قارجى جانە تولەمدەر
بانكتەر جوعارى پايىزبەن بەرگەن كرەديتتى دەر كەزىندە تولەپ وتىرۋ مۇمكىن ەمەس – امانجان جامالوۆ
فوتو: اشىق دەرەككوز
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ «ادىلەتتى قازاقستان: زاڭ مەن ءتارتىپ, ەكونوميكالىق ءوسىم, قوعامدىق وپتيميزم» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا ەكونوميكانى دامىتۋعا باسا نازار اۋداردى.
جولداۋدا سالىق, بانك سەكتورى, قوردالانعان قارىز, كرەديت بەرۋ ماسەلەسى ايتىلدى. سونداي-اق بيزنەستى قولداۋعا ايرىقشا نازار اۋداردى. بۇل جايىندا ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى امانجان جامالوۆ «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنە بەرگەن سۇحباتىندا ايتتى. امانجان جامالوۆتىڭ پىكىرىنشە, بيزنەس وكىلدەرىنە كرەديت بەرۋ ماسەلەسىن وڭتايلى شەشۋ كەرەك.
«قولجەتىمدى نەسيەلەۋ ارقىلى بيزنەستى قولداۋ – ەكونوميكالىق ءوسىمنىڭ قوزعاۋشى كۇشى. ناقتى سەكتوردى, اسىرەسە شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋ جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋعا, سالىقتى ارتتىرۋعا, الەۋمەتتىك تۇراقتىلىقتى نىعايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
سوڭعى جىلدارى بانكتەر بيزنەسكە قاراعاندا, حالىققا جوعارى پايىزبەن نەسيە بەرۋدى كۇشەيتتى. ءسويتىپ, تەڭسىزدىك تۋدى: ازاماتتار تۇتىنۋشىلىق نەسيە قامىتىن كيىپ جاتسا, شاعىن جانە ورتا بيزنەس قارجىلاندىرۋ بويىنشا قيىندىققا تاپ بولدى. 14 پايىز دەڭگەيىندەگى جوعارى بازالىق ءمول-شەرلەمە كوپتەگەن كاسىپكەرگە نەسيە الۋعا مۇمكىندىك بەرمەيدى, سەبەبى مۇنداي قارىزدى دەر كەزىندە تولەپ وتىرۋ ءتىپتى مۇمكىن ەمەس. ناتيجەسىندە, ۇكىمەت بيزنەستىڭ قارجىعا قول جەتكىزۋىن جەڭىلدەتۋ ماقساتىندا پايىزدىق مولشەرلەمەنى سۋبسيديالاۋعا ءماجبۇر. بۇل ءوز كەزەگىندە ۇلتتىق بانكتىڭ بازالىق مولشەرلەمەنى تومەندەتپەۋىنە سەبەپ. مۇنداي تۇيىق شەڭبەردى جويۋ كەرەك. كاسىپكەر نەسيەنى قينالماي الىپ, قاراجاتىن وندىرىسكە, يننوۆاتسياعا جانە ەكسپورتقا سالا الاتىنداي جاعداي تۋعىزۋىمىز قاجەت. بۇل تۇيتكىلدى تارقاتۋ ءۇشىن ۇكىمەت پەن ۇلتتىق بانك ورتاق شەشىم تابا الادى دەپ سەنەمىن», – دەيدى ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى امانجان جامالوۆ.