدى. سولاي وزدەرى قاشىپ, وزدەرى كۇدىك تۋدىرىپ وتىر”, – دەپ قوستى ول.
فوتو: سۋرەتتە دينارا/اسەل تۇردىقۇلوۆانىڭ جەكە ءارحيۆى
“رەزيدەنتۋراعا تاپسىرامىن, وقيمىن, جۇمىس ىستەيمىن دەپ جۇرگەن ادامنىڭ ومىردەن ءتۇڭىلۋى مۇمكىن ەمەس”
دينارا بۇعان دەيىن كۇيەۋىنىڭ كۇش قولداناتىنىن قۇربىلارىنا دا بىرنەشە رەت ايتقان. مۇنى ولار دا راستاپ وتىر ەكەن. الايدا ەشقاشان ءوز-وزىنە قول جۇمسايتىنداي جاعدايدا جۇرمەگەن. اسەل ونىڭ ارمان-ماقساتتارى كوپ بولعانىن العا تارتتى.
“30-عا دا تولماي ومىردەن ءوتىپ كەتتى. ال بىلاي ەشقاشان اۋزىنان ء“ومىر سۇرگىم كەلمەيدى” دەگەن ءسوز شىققان ەمەس. تەك اجىراسقىسى كەلەتىنىن ايتاتىن. ول رەزيدەنتۋراعا تاپسىرامىن, وقيمىن, جۇمىس ىستەيمىن دەپ ايتىپ جۇرەتىن. كىشكەنتاي بالاسى جۇرەتىن بولعاسىن وسىنداي جوسپارلارىن ىسكە اسىرعىسى كەلىپ ءجۇر ەدى.
سوعان قاراماستان ونىڭ ءوز-ءوزىنىڭ ءومىرىن قيۋى قيسىنعا كەلمەيدى. اكەمىز دە وقيعا ورنىن بارىپ كورىپ كەلدى. دينارا اسىلىپ قالدى دەگەن جەر قاراعاندىداعى جاڭا تۇرعىن ۇيلەردىڭ جۋىناتىن بولمەسىندەگى كىشكەنتاي عانا تەمىر ەكەن. ول جەر ءتىپتى ادام اسىلاتىنداي جاعدايعا كەلمەيدى. قازىر مەديتسينالىق ساراپتاماعا بەرىپ قويدىق. قورىتىندىسىن كۇتىپ وتىرمىز. ارىزدى 105-باپ بويىنشا ء“وز-وزىنە قول جۇمساۋعا يتەرمەلەدى” دەپ جازدىق. الايدا قازىر ءىس دۇرىس قوزعالماي جاتىر. تەرگەۋشىنىڭ دە اۋىسىپ كەتكەنىن بايقادىق. ءبىز ادىلدىك ىزدەيمىز”, – دەپ قورىتتى مارقۇمنىڭ ءسىڭلىسى.
Stan.kz تىلشىسى بۇل ىسكە بايلانىستى ارىز جازىلعان قاراعاندى قالاسىنىڭ پوليتسيا دەپارتامەنتىنەن پىكىر سۇرادى.
“د.مىڭباەۆانىڭ قايتىس بولۋ فاكتىسى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالدى. قىلمىستىق ءىس اياسىندا قاجەت ساراپتامالار تاعايىندالدى. ونىڭ ناتيجەلەرى تەرگەۋ ءۇشىن ماڭىزدى. قازىر تەرگەۋ امالدارى تولىق كولەمدە جۇرگىزىلىپ جاتىر. بارلىق ءمان-جايدى انىقتاۋعا باعىتتالعان. وقيعانى تولىققاندى جانە وبەكتيۆتى تەرگەۋ ءۇشىن كۋاگەرلەردەن جاۋاپ الىنىپ جاتىر.
تەرگەۋ مۇددەسى ءۇشىن وزگە اقپارات جاريا ەتىلمەيدى. قوعامنىڭ دۇرىس حاباردار بولۋىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا تەرگەۋ بارىسى تۋرالى قوسىمشا مالىمەتتەر كەيىنىرەك, تەرگەۋگە نۇقسان كەلتىرمەيتىندەي جاعدايدا بەرىلەدى”, – دەدى پوليتسيا دەپارتامەنتى.