Qarjy jáne tólemder
600-den astam kompanııa salyq organdarynyń sadaǵynda: jańa fıskaldy saıasat neni kózdeıdi?

Foto: ashyq derekkóz
Qazaqstannyń Qarjy mınıstrligi men Memlekettik kirister komıteti salyqtyq tártipti nyǵaıtý maqsatynda birqatar sharany júzege asyryp jatyr. Jaqynda 633 salyq tóleýshige salyqty tómendetkeni jaıly eskertý hattary jiberildi, dep jazady qandastar.kz
Olardyń arasynda qurylys sektoryndaǵy 172 kompanııa, 102 saýda kásiporny jáne basqa da birneshe júzdegen kásiporyn bar. Osy sharalardyń nátıjesinde eseptilikti túzetken kompanııalar bıýdjetke 17 mıllıard teńge aýdardy. Olardyń arasynda elimizdegi iri kompanııalar – BI Group pen BAZIS bar.
Esterińizge sala keteıik, buǵan deıin Premer-mınıstr Oljas Bektenov birneshe iri kompanııalardy salyq mindettemelerin buzǵany úshin syn sadaǵyna alǵan edi. Olardyń arasynda biz aıtqan dál osy BI men BAZIS bar. Úkimet basshysy bul kompanııalardan salyq deklaraııalaryn túzetýdi jáne qosymsha salyqtardy tóleýdi talap etti. Degenmen, BI aıyptaýdy joqqa shyǵaryp, aýdıtten ótkenin málimdegen bolatyn. Alaıda keıinirek bulaı bolmaı shyqty.
Orda.kz habarlaǵandaı, bul shara – tek bir rettik akııa emes, alda júıelenetin salyq salasyndaǵy reformanyń bir bóligi. Sońǵy ózgeristerge saı, «quryqqa túsip otqan» salalardyń ishinde qurylys pen saýda bar. Osyǵan qarap, memlekettik organdar salyqtan jaltarý máselesin qadaǵalap qana qoımaı, bıznespen tıimdi dıalog ornatýǵa qadam jasap otyrǵanyn baıqaýǵa bolady.
Budan bólek, Qazaqstan ótken jyly 89 ıýrısdıkııamen, sonyń ishinde 26 ofshorlyq memleketpen qarjylyq aqparat almasýdy keńeıtti. Bul qadam salyq organdaryna sheteldegi qazaqstandyqtardyń esepshottaryn baqylaýǵa múmkindik beredi jáne salyqty ákimshilendirýge jol ashady. Qazir osy mehanızm arqyly bıýdjetke 5,4 mıllıard teńge tústi. Buǵan deıin «Qazaqstannan qarjy tasý» salyqtan jaltarýdyń tanymal ádisi bolǵany belgili, alaıda jańa sharalar arqyly bul arnalardyń endi tynysy tarylmaq.
Qazaqstanda salyq júıesiniń ashyqtyǵyn arttyrý maqsatynda qolǵa alynǵan taǵy bir qadam – ıfrlyq teńgeni salyq júıesine engizý. 2024 jyldyń IV toqsanynda Qarjy mınıstrligi men Ulttyq bank «ıfrlyq QQS» pılottyq jobasyn iske qosty. Bul jańa mehanızm QQS qaıtarý proesin aıtarlyqtaı jyldamdatady: burynǵydaı 55-75 kúnniń ornyna kásipkerler salyqty 15 jumys kúni ishinde qaıtarsa, pılottyq joba aıasynda bul merzim 5 kúnge deıin qysqardy. J
Jańa bastamalar salyq tóleýshiler úshin proesterdi jeńildetip, qarjylyq aınalymdy jaqsartady. Sondaı-aq bul sheshimder jemqorlyqqa qarsy kúresti kúsheıtip, ekonomıkanyń turaqty damýyna jaǵdaı jasaıdy.