«XIII ǵasyrǵa tıesili»: Mońǵolııada mýmııa tabyldy

Foto: ashyq derekkóz

Arheologtar Mońǵolııada, Baıanhongor aımaǵynan sensaııalyq zat tapty.

Arheologtar XIII ǵasyrda ómir súrgen aqsúıek adamnyń mýmııasyn tapty, – dep habarlaıdy qandastar.kz portaly Massaget.kz silteme jasap.

Arheologtardyń bul oljasy ótken shaqqa kóz júgirtip, mońǵol aqsúıekteriniń ómiri men mádenıeti týraly kóbirek bilýge múmkindik beredi.

Mýmııa sol kezdegi jerleý ádet-ǵuryptaryna tán tas qabirden tabyldy. Ǵalymdar onyń shamamen 45-50 jastaǵy er adam, boıy 180-188 santımetr ekenin anyqtady.

Ǵalymdar deneniń jaqsy saqtalǵanyna tańǵaldy: teri, shash, tyrnaq jáne tipti saýsaq izderi saqtalǵan. Mundaı saqtalý dárejesi egjeı-tegjeıli zertteýler júrgizýge jáne onyń ómiri men tamaqtaný jaıly qundy aqparat alýǵa múmkindik beredi.

Mýmııanyń kıimi onyń joǵary áleýmettik mártebesin kórsetedi. Onda áshekeılermen bezendirilgen jáne qodastyń (qaramal tuqymdas uzyn júndi sıyr) terisinen tigilgen deel (dástúrli mońǵol kıimderi), sondaı-aq XIII-XIV ǵasyrlardaǵy aqsúıekterge tán basqa da kıim-keshek tabyldy.

«Bul olja – naǵyz jetistik. Mýmııa bizge belgili bir adamnyń ómiri týraly kóbirek bilýge ǵana emes, sol kezdegi mońǵol kóshpendileriniń mádenıeti men ómiri týraly jańa málimetter alýǵa múmkindik beredi», – dedi ekspedıııa jetekshisi doktor Bat-Erden Sýhbaatar.

Jartas qabirleri – ejelgi mońǵoldar týraly qundy aqparat kózi. «Hadan gertee harılaa» («úıge – jartastarǵa oraldy») tirkesi mońǵoldar úshin jartas tek jerleý orny ǵana emes, sonymen birge máńgilik pen qaıta dúnıege kelýdiń sımvoly bolǵandyǵyn kórsetedi.