Almatyda 22 adamnan turatyn qylmystyq top psıhıkalyq aýytqýy bar adamdar men zeınetkerlerdiń úılerin óz atyna rásimdep, aqshasyn bólip alǵan

Foto: Stan.kz

Almatynyń qylmystyq ister jónindegi mamandandyrylǵan aýdanaralyq sotynda atyshýly is boıynsha tyńdaýlar bastaldy. Sotta aıyptalýshy retinde 22 adam otyr. Olardyń arasynda psıhıkalyq densaýlyq ortalyǵynyń burynǵy bólim basshylary, quqyq qorǵaý organdarynyń burynǵy qyzmetkerleri, notarıýstar, rıeltorlar jáne qaıta qylmys jasaǵandar bar. Búgingi qaralymǵa Stan.kz tilshisi qatysyp, jábirlenýshiniń týysy men advokattan barlyq mán-jaıdy surap bildi.

«Zeınetkerlerdi nemese bos turǵan páterlerdi taýyp satqan»

Memlekettik aıyptaýshynyń aıtýynsha, is Qylmystyq kodekstegi 12 bap boıynsha, 37 epızodtyq is qaralyp jatyr. Alaıda keıbir sot otyrystary ǵana Almaty psıhıkalyq densaýlyq ortalyǵynyń (halyq arasynda «Kablýkovadaǵy psıhıatrııalyq aýrýhana») dárigerleriniń qatysýymen ótip jatyr.

Qylmystyq iste sottalýshylar jalǵyzbasty zeınetkerlerdi nemese bos turǵan páterlerdi taýyp, olardy jóndeýden ótkizip, arzandatylǵan baǵamen satqan. Búgin sotta aıyptalýshylar – notarıýs pen onyń dosynan jaýap alyndy. Olarǵa alaıaqtyq jasady degen aıyp taǵylyp otyr. Notarıýs onyń dosymen osy shema arqyly jumys istegenin aıtty. Kúdiktiler bos jáne qaraýsyz qalǵan páterlerdi taýyp, qujattaryn rásimdep, olardy satyp, sodan keıin aqshany ózara bólisti.

«Shemany R esimdi er adam usyndy. Áýel basta ol bárin uıymdastyryp, 2 jyl boıy bos turǵan páterdi tapqanyn aıtty. Keıin bul páter satylǵan soń 12 mıllıon teńge aqshany ózara bólisip aldyq», – dedi M esimdi jaýapker notarıýs.

Sonymen qatar sotta R esimdi taksı júrgizýshisinen jaýap alyndy. Er adam qaraýsyz qalǵan páterlerdi taýyp, keıin notarıýspen birge satyp jibergenin rastady.

Bos páterlerdi qalaı bilip, baspana alý úshin qujattardyń túpnusqasyn qalaı alǵandaryn aıtpady. Kóp epızodtyń biri týraly jábirlenýshiniń týysy aıtyp berdi. Tatıana Fırstovanyń aıtýynsha, onyń burynǵy qaıyn atasynyń páteri zańsyz qaıta rásimdelip, dál osylaı satylǵan.

«Gazetten bir adam qaıtys boldy jáne olar muragerlerdi izdep jatyr degen habarlandyrýdy oqydyq. Notarıýs M-ǵa (jaýapker) júgingenimde, bul páter jalǵan muragerge satylyp ketkenin aıtty. Ol ári qaraı isti jalǵastýdan túbegeıli bas tartty. Iske notarıýs barlyq jolmen aralasyp, bizdiń týystarymyzdy dáleldeýdi talap etti. Al men barlyq dálel men qujattardy jınaǵanymda notarıýs qandaı da bir «ósıetnama» bar ekenin aıtty. Ol jalǵan ósıet qaǵazy bolyp shyqty», – dedi jábirlenýshi.

“Qaraýsyz qalǵan páter «prıtonǵa» aınalǵan”

Sot otyrysynda qarııa ósıetnamany ulynyń qyzyna jazyp qaldyrǵany belgili boldy. Alaıda nemeresi shetelde oqýda bolǵandyqtan Almatydaǵy zeınetkerdiń úıi kórshilerine senip tapsyrylǵan. Alaıda belgisiz bir jaǵdaıda úıdiń esigi ashyq qalǵan. Osylaısha eki jyl qaraýsyz qalǵan páter «prıtonǵa» aınalǵan. Muny bilgen taksı júrgizýshisi áldekimderden páterdiń bos turǵanyn estip, notarıýsta zańdastyryp alǵan kórinedi. Bir aıdan keıin bul satyp alýshy osy páterdi tez satyp jibergen deıdi Tatıana Fırstova.

Jábirlenýshi 4 jyl boıy istiń aq-qarasyn anyqtaý úshin dálelder jınap kelgenin jáne advokatpen tyǵyz baılanysta bolǵanyn aıtady.

«Bul is 3 jyldan beri jalǵasyp keledi. Advokatten jıi sóılesip  turdyq. Taǵy bir jyly aıǵaqtar jınaýmen ótti. 2020 jyldyń basynda shaǵym túsirdim. Qazir moraldyq shyǵynnan bólek úıdi óz atyma zańdastyryp alǵym keledi. Bul qaladaǵy jaqsy aýdardyń birinde ornalasqan eki bólmeli páter edi. Buǵan deıin jaqsy kapıtaldyq jóndeýden ótken. Biraz ýaqyt boıy onda neshe túrli keshter, oıyn-saýyq pen «jezókshelerdiń» ortalyǵyna aınalǵany aıtyldy. Mine, mende bul shym-shytyryq bastalmas buryn eń jaqsy kúıdegi fotolary bar. Olar úıdi 18 mıllıonǵa satyp jibergen», – dedi Tatıana Fırstova.

Tatıana Fırstova is aýdannan aýdanǵa segiz ret tergeýshilerge berilgenin aıtty.

«Al tergeý barysynda bul iske qatysty isterdiń kóp ekeni, osy jolmen qanshama páterler, qujattar iske qosylǵany belgili boldy. Tańǵalarlyǵy, tergeý barysynda kóptegen páterdiń qujattary osylaısha qoldan jasalǵany, bul uıymdasqan qylmystyq top ekeni jáne bizdiń istiń barlyq qatysýshylarynyń basqa da isterge qatysy bar ekeni anyqtaldy. Atamyz jalǵyz turdy, biraq kóp jyldar boıy janynda kútýshileri boldy. Oǵan kútim jasaýshylar unamasa, jıi aýystyryp turatyn. Meniń oıymsha, kútýshiliriniń biriniń osy iske qatysy bar. Sebebi sottalýshy ol úıdiń kiltin qaıdan alady? О́ıtkeni olar qarııanyń tamaǵyn ázirlep, tazalyqty rettep júretin. Ájemiz 2015 jyly qaıtys bolyp ketti. Al atamyz 2020 jyly kóz jumdy. Biz shetelde bolǵandyqtan sońǵy saparǵa sol jerdegi kútýshilerdiń biri shyǵaryp saldy. Jalpy aıtqanda, páterdiń naǵyz ıesi – ájemiz Larısa Gýbanova bolǵan», – dedi jábirlenýshi.

Sottalýshylar uıymdasqan qylmystyq topqa qatysy bar, alaıaqtyq jasady, tipti adam urlady dep aıyptalyp otyr. Aıta keteıik, is boıynsha aıyptalýshy dárigerlerden áli jaýap alynǵan joq. Is kólemdi, ony qaraý uzaq merzimge sozylady degen kúdik bar.

“Qajetsiz kýágerlerdiń kózin qurtyp otyrǵan”

Buǵan deıin qoǵam qylmystyq is sotta qarala bastaǵanyn otbasy jáne muragerlik quqyq boıynsha mamandanǵan zańger Renat Qadyrovtyń jelidegi jazbasynan bildi. Ol «uıymdasqan qylmystyq top on jylǵa jýyq ýaqyt boıy júıeli túrde psıhıkalyq naýqastardy urlap, bas bostandyǵynan jáne múlkinen aıyrǵanyn» aıtty.

«Uıymdasqan qylmystyq top shemasynyń áshkerelenýi qoǵamdy dúr silkindirdi. Olar aldaý jáne senimge qııanat jasaý arqyly asa iri kólemdegi qylmystardy jasaǵan. Múlikti jymqyrý maqsatyn oılaǵan qylmystyq top jan-jaqty oılastyrylǵan jospar qurǵan. Olar urlanǵan psıhıkalyq aýytqýy bar naýqastardy jyljymaıtyn múlikti zańsyz tirkeý úshin «qýyrshaq» retinde paıdalanǵan. Olardyń áreketine myna is aıqyn mysal bolady. Top psıhıkalyq aýrý áıeldiń qaıtys bolǵan ájesine tıesili jyljymaıtyn múlikti, onyń atyna ýaqytsha, resmı jáne zańsyz rásimdep alǵan», – dep jazdy Renat Qadyrov.

Zańgerdiń sózinshe, bul top ózderiniń «qoldan jasalǵan» notarıýstaryn paıdalana otyryp, dúnıe-múlkin áldekimderdiń atyna tirkegen. Osylaısha olardyń izin jasyryp, qylmystyq áreketterin zańdastyrǵan. Bul olarǵa quqyq qorǵaý organdarynyń kúdigin týdyrmaı, jyljymaıtyn múlikti baqylaýǵa alyp, bılik etýge múmkindik berip otyrdy. Qylmystyq topqa 22 adam kirgen: dárigerler, notarıýstar jáne buryn sotty bolǵandar. Dárigerler urlyqty júzege asyrý úshin kásibı bilimi men paıentterdiń qoljetimdi bolyp turǵanyn paıdalanǵan. Al notarıýstar zańdy qorǵaýdy qamtamasyz etken. Sóıtip buryn qylmys jasaǵandar májbúrleýshi retinde áreket etip, jábirlenýshilerdi fızıkalyq túrde ustap, qajetsiz kýágerlerdiń kózin qurtyp otyrǵan. Toptyń qylmystyq áreketteri tek múlikti urlaýmen shektelgen joq. Qylmystyq áreketteri barysynda olar rastalǵan eki kisi óltirý qylmysyn jasady. Bul kisi óltirýler izderdi jasyrýǵa jáne yqtımal kýágerlerdi qorqytýǵa baǵyttalǵan.