«اەس-ءتى كىم سالاتىنىن بىلەمىن»: باپي اەس تۋرالى تىڭ اقپارات ايتتى

فوتو: الاش.كز

قوعامدا اەس قۇرىلىسىنا بايلانىستى كۇماندى, داۋلى ساۋال كوپ. حالىق «اەس سالىناتىن اۋماقتىڭ تابيعاتى ب ۇلىنبەي مە?» دەپ تە قورقادى. ءماجىلىس دەپۋتاتتارى ەلدى الاڭداتقان ماڭىزدى ساۋالدارعا جاۋاپ بەردى, – دەپ جازادى qandastar.kz Dalanews.kz سايتىنىڭ دەرەگىنە سۇيەنىپ.

بەلگىلى ساياساتكەر, ءماجىلىس دەپۋتاتى ەرمۇرات باپي وزىنە جەتكەن ينسايدەرلىك اقپارات بويىنشا ەلىمىزگە قاي مەملەكەت اەس سالاتىنىنان حابارى بارىن ايتىپ, قورقۋعا ەش نەگىز جوق دەپ سەندىردى.

«بىرىنشىدەن, قوعام بىلمەي جاتقان ءبىر ماسەلە: اتوم ەلەكتر ستانتسيسىنىڭ قۇرىلىسىنا قازاقستاننىڭ بيۋدجەتتىك قارجىسى كەتەدى, «ونى جەمقورلار تونايدى» دەگەن تۇسىنىك بار. بۇل قازاقستاننىڭ اقشاسى ەمەس, بۇل بۇكىلالەمدىك بانكتىڭ نەسيەسىنەن سالىنادى. ارينە, بىزدە سىرتقى قارىز بار. دەگەنمەن بۇل – بىزگە وتە پايدالى, ءتيىمدى قارجىلاندىرۋ كوزى. سوندىقتان قازاقستاننىڭ, بيۋدجەتتىڭ اقشاسى كەتەدى دەگەن قورقىنىش بولماۋى كەرەك, بۇل ۇزاق جىل قايتارىلادى, ينۆەستورعا 30-40 جىلدىڭ ماڭىندا قايتاتىن اقشا.

ەكىنشىدەن, بىزدە قوعام تاراپىنان قاۋىپتىڭ ءبارى جەمقورلىققا كەلىپ تىرەلەدى عوي. قارسى بولىپ جاتقان حالىقتىڭ كوپشىلىگى اتوم ەلەكتر ستانتسياسىنىڭ وزىنە قارسى ەمەس, يگەرۋ ماسەلەسىنە, بىزدەگى جۇيەگە قارسى.

…ماعان جەتكەن ينسايدەرلىك اقپارات بويىنشا ونى (اەس-ءتى) كىم سالاتىنىن بىلەمىن. ەگەر قازاقستانعا قاجەتسىز ءبىر ەل سالاتىن بولسا, بۇل ماسەلەگە قارسى بولاتىن ەدىم», – دەدى ەرمۇرات باپي «جەتىنشى ستۋدياعا».

دەپۋتات ەلنۇر بەيسەنباەۆ «بالقاشتىڭ سۋى ب ۇلىنەدى» دەۋگە دە ەشقانداي نەگىز جوق ەكەنىن مالىمدەدى.

«تاعى ءبىر ماسەلە, ۇرەي بار. اتوم ەلەكتر ستانتسياسى الماتى وبلىسىندا بالقاشتىڭ توڭىرەگىندە سالىنادى. قوعامدا «بالقاشتىڭ توڭىرەگىندە سالىنادى, بالقاشتىڭ سۋىن پايدالانادى, ەرتەڭ بالقاشقا قايتادان وسىنداي سۋ قۇيىلادى, تەمپەراتۋراسىن كوتەرىپ جىبەرەدى, فاۋنا وزگەرەدى» دەگەن ۇرەي بار. ولاي ەمەس. وعان ارنايى سۋ دايىندالادى. ول بالقاشتان الىنۋى مۇمكىن, جەراستى سۋى الىنۋى مۇمكىن. ونىڭ ءوزىنىڭ ارنايى مينەرالدانۋ پروتسەسى بولادى. سودان كەيىن اتوم ەلەكتر ستانتسياسىنان سۋ ءبولىنىپ شىقپايدى. ول بۋلانىپ كەتەدى.

وتكەندە ماماندار دا ايتتى. قازىرگى رەاكتورلار سۋسىز جۇمىس ىستەي بەرەدى, كوپ سۋ قاجەت ەمەس. ونى ۇلكەن اۋىلىنىڭ ماڭىندا سالامىز دەگەن وي بار. بۇل – زەرتتەلگەن جوبا», – دەدى ەلنۇر بەيسەنباەۆ.

ايتا كەتەيىك, ەلىمىزدە اەس سالۋ ماسەلەسىنە قاتىستى ۇلتتىق رەفەرەندۋم 6 قازاندا وتەدى.