جاڭالىقتار
جامبىل اتىنداعى كىتاپحانادا «ازاتتىعىم مەن قازاقتىعىم» اتتى دۇكەن ماسىمحان ۇلىمەن كەزدەسۋ ءوتتى
15 مامىر كۇنى, ر.ب. سۇلەيمەنوۆ اتىنداعى شىعىستانۋ ينستيتۋتىنىڭ باس ديرەكتورى, فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى, پروفەسسور, ايگىلى اقىن, اۋدارماشى, كورنەكتى قىتايتانۋشى-عالىم, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى, «پاراسات» وردەنىنىڭ جانە «الاش» حالىقارالىق ادەبي سىيلىعىنىڭ يەگەرى دۇكەن ءماسىمحان ۇلىنىڭ 60 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي جامبىل اتىنداعى قالالىق جاسوسپىرىمدەر كىتاپحاناسىنىڭ وقىرماندارىمەن «ازاتتىعىم مەن قازاقتىعىم» اتتى كەزدەسۋ ءوتتى. كەزدەسۋدى كىتاپحانانىڭ مەڭگەرۋشىسى ب.ق. داۋلەتباەۆا سالتاناتتى اشىپ بەردى.
شاراعا تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى, پروفەسسور, قازىرگى زامانعى قىتايدى زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى ن. مۇقامەتحان ۇلى, ادەبيەتتانۋشى, سىنشى, دۇنيەجۇزى قازاق قاۋىمداستىعى الماتى بولىمشەسىنىڭ باستىعى و.ادىلبەك ۇلى, تاۋەلسىز جۋرناليست ءا.ءاشىم ۇلى, ر.ب. سۇلەيمەنوۆ اتىنداعى شىعىستانۋ ينستيتۋتىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى ق. قادىلعازى, ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوكتورانتى ءو.سەيسەنقۇل جانە ستۋدەنتتەر, ماگيسترانتتار مەن دوكتورانتتار قاتىستى.
كەزدەسۋدى اقىن, جۋرناليست ق. جۇماعۇل جۇرگىزىپ وتىردى.
العاش ءسوز العان پروفەسسور ن. مۇقامەتحان ۇلى مەرەيتوي يەسىن تۋعان كۇنىمەن قۇتتىقتاپ, قازاقستان تاۋەلسىزدىك العاندا وتانىنا ورالىپ, قازاقستاندا قىتايتانۋ عىلىمىنىڭ دامۋى مەن قالىپتاسۋىنا زور ەڭبەك سىڭىرگەن, جۇزدەگەن شاكىرت تاربيەلەگەن ۇلاعاتتى ۇستاز ەكەنىن اتاپ ءوتتى. «د.ءماسىمحان ۇلىنىڭ تاربيەلەگەن شاكىرتتەرى بۇگىندە ءارتۇرلى جاۋاپتى جوعارى مەملەكەتتىك قىزمەتتەردى اتقارىپ ءجۇر» دەدى. وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ بۇگىنگى كەزدەسۋدەن رۋحاني ءنار الىپ, ۇلتتىق رۋحىنىڭ وسەتىنىنە سەنىم ءبىلدىردى.
ودان كەيىن ءسوز العان و. ابدىبەك ۇلى دۇكەن ماسىمحان ۇلىمەن بەيجىڭدەگى ۇلتتار ۋنيۆەرسيتەتىندە ءبىر كۋرستا وقىعانىن, د.ءماسىمحان ۇلى قازىرگى ۋاقىتتا قىتايتانۋ عىلىمىنىڭ قالىپتاسۋى مەن دامۋىنا قوماقتى ۇلەس قوسقان, شەشۋشى ءرول اتقارعان اتاقتى عالىم بولسا, ستۋدەنت كەزىندە دە جالىندى جىرلارىمەن قىتاي-قازاق جاستارىنىڭ اراسىندا وتە تانىمال اقىن بولدى دەدى.
مەرەيتوي يەسىن قۇتتىقتاپ ءسوز العان تاۋەلسىز جۋرناليست ءا. ءاشىم ۇلى «دۇكەڭنىڭ قازاق ەلىنە كەڭىنەن تانىمال بولۋىنا اسەر ەتكەن فاكتوردىڭ ءبىرى – ادەبيەت. ول ايگىلى اقىن, مىقتى اۋدارماشى, جازۋشى. ويتكەنى وعان بۇل قاسيەتتەر اتاسىنىڭ قانىمەن, اناسىنىڭ اق سۇتىمەن كەلگەن» دەدى.
ودان كەيىنگى ءسوز كەشتىڭ قوناعى, مەرەيتوي يەسى دۇكەن ءماسىمحان ۇلىنا بەرىلدى. شەتەلدە تۋىپ-وسكەن بولاشاق عالىم, اقىن, اۋدارماشى العاش تاريحي وتانى تۋرالى قاشان جانە قالاي كەلگەنىن, قازاقستان العاش تاۋەلسىزدىگىن جاريالاعانىن قايدا, قالاي ەستىگەنىن جانە قانداي اسەردە بولعانىن قىزىقتى ەتىپ بايانداپ بەردى. تاريحي وتانىنا ورالعان 30 جىلدا عىلىم جولىنداعى ىزدەنىستەرى, عىلىمي ەڭبەكتەرى, اقىندىعى, ۇستازدىعى جانە قىتاي تىلىنەن كوركەم اۋدارما جاساۋعا قالاي كەلگەنى تۋرالى كەڭىنەن اڭگىمەلەپ بەردى. د.ءماسىمحان ۇلىنىڭ وتان تۋرالى اڭگىمەلەرى جاستاردىڭ وتانسۇيگىشتىك سەزىمدەرىنىڭ ويانۋىنا ۇستەمە بولدى. سونداي-اق ومىرىندە بولعان قىزىقتى ەستەلىكتەرىمەن دە ءبولىستى. ءسوزىنىڭ سوڭىندا قوناقتار مەن وسكەلەڭ ۇرپاققا ءوزىنىڭ «جانشۋاعىم – وتانىم» اتتى پوەماسىنان ءۇزىندى وقىپ بەردى.
جيىن بارىسىندا شارانى جۇرگىزۋشى قۇرمانعازى جۇماعۇل كەش قوناقتارىنا ارناپ ءان مەن جىردان شاشۋ شاشتى.
ستۋدەنتتەر مەن ماگيسترانتتار كەش قوناعىنىڭ شىعارماشىلىعى مەن عىلىمي ەڭبەكتەرى تۋرالى وزدەرىن تولعاندىرعان سۇراقتارىن قويىپ, تولىق جاۋاپ الدى.
شارانىڭ ۇيىمداستىرۋشىسى جامبىل اتىنداعى قالالىق جاسوسپىرىمدەر كىتاپحاناسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ب. قايشىبەكقىزى قوناققا جارقىن كەزدەسۋ ءۇشىن العىس ايتىپ, جۇرەكجاردى تىلەگىن ءبىلدىردى.
ۇرپاق تاربيەسى – ۇلت بولاشاعى دەسەك, وسىنداي بەلگىلى عالىم, ۇستازبەن كەزدەسۋدىڭ بولاشاق جاس ماماندارعا بەرەر ونەگەسى مول, ماڭىزى جوعارى.
