التاي اينابەك: جاساندى جاڭبىرمەن ارالدى تولتىرۋعا بولادى

جەلىدە «جاڭبىر ادام» دەگەن اتقا يە بولعان التاي اينابەك ارال تەڭىزىنە جاڭبىر جاۋعىزدى, دەپ حابارلايدى  qandastar.kz.

التاي اينابەك – كليماتتى وزگەرتۋ تەحنولوگيالارى حالىقارالىق ورتالىعىنىڭ (International Center of Climate Change Technologies) باسشىسى. ينجەنەر ءوزىن «جاساندى جاڭبىر جاۋعىزۋ» تەحنولوگياسىنىڭ اۆتورى ەكەنىن مالىمدەدى.

ول كليماتتىق تەحنولوگيانى قازاقستانعا اكەلىپ, ەل يگىلىگىنە پايدالانباق. ال جاڭبىردى شاقىرۋ ءادىسىن, اتموسفەراعا بىرىڭعاي يوندار جىبەرىپ, جەردەن كوتەرىلەتىن اۋا اعىمىن تۋدىرىپ, تابيعي پروتسەسستەردىڭ يميتاتسياسىن جاسايمىن دەپ ءتۇسىندىردى. اتموسفەرالىق قىسىم تومەندەگەن جەرگە مۇحيت اكۆاتورياسىنان ىلعال كەلەدى دەيدى ينجەنەر.

ايتۋىنشا, جاڭبىر جاۋدىراتىن قۇرىلعىسى پاتەنتتەلگەن.

«ەاپو-نىڭ (ەۋرازيالىق پاتەنت ۇيىمى – رەد.ەسكەرتپەسى) پاتەنتى بار, حالىقارالىق دەڭگەيدە زياتكەرلىك مەنشىگى قورعالعان. الەمدە بۇل سالاداعى اۆستراليا, گەرمانيا, شۆاتساريا, ءباا سياقتى ەلدەردەگى ارىپتەستەرىمىزدىڭ تەحنولوگيالىق مۇمكىندىگىن جاقسى بىلەمىز. اريدتىك ايماقتاردا, شىن سۋ كەرەك ءشول مەن شولەيتتەردە ەشقايسىسى ناتيجە كورسەتە المايدى, سول ءۇشىن ولاردى باسەكەلەس دەپ ەسەپتەمەيمىن», – دەيدى التاي اينابەك.

سونداي-اق, ونەرتاپقىش ەكولوگيالىق اپات ايماعىنا اينالعان ارال تەڭىزىنە جاڭبىر جاۋدىرىپ, سۋ كولەمىن ارتتىرۋعا بولاتىنىن حابارلادى.

«جاۋىن دەڭگەيىن كوبەيتىپ, ناتيجەگە كوز جەتكىزگەن سوڭ 100 شاقتى درونمەن قوسىمشا جاساقتايمىز. قازىر 3 مينيسترلىك, 2 ينستيتۋتتان جۇمىس توبى قۇرىلىپ جاتىر. ارالعا ىلعال تارتىپ, ونى كوندەنساتتاۋعا ىقپال جاساساق, وندا ورتالىق ازيا ەلدەرى كەلەشەكتە سۋ قاۋىپسىزدىگىنە الاڭداماسا دا بولادى. ءبىز جاۋىن شاشىن دەڭگەيىن كەمىندە 100 پايىزعا كوتەرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. سوڭعى جىلدارى ارالعا ءتىپتى سۋ كەلىپ جاتقان جوق. ءبىزدىڭ ەسەبىمىزشە, ءبىر جىلدا وعان كەمى 8-15 شارشى شاقىرىم سۋ قۇيىلۋى ءتيىس. بۇل 4 «شاردارا» سۋ قويماسىنىڭ كولەمىمەن بىردەي», – دەدى ول.