Alaıaqtardyń nege WhatsApp-pen qońyraý shala bastaǵany belgili boldy

Bul týraly Ishki ister mınıstri Erjan Sadenov depýtattardyń saýalyna jaýabynda málimdedi.

Ol tikeleı Prezıdenttiń tapsyrmasyn iske asyrý aıasynda Ishki ister mınıstrligi ınternet pen telefon alaıaqtyqtaryna qarsy kúreske baǵyttalǵan uıymdastyrýshylyq jáne praktıkalyq sharalar qabyldap jatqandaryn málim etti.

«Aǵymdaǵy jyly IIM-niń bastamasymen, «Qazaqtelekom» AQ-ymen birlesip sheteldik qylmyskerler jasaǵan telefon alaıaqtyǵyna qarsy is-qımyldyń jańa tehnıkalyq ádisi engizildi. Budan bylaı IP jáne SIP telefonııasyn paıdalanatyn sheteldik alaıaqtar Qazaqstan azamattarynyń qalalyq abonenttik nómirlerine qońyraý shalyp, ózderiniń qylmystyq maqsattaryn júzege asyra almaıdy», – dedi Erjan Saparbekuly.

Onyń túsindirýinshe, endi arnaıy júıe olardyń qońyraýlaryn anyqtaıdy jáne dereý buǵattaýdy júzege asyrady.

«Bıylǵy jyldyń basynan 2 mıllıonnan astam osyndaı qońyraýlar buǵattaldy. Bul telefon alaıaqtyǵy deńgeıin tómendetip qana qoımaı, olardy tolyǵymen toqtatýǵa múmkindik berdi. Eger ótken jyly alaıaqtardyń áreketterinen 900-den astam azamat zardap shegip, jalpy somasy 1,9 mıllıard teńgesinen aırylsa, aǵymdaǵy kezeńde, júıe engizilgen sátten bastap, olar elimizdiń birde-bir turǵynyn aldaı almady», – dedi Ishki ister mınıstri.

Ol ınternet alaıaqtyqqa qarsy kúres sharalary da kúsheıtilgenin jetkizdi. ıfrlyq damý mınıstrligimen birlesip engizilgen arnaıy júıe sheteldik alaıaqtardyń «aýystyrylatyn uıaly telefon nómirlerin» buǵattaýdy jalǵastyrýda. О́ıtkeni alaıaqtar bankterdiń qysqa nómirlerinen qońyraý shalýdy úırendi.

Qazirge deıin ınternet arqyly jasalǵan 45 mıllıonnan astam alaıaqtyq qońyraýǵa tosqaýyl qoıylǵan.

Alaıda IIM basshysynyń málimetinshe, osydan keıin alaıaqtar qazaqstandyqtarǵa kóbinese, messendjerler arqyly telefon soǵa bastaǵan. Sonyń ishinde vıdeoqońyraý shalý jıilegen.

«Qońyraýlarǵa buǵat qoıylýyna baılanysty qylmyskerler WhatsApp jáne Telegram mobıldi qosymshalarynyń múmkindikterin paıdalana bastady. Solardyń kómegimen olar sengish azamattarǵa habarlasady. Qylmyskerlerdiń shetelde bolǵanyna qaramastan, IIM olarǵa qatysty tıisti jumys júrgizýde. Halyqaralyq yntymaqtastyq nyǵaıyp keledi. Buǵan deıin Ýkraınanyń quqyq qorǵaý organdarymen birlesip, sol eldiń aýmaǵynda Qazaqstan azamattaryna qatysty baǵyttalǵan iri alaıaqtyq Sall-ortalyǵyn joıý týraly habarlaǵan bolatynbyz. Osy fakti boıynsha halyqaralyq tergeýshilerdiń jedel toby qylmystyq isterdi tergeýdi jalǵastyrýda», – dedi Ishki ister mınıstri Erjan Sadenov.

Buǵan deıin Qazaqstannyń, Ýkraınanyń jáne Chehııanyń polıııasy kúsh biriktirip, ınternet-alaıaqtardyń 2 transulttyq qylmystyq tobyn joıdy. Departament bastyǵy – IIM resmı ókili Shyńǵys Alekeshevtiń dereginshe, osy maqsatta qazaqstandyq quqyq qorǵaýshylar Ýkraına men Chehııaǵa qyzmettik issaparmen attanǵan.

Alaıaqtardy quryqtaýdyń halyqaralyq operaııasyn qazaqstandyq polıeıler Ýkraınanyń Ulttyq polıııasymen jáne Chehııa polıııasymen birge júzege asyrdy.

Nátıjesinde, Ýkraınanyń Zaporoje qalasynda alaıaqtardyń birneshe Sall-ortalyǵy joıyldy. Qaskúnemder ózderin bankter men quqyq qorǵaý organdarynyń qyzmetkerleri retinde tanystyryp, qazaqstandyqtarǵa qońyraý shalyp, olardy qorqytyp-úrkitip, shottarynyń derekterine qol jetkizip otyrǵan.

Birinshi baılanys ortalyǵynda 9 adam ustaldy. 17 kompıýter, 62 mobıldi qurylǵy, sondaı-aq 35 gramm «metadon» tárkilendi.

Odessa qalasynda birden 3 alaıaqtyq call-ortalyq tabylyp, qurtyldy. Internet-alaıaqtar Qazaqstan azamattaryn ómirde joq ınvestıııalyq kompanııalarǵa qarjy salyp, mol paıda tabýmen qyzyqtyrǵan. Odessada 23 adam ustaldy. 9 kúdikti ýaqytsha ustaý ızolıatoryna qamaldy. 8 avtokólik, 58 noýtbýk, 52 smartfon, 100-den astam sim-karta, sondaı-aq 200 myń dollardan astam krıptovalıýta tárkilendi.

IIM basshysy dál osyndaı jańa halyqaralyq operaııalar iske asyrylyp jatqanyn málim etti.

«Osyǵan uqsas halyqaralyq jedel-tergeý is-sharalary qazirgi ýaqytta da júrgizilýde, olardyń nátıjeleri iske asyrylǵannan keıin jurtshylyqqa jetkiziletin bolady. Bul rette halyqtyń quqyqtyq saýattylyǵyn arttyrýǵa jáne aldyn alýǵa erekshe nazar aýdarylady. Tek sońǵy 3 jylda 51 myńnan astam túrli quqyqqa qarsy ınternet resýrstar anyqtaldy jáne buǵattaldy. Onyń ishinde alaıaqtyq saıttar jáne qarjy pıramıdalary bar. Osy kezeńde halyq arasynda júrgiziletin profılaktıkalyq jáne túsindirý jumystary aıasynda 1,1 mıllıonnan astam eskertý materıaldary ornalastyryldy», – dedi Erjan Sádenov.

Mınıstr osy iste «LOM»-dardyń (qoǵamdyq pikir lıderleriniń) qyzmetine júgingenderin jetkizdi. Tanymal blogerlerdi, akterler men sportshylardy tarta otyryp, alaıaqtardyń áreketterin egjeı-tegjeıli sıpattaıtyn 320-dan astam túrli beınerolıkter jasapty.

Alaıaqtar qanjyǵasynda ketken qarjy kóbine qaıtpaıdy. IIM dereginshe, 3 jyl ishinde qabyldanǵan sharalar boıynsha azamattarǵa tek 1,9 mıllıard teńgege jýyq keltirilgen zalaldy óteý múmkin bolǵan.

Elden shyǵarý satysynda turǵan 300 mıllıon teńgeden astam qarajat buǵattaldy.

Degenmen, Qazaqstanda da alaıaqtar jeterlik, olar el ishinen qońyraý shalyp, halyqty muzǵa otyrǵyzýyn jalǵastyrdy.

Bıyl bul salada strategııalyq jáne júıeli tásildi qalyptastyrý úshin Qazaqstan Eýropamen yntymaqtastyq qurýda. Ishki ister mınıstrligi ýákiletti memorgandarmen jáne EQYU-nyń Astanadaǵy baǵdarlamalar ofısimen birlesip, kıberqylmysqa qarsy kúrestiń keshendi josparyn ázirleýdi bastady.

Sonyń aıasynda azamattardy qorǵaýǵa jáne telefon men ınternet alaıaqtyqtyń jasalýyna yqpal etetin sebepterdi joıýǵa baǵyttalǵan birqatar naqty usynystar qaralyp, qoldaý tapqan.

Ishki ister mınıstri osy kúresti kúsheıtý maqsatynda Qazaqstanda alda jeke memlekettik organ qurylýy múmkin ekenin jarııa etti. Prezıdenttiń tıisti tapsyrmasy da bar kórinedi.

«Qazirgi ýaqytta kıberqylmysqa qarsy kúrestiń tıimdiligin arttyrý úshin Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha Ishki ister mınıstrliginde derbes Departament qurý týraly másele pysyqtalýda», – dedi IIM basshysy Erjan Sadenov.