Jańalyqtar
«Terrorızm» soǵys oshaǵynyń qaınar kózi
Islamǵa jaǵylǵan kúıe
Qazirgi tańda ıslamǵa «ızm», «terror» jaǵymsyz aıdarlar taǵylýda. Islamǵa bulardyń eshqandaı qatysy joq, terrorızm – uıymdasqan top dittegen maqsatyna jetý úshin dúrsin-dúrsin kúsh qoldaný arqyly kórinis tabatyn ádis. Qazirgi jaǵdaılarda terrorıster amanat alýdy, qoǵamdyq mándegi ǵımarattardy basyp alý, jaryp jiberý, ushaqtardy alyp qashý jáne ózge de áreketterge barady. Terrorıstik áreketter qashan da qoǵamǵa, bılikke áser etýge baǵyttalady. Qazaqstanda 2013 jyly 65, 2014 jyly 52 lańkestik oqıǵa tirkelegen eken, biraq kóp qylmys ashylmaı qalǵan bul týraly QR Bas Prokýrotýrasy habarlady. Negizgi sebepker teris aǵymnyń jeteginde ketkender ekeni aıtpasa da túsinikti. Búginde tyıym salynǵan dinı aǵymdardyń áleýmettik jelilerde 10 myńnan astam akkaýnty bar. Sondyqtan jastarymyz lańkesterdiń arbaýyna túsip, jat aǵymnyń jeteginde Sırııaǵa qaqtyǵys aýmaqtaryna ketip jatyr. Resmı aqparat kózderine súıensek búginde Sırııada júrgen Qazaqstandyqtar sany 500-ge jetken. Onyń 60 paıyzy qyz-kelinshekter. Osy rette terordyń aldyn alý, túsindirme jumystaryn júrgizý de úkimette, úkimettik emes qoǵamdyq uıymdarda qalys qalmaı otyr.
Jastar adaspasyn desek
Almaty qalasy Ishki saıasat basqarmasynyń qoldaýymen «Adyrna» ulttyq-etnografııalyq birlestigi «Azamattyq borysh» jobasy aıasynda 10-tamyz kúni «Batyr» Gvardııasynda «Eldi qorǵaý basty mindet» atty taqyrypta shara ótti. Maqsaty – Aýǵan soǵysy tarıhy negizinde memleketke terrorızmniń tıgizetin zardaptaryn ashyp kórsetý, jastardy Aýǵan soǵysyna qatysqan ardagerlerdiń ómir jolyn, ótken tarıhty eske alý arqyly patrıotızmge tárbıeleý.
Sharanyń qurmetti qonaǵy retinde Aýǵan soǵysynyń ardagerlerleri Baımoldınov Serikbaı Keńesbaıuly, Ábdiqalyqov Ádil Bektasuly, Dárkenbaev Baıdáýlet Qurmanqojauly, Saǵyndyqov О́mirbaı qatysty. Bas aıaǵy alpysqa jýyq ofıerlermen sarbazdar qatysqan shara da ot pen oq arasynan kelgen ardagerler óz tájrıbılerimen bólisip, ómirbaıandaryn aıtyp berdi.
«Men Saǵyndyqov О́mirbaı 1965 jyly О́zbekstanda Nókis qalasynda dúnıege keldim. 1984-86 jyldary Aýǵanystan da áskerı boryshymdy ótedim. Meniń qyzmetim kúzet bóliminde edi. Jasym nebári 19 jasta bolatyn, kún ystyq shekeden urady. Biraq jastyq býy ma eshnársege qaramaıtynbyz, qazir oılap qarasam kádimgideı ajal qasymyzda júrgen eken. Sol kezde túsindik dinı fanatızmniń nege aparyp soǵaryn, dinge qatty berilip ketý zardabynan osynsha bir memleketti kúıretkenine kýá boldyq. Búgingi kúni Sırııa da osyndaı synaqtardan ótip jatyr, ókinishtisi bizdiń qazaqtyń qarakózderi ózderin «shahıd» dep qoıyp alǵan dinı fanattarmen birge sol Sırııada qolyna qarý alyp júrgeni. Buǵan qalaıda bir toqtaý bolary sózsiz. . Jastar adaspasyn desek eń aldymen ul men qyzdyń ne istep júrgenin qadaǵalaý kerek, sonymen qatar ıdealogııalyq sharalar kóptep jasalýy tıisti. Búgingi Adyrna uıymynyń jasap otyrǵany biraz jasqa sabaq boldy dep oılaımyn.»
О́z kezeginde taǵylymdy áńgime sońynda suraq qoıýǵa asyqqan sarbazdar ákeleriniń aǵalarynyń aýǵan soǵysyna qatysqanyn aıtyp, ol kisilerden de alǵan biraz maǵlumattarmen bólisti.
«Meniń ákemniń aǵasy nebári 18 ge tolǵanda Kabýl qalasynda dúnıeden ozdy. Balasyn aıaqpen jiberip, tabytpen qarsy alǵan qandaı aýyr, sol qaıǵydan keıin esin jımastan ákemniń anasy da ana dúnıege kete bardy. Shıetteı balamen qalǵan atam bizdiń qyzyǵymyzdy kórdi, bir nemeresine jarynyń, maǵan qaza tapqan ulynyń esimin qoıyp ketti»- kózine jas ala aıtqan sarbaz áńgimesine biraz tebirenip qaldyq.
Aıda KOJMAMBETOVA
