Janarmaı men tarıfterdi kótermesek básekege qabiletti ekonomıka qura almaımyz – depýtat Saırov

Foto:  liter.kz

Búgin Qasym-Jomart Toqaevtyń qatysýymen Úkimettiń keńeıtilgen otyrysy ótti Memleket basshysy el ekonomıkasy damýyndaǵy ózekti máselelerge toqtaldy. Qazir dúnıejúzi túbegeıli ózgeriske ushyrap jatyr. Búgingi kúni AQSh, Qytaı jáne Eýropalyq Odaq sııaqty álemdegi eń iri elderde ózara sankııalyq shekteýler men saýdadaǵy teketirester qalypty jaǵdaıǵa aınaldy. Úkimet otyrysynda aıtylǵan máselelerge qatysty saıasatker, QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty Erlan Saırov pikir bildirdi, dep jazdy qandastar.kz

Onyń sózinshe, álemdegi eń joǵary ekonomıkasy bar AQSh ulttyq ekonomıkasyn qorǵaýmen ashyq aınalysady.

«Qazir Qytaı, AQSh jáne Eýropalyq Odaq sııaqty iri ekonomıkalar arasynda sankııalyq teketirester oryn alý qaýpi bar. Osy táýekelderdiń barlyǵy Qazaqstan ekonomıkasynyń damý dárejesi men áleýetine tikeleı áser etedi. Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev osyndaı túbegeıli ózgerister bolyp jatqan kezeńde biz Qazaqstan ekonomıkasynyń turaqty damýy úshin jaǵdaı jasaýǵa qabiletti bolýymyz kerek dedi. Bul bıýdjet tapshylyǵy. Birinshiden, bul iri olıgarhtar men iri qarjylyq toptar óz ýaqytynda ózderi úshin óte úlken salyq jeńildikter alyp alǵan. Ekinshiden, bul bizdiń salyq saıasatymyzdyń ortalyqtandyrylǵandyǵyna baılanysty, ıaǵnı barlyq óńirler aldymen salyqtardy ortalyqqa jiberedi, sodan keıin ortalyqtan osy salyqtar sýbvenııalar túrinde óńirlerge qaıta bólinedi. Bul jalpy bıýdjet úshin óte úlken júkteme bolyp tabylady», – dedi depýtat.

Skifnews.kzhabarlaǵandaı,   ekonomıkada qurylymdyq aýytqýlar bar. Qazaqstannyń dástúrli ekonomıkalyq artyqshylyqtary men daǵdylary bar, mysaly, aýyl sharýashylyǵynda bul mal sharýashylyǵy jáne astyqty tereń óńdeý, ónerkásipte bul munaı jáne munaı óndirý, tıisinshe, bul hımııa ónerkásibiniń klasterin qurý.

«Biz halyqaralyq deńgeıde básekelestik artyqshylyq pen básekeles ónimdi qurýǵa qabiletti jerde ǵana qarajat salýymyz qajet. Sondyqtan Memleket basshysy bıýdjetti tereń únemdeýge kóship, qarajatty únemdi, sonymen birge tıimdi jumsaýymyz qajet dep naqty aıtty. Memleket basshysy ınvestıııalyq shtab qurý bıýrokratııalyq kedergiler men quqyqtyq qarama-qaıshylyqtardy, keıbir jobalardy tezirek júzege asyrýǵa jol ashty dep atap ótti. Mysaly, sonyń arqasynda óńdeý ónerkásibi sektorynyń ósimi 6 %-dy qurady, bul sońǵy 10 jyldaǵy eń úzdik nátıje (jalpy somasy 1,3 trln. teńge bolatyn 180 ınvestıııalyq joba iske asyryldy)», – dedi Erlan Bııahmetuly.

Úkimetke О́BK-kelisimsharttaryn (ónimdi bólý týraly kelisim) jańartylǵan, el úshin tıimdi sharttarmen uzartýǵa qatysty kelissózderdi jandandyrý tapsyryldy. Qazaqstan osy kelisimsharttardyń barlyq talaptaryn saqtaı otyryp, ózin energııa tasymaldaýshylardyń senimdi jetkizýshisi retinde kórsetti.

«Bul jerde kelisimderdiń kópshiligi táýelsizdik tańynda, sheteldik ınvestıııalardy jedel tartýdy talap etetin jaǵdaılarda jasalǵanyn atap ótken jón. Búgin bizdiń elimiz úshin ádil jaǵdaılardy qamtamasyz etý úshin kelisimderdi qaıta qaraýdyń ýaqyty keldi. Osy tapsyrmamen Memleket basshysy ulttyq múddeler basymdyq bolyp tabylatynyn taǵy da atap ótti. Qazaqstan ekonomıkasyndaǵy aǵymdaǵy problemalardy sheshý úshin Úkimet tanymal emes birqatar sharalardy usynady: olar qosylǵan qun salyǵyn (QQS) kóterý, janar-jaǵarmaı baǵasyn jáne temir jolmen tasymaldaý tarıfterin arttyrý. Biz bul májbúrli jáne sózsiz sharalar ekenin atap ótýimiz kerek. Janar-jaǵarmaı baǵasyn, tarıfterdi jáne t.b. kótermesten biz básekege qabiletti ekonomıka qura almaımyz. Mysaly, bizdiń jaqyn kórshilerimizdiń janar-jaǵarmaı baǵasy tapsyrys boıynsha, keıde bizdikinen eki nemese odan da kóp ese joǵary. Jalpy, osyndaı ózgeristersiz munaı salasynyń, temir jol men kommýnaldyq salanyń áleýetin damytý, tıisinshe búkil otandyq ekonomıkanyń turaqty damýy úshin jaǵdaı jasaý múmkin emes. Biraq biz salyqtyń ósýi men janar-jaǵarmaı baǵasynyń kóterilýi jáne t.b. azamattarymyzdyń ál-aýqatyna tikeleı teris áser etetinin túsinýimiz kerek», – dedi ol.

Janar-jaǵarmaı baǵasynyń ósýi jáne t.b. baǵanyń kóterilýine bastama bolýy múmkin jáne áleýmettik mańyzy bar taýarlar baǵasynyń ósýine alyp kelýi múmkin. Bul úderis azamattardyń ómir sapasyna tikeleı jáne teris áser etedi.

«Mine, biz bul máseleni teńestirýimiz kerek. Halyqaralyq praktıkada osy máseleni sheshýdiń joldary bar, Germanııada, Gollandııada, Qytaıda azyq-túlikke qosylǵan qun salyǵy (QQS) salynbaıdy. Qosylǵan qun salyǵyn (QQS) aýyl sharýashylyǵy taýarlaryn óndirýshiler tólemeýi, azyq-túlik jıyntyǵyna QQS salynbaýy kerek degen máselelerdi biz Úkimetpen talqylaıtyn bolamyz. Prezıdent Toqaev atom elektr stanııasynyń (AES) qurylysyn jedeldetý mindetterin qoıdy. Qazaqstannyń ónerkásiptik áleýeti ósýde, tıisinshe energııa tutyný ósýde, jumys istep turǵan qýattar ósip kele jatqan ekonomıkanyń qajettilikterin qanaǵattandyra almaıdy. AES qurylysy sırek metaldar óndirisin damytýmen qatar, «jańa ekonomıka» áleýeti bar elderdiń klýbyna kirýge negiz bolady. Azamattar Úkimet deńgeıinde qabyldanǵan sheshimniń logıkasy men qaǵıdattaryn túsinýi úshin osy proesterdiń ashyq ótýi mańyzdy», – dedi QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty Erlan Saırov.