جاڭالىقتار
ۇلتتىق بانك بازالىق ستاۆكانى 14,50% دەيىن ازايتتى
ۇلتتىق بانكتىڭ اقشا-كرەديت ساياساتى كوميتەتى بازالىق مولشەرلەمەنى جىلدىق 14,50% دەيىن 25 بازيستىك تارماققا تومەندەتۋ جونىندە شەشىم قابىلدادى.
وسى جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا ينفلياتسيا بولجامدارعا سايكەس تومەندەدى. ينفلياتسيانىڭ ورنىقتى بولىگى باياۋلاعانى بايقالدى.
باعانىڭ جالپى ديناميكاسىنا قاراماستان, حالىقتىڭ ينفلياتسيالىق كۇتۋلەرى سۋ تاسقىنىنا جانە تۇرعىن ءۇي كوممۋنالدىق قىزمەتتەر (تكق) رەفورماسىنىڭ جالعاسۋىنا بايلانىستى ءوستى.
سىرتقى ينفلياتسيالىق جاعداي, ورتالىق بانكتەردىڭ تەجەۋ ساياساتى اسەرىنە جانە الەمدىك ازىق-ت ۇلىك نارىقتارىنداعى باعا ديناميكاسىنا سايكەس نەيترالدى قالىپتا باعالانۋدا. ەكونوميكا ىشىندەگى پروينفلياتسيالىق قىسىم فيسكالدىق ىنتالاندىرۋ, تكق رەفورماسى, ورنىقتى ىشكى سۇرانىس سەبەپتەرىنەن ساقتالىپ وتىر.
ورتامەرزىمدى كەلەشەكتە 5%-دىق ينفلياتسيا بويىنشا ماقساتقا جەتۋ ۇزاق ۋاقىت بويى ۇستامدى قاتاڭ اقشا-كرەديت ساياساتىن جۇرگىزۋدى قاجەت ەتەدى. ينفلياتسيانىڭ ورنىقتى بولىگىنىڭ تۇراقتى تۇردە باياۋلاۋى بازالىق مولشەرلەمەنى بۇدان ءارى بايىپپەن تومەندەتۋگە جاعداي جاسايدى.
قازىرگى اقشا-كرەديت شارتتارى ينفلياتسيالىق ۇدەرىستەردىڭ باياۋلاۋ قارقىنىن بەكىتۋگە جانە ينفلياتسيالىق كۇتۋلەردى تۇراقتاندىرۋعا باعىتتالعان.
جىلدىق ينفلياتسيا 2024 جىلعى ساۋىردە 8,7%-عا دەيىن باياۋلاپ, بولجام تراەكتورياسىنا سايكەس كەلەدى.
ازىق-ت ۇلىكتىڭ سىرتقى باعاسىنىڭ قولايلى جاعدايىنا بايلانىستى ينفلياتسيانىڭ ازىق-ت ۇلىك كومپونەنتى بويىنشا ەلەۋلى تۇردە تومەندەۋى بايقالادى.
ورنىقتى سۇرانىس پەن تۇتىنۋشىلىق كرەديتتەۋدىڭ جەدەلدەۋىنە قاراماستان ازىق-ت ۇلىككە جاتپايتىن ينفلياتسيا دا باياۋلاپ كەلەدى. اقىلى قىزمەتتەر قۇنىنىڭ ءوسۋى تكق باعاسىنىڭ قىمباتتاۋ اسەرىنەن جەدەلدەدى.
ساۋىردە ايلىق ينفلياتسيا 0,6% دەڭگەيىندە قالىپتاسىپ, جالپى العاندا ورتاشا تاريحي ديناميكاعا (0,6%) سايكەس كەلەدى.
ماۋسىمدىق فاكتورلار ەسكەرىلمەگەن جانە بازالىق ينفلياتسيا كورسەتكىشتەرى ەكىنشى اي قاتارىنان باياۋلاپ وتىر. بۇل ازىق-ت ۇلىك تاۋارلارى باعاسىنىڭ مەيلىنشە تومەن وسۋىنە بايلانىستى. ال تبي-ءدىڭ ازىق-ت ۇلىككە جاتپايتىن جانە سەرۆيستىك كومپونەنتتەرى نىسانالى ماننەن جوعارى بولىپ قالۋدا.
ينفلياتسيالىق كۇتۋلەر ەكى اي تومەندەگەننەن كەيىن ءوستى. رەسپوندەنتتەردىڭ پىكىرىنشە, بۇل سۋ تاسقىنى جاعدايىنان تاماق ونىمدەرى باعاسىنىڭ وزگەرۋىنە جانە تكق رەفورماسىنىڭ جالعاسۋىنا بايلانىستى.
بۇل ورايدا قارجى نارىعىنىڭ كاسىبي قاتىسۋشىلارى مەن كاسىپورىنداردىڭ ينفلياتسيالىق كۇتۋلەرى مەيلىنشە تۇراقتى بولىپ, ينفلياتسيانىڭ تومەندەۋ تراەكتورياسىنا جانە دايىن ءونىم باعاسىنىڭ باياۋلاۋىنا سايكەس وزگەرۋدە.
سىرتقى ينفلياتسيالىق جاعداي نەيترالدى قالپىندا باعالانادى.
وسىمدىك مايلارىن قوسپاعاندا, ازىق-ت ۇلىكتىڭ بارلىق ءتۇرىنىڭ الەمدىك باعاسى جىلدىق ماندە تومەندەپ كەلەدى. سىرتقى اقشا-كرەديت شارتتارى قاتاڭ بولىپ قالۋدا: فرج دا, ەوب دا ازىرگە مونەتارلىق شارتتاردى جەڭىلدەتۋگە كوشكەن جوق جانە مولشەرلەمەلەردى شەكتەۋشى دەڭگەيدە ۇستاپ وتىر.
قىسقامەرزىمدى كەلەشەكتە رەسەي تاراپىنان سىرتقى ينفلياتسيالىق قىسىمنىڭ ءبىرشاما كۇشەيۋى بايقالادى.
الايدا, رەسەي فەدەراتسياسى ورتالىق بانكىنىڭ قاتاڭ اقشا-كرەديت شارتتارىن ساقتاۋ بويىنشا ۇستانىمىن ەسكەرە وتىرىپ, 2025 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي ماقساتقا ورالادى دەپ كۇتىلەدى.
وپەك+ مۇناي ءوندىرۋدى قىسقارتۋ شەشىمىنىڭ ۇزارتىلۋىنا, اقش تاراپىنان مۇناي ءوندىرىسىنىڭ تۇراقتانۋىنا جانە تاياۋ شىعىستاعى گەوساياسي بەلگىسىزدىككە بايلانىستى بولجامنىڭ بازالىق ستسەناري 2024 جىلى Brent ماركالى مۇناي باعاسىن ورتاشا ەسەپپەن ءبىر باررەل ءۇشىن 85 اقش دوللارىنا دەيىن كوتەرە وتىرىپ قايتا قارالدى.
ورتامەرزىمدى كەلەشەكتە مۇناي ءوندىرۋدىڭ وسۋىنە قاراي جانە الەمدىك ەكونوميكانىڭ دامۋ بولجامدارىن ەسكەرە وتىرىپ, مۇناي باعاسىنىڭ بىرتىندەپ — 2025 جىلى ورتاشا ەسەپپەن 80 اقش دوللارىنا دەيىن جانە 2026 جىلى 77 اقش دوللارىنا دەيىن تومەندەيدى دەپ كۇتىلەدى.
سونىمەن قاتار ستسەناريدە 2024 جىلدىڭ ورتاسىنا دەيىن ءداندى داقىلداردىڭ الەمدىك باعاسىنىڭ قىسقامەرزىمدى كوتەرىلۋى, كەيىننەن بىرتىندەپ تومەندەۋى (فاو استىق باعاسىنىڭ يندەكسى) كوزدەلەدى. وسى كەزەڭدە استىقتىڭ قىمباتتاۋ سەبەپتەرى برازيليا مەن رەسەيدەگى قولايسىز كۇن رايىنا بايلانىستى.
2024 جىلعا ارنالعان ينفلياتسيا بولجامى — 7,5-9,5% ارالىعىندا, 2025 جىلعا 5,5-7,5% شەگىندە ساقتالدى. 2026 جىلى فيسكالدىق ىنتالاندىرۋدىڭ تومەندەۋىنە جانە بىرقالىپتى قاتاڭ اقشا-كرەديت شارتتارىنىڭ تولىق كورىنۋىنە بايلانىستى ينفلياتسيا 5% نىساناعا جاقىنداپ, 5-6% ارالىعىندا قالىپتاسادى.
ينفلياتسيا بولجامىنىڭ نەگىزگى تاۋەكەلدەرى بيۋدجەتتىك ساياسات پارامەترلەرىنىڭ بەلگىسىزدىگىنە, رەتتەلەتىن باعالار سالاسىنداعى رەفورمالاردىڭ جالعاسۋىنا, تۇراقتالماعان ينفلياتسيالىق كۇتۋلەر جاعدايىندا ىشكى سۇرانىس تاراپىنان قىسىمنىڭ ارتۋىنا جانە گەوساياسي شيەلەنىسكە بايلانىستى.
بۇل ورايدا بازالىق ينفلياتسيا جالپى ينفلياتسيا دەڭگەيىنەن تومەن ساقتالىپ, 2025-2026 جىلدارى 5% دەڭگەيىندە قالىپتاسادى.
2024 جىلعا قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ ءوسۋ بولجامى 3,5-4,5% دەڭگەيىندە ساقتالدى.
ەكونوميكانىڭ ءوسۋى فيسكالدىق ىنتالاندىرۋعا بايلانىستى تۇتىنۋشىلىق كرەديتتەۋدىڭ ۇلعايۋى, شيكىزاتتىق ەمەس سەكتورداعى ينۆەستيتسيالىق بەلسەندىلىكتىڭ ارتۋى جانە حالىقتىڭ ناقتى تابىسىنىڭ ءوسۋى ەسەبىنەن قامتاماسىز ەتىلەدى.
سالىقتاردىڭ جينالۋ ديناميكاسى مەن بيۋدجەتتىڭ مۇنايعا جاتپايتىن تاپشىلىعىنىڭ ناقتى ديناميكاسى ىنتالاندىرۋشى فيسكالدىق ساياسات ترەندى ساقتالعانىن كورسەتەدى. 2025 جانە 2026 جىلدارعا ارنالعان بولجامدار قايتا قارالدى.
بۇل تشو-نى كەڭەيتۋ جوباسىن ىسكە قوسۋ مەرزىمىن 2025 جىلدىڭ ەكىنشى جارتىجىلدىعىنا اۋىستىرۋعا بايلانىستى.
2025 جىلعا كۇتۋلەر 4,8-5,8%-عا دەيىن تومەندەتىلىپ, 2026 جىلى 4,9-5,9%-عا دەيىن ۇلعايتىلدى.
ورتامەرزىمدى كەلەشەكتە 5%-دىق ينفلياتسيا بويىنشا ماقساتقا جەتۋ ۇزاق ۋاقىت بويى ۇستامدى قاتاڭ اقشا-كرەديت ساياساتىن جۇرگىزۋدى قاجەت ەتەدى. ينفلياتسيانىڭ ورنىقتى بولىگىنىڭ تۇراقتى تۇردە باياۋلاۋى بازالىق مولشەرلەمەنى بۇدان ءارى بايىپپەن تومەندەتۋ ءۇشىن جاعداي جاسايدى.
قازىرگى اقشا-كرەديت شارتتارى ينفلياتسيالىق ۇدەرىستەردىڭ باياۋلاۋ قارقىنىن بەكىتۋگە جانە ينفلياتسيالىق كۇتۋلەردى تۇراقتاندىرۋعا باعىتتالعان.
ۇلتتىق بانك رەتتەلەتىن باعالار رەفورماسىنان بولاتىن تىكەلەي اسەرگە مولشەرلەمەنى كوتەرۋمەن جاۋاپ بەرمەيدى, بىراق قايتالاما اسەرلەردىڭ ىقپالىن مۇقيات باقىلايدى.
