جاڭالىقتار

«باسقا مەملەكەتتەن اقشا الىپ, ەلىڭدى جامانداۋ — ساتقىندىق»: ەرلان قارين وتانىن جاماندايتىنداردىڭ شىنايى ومىرىنە باعا بەردى

فوتو: اشىق دەرەككوز
مەملەكەتتىك كەڭەسشى ەرلان قارين دەپۋتات نارتاي ارالباي ۇلىنا بەرگەن سۇحباتىندا شەتەلدىك قورلاردان قارجى الىپ, قازاقستاندى نەگىزسىز سىنايتىن بەلسەندىلەر مەن ساراپشىلار تۋرالى ايتتى, دەپ حابارلايدى  qandastar.kz  Todayinfo اگەنتتىگىنە سىلتەمە جاساپ.
تىپتەن دەموكراتيانى جەلەۋ ەتكەن كەيبىر بەلسەندىلەر, باتىس ەلدەرىنە بارىپ ءوز وتانىن سىناپ, جاماندايتىن بولعان. مەملەكەتتىك حاتشى, بۇنداي ارەكەتتەردى — ساتقىندىق دەپ باعالايتىنىن ايتتى. ونىڭ سوزىنشە, اقشاعا بولا تۋعان ەلىن جامانداپ سويلەي بەرۋ — دەموكراتيا جوق دەگەندى بىلدىرمەيدى.
«ءبىر الەۋمەتتىك جەلىدەن ازاماتتىق بەلسەندىنىڭ شەتەلدەگى سەميناردا سويلەپ جاتقان ۆيدەوسىن كورىپ, اشۋلاندىم. ول شەتەلدەگى بىر سەمينارعا قاتىسىپ جاتىر ەكەن. سول جەردە قازاقستاندا سوڭعى جىلدارى جاعداي ناشارلاپ كەتتى, ازاماتتار ءوز پىكىرىن ايتا المايدى, ءسوز بوستاندىعى مۇلدە جوق, ساياسي دامۋىمىز ارتقا كەتىپ بارا جاتىر جانە تاعى باسقا دا پىكىر ايتقان. زالدا وتىرعانداردىڭ بارلىعى شەتەل ازاماتتارى. مۇنى كورىپ اشۋلانعانىم راس. ارينە, كەمشىلىكتەر بار, ونى ەشكىم جوققا شىعارىپ وتىرعان جوق. بىراق بارلىعى جامان, العا جىلجۋ جوق, تەك كەرىسىنشە كەتىپ بارا جاتىرمىز دەپ ايتۋ دا جالعان, شىندىققا جاناسپايدى. ەلدە دەموكراتيانىڭ بار ەكەنىنىڭ ءبىر بەلگىسى, اۋىل اكىمدەرىن سايلاۋ. پارلامەنت پەن ماسليحاتقا تىكەلەي ءبىر مانداتتىق وكرۋگتەن سايلانىپ جاتىر. بۇگىندە پارلامەنتتە قانشاما سايلاۋدان ءوتىپ, حالىقتىڭ مانداتىنا يە بولىپ كەلگەن ازاماتتار بار. مىنە, وسىنىڭ ءبارىن قالايشا جوققا شىعارۋعا بولادى? نەمەسە ءسىز ءوزىڭىز دە كەز كەلگەن ازاماتتى الەۋمەتتىك جەلىدەن, Youtube جەلىسىندە وزىندە قانشاما ساياسي پودكاستتار شىعىپ جاتىر. مەنىڭشە, مۋىزكانى دا, كينونى دا وسىلاي تالقىلامايتىن شىعار», — دەيدى ەرلان قارين.
ول پودكاست باعدارلامالاردىڭ كوبىسىندە ساياساتتى تالقىلاناتىنىن ايتتى. اراسىندا شىندىققا كەلمەيتىن اقپاراتتاردى دا ايتا بەرەتىندەرى از ەمەس. 

«ەگەر ءسوز بوستاندىعى جوق بولاتىن بولسا, ەگەر ءاربىر ادام ءوز پىكىرى ءۇشىن قۋادالاناتىن بولسا, جۇرتتىڭ بارلىعى Youtube-تان ساياسات تۋرالى پودكاست اشا ما? كادىمگىدەي ءۇش ادام وتىرىپ الىپ, تالقىلاپ, سىناپ جاتادى. شىندىققا كەلەتىن دە, كەلمەيتىن دە نارسەنى ايتىپ جاتادى. كەي كەزدە ءتىپتى بولماعان جاعدايدى تالقىلاپ جاتادى. قاۋەسەت اڭگىمەلەردى شىن كەيىپكە سالىپ, ساراپشى بولىپ تالقىلايدىتءىپتى, جاۋاپكەرشىلىكتى دە سەزىنبەيدى. سول ءۇشىن ولار نە بولسا سونى ايتا بەرەدى. ءسويتىپ وتىرىپ سىرتقا بارىپ, ەلدى جاماندايدى. بۇعان قالايشا شىدايسىڭ? وسىدان كەيىن قالاي سىن ايتپايسىڭ?» — دەدى مەملەكەتتىك كەڭەسشى.

ەرلان قارين جاقىندا قوعامدىق الاڭدا جۇرگەن ءبىر ارىپتەسى قازاقستاننىڭ كورسەتكىشتەرى جاقسى, سوندىقتان حالىقارالىق قور مۇنداي جوبالاردى قارجىلاندىرۋدى ازايتاتىنىن ايتقانىن جەتكىزدى. ەلدى سىرتقا بارىپ جامانداپ جۇرگەندەر, شىندىعىندا شالقىپ ءومىر ءسۇرىپ, بيزنەس-كلاستاعى ۇشاقپەن ۇشىپ, شەتەلدە دەمالىپ جۇرگەن ادامدار. 

«ويتكەنى, ولارعا باياعىداي اينالىساتىن قاجەتتىلىك جوق. سول سەبەپتى قىسقارتىلاتىن كورىنەدىسول ارىپتەسىم «ءسىزدىڭ نە ايتقىڭىز كەلگەنىن ەندى عانا ءتۇسىندىم» دەيدى. شىندىعىندا دا, ءبىزدىڭ كەيبىر ارىپتەستەرىمىزدىڭ سىرتقا بارىپ, قازاقستاندى جامانداۋى, ءجاي ادەت ەمەس, ارنايى ءبىر ماقسات دەۋگە بولادى. سەبەبى, ەلدى جامانداسا, قارجىلارىن ۇزبەي الا بەرەدى. بۇلاردىڭ جاعدايى ءالى دە قيىن ەكەن, ءالى زەرتتەۋ كەرەك ەكەن, ءالى ءبىر جوبا كەرەك ەكەن دەيدى. ەگەر جاعدايدىڭ دۇرىستىعىن ايتسا, ولارعا قارجى بەرىلمەيدى. مەن جاعدايدىڭ شىنىندا سولاي ەكەنىن ەندى عانا ءتۇسىندىم. ول باياعىدان سولاي. قوعامدىق الاڭدا جۇرگەن كەيبىر ارىپتەستەردى بىلەمىن, 20-30 جىل ءوتتى, ايتاتىن اڭگىمەلەرى ءبىر. بىراق وسى قازاقستاندا جۇرەدى, سىرتقا بيزنەس-كلاسپەن ۇشىپ بارادى. شەتەلدە قىدىرىپ جۇرەدى, مىسالى ءبىز ولاي جۇرمەيمىز. شەتەلدە جۇرەدى, پايدانى وسى ەلدە تابادى, سىرتقا بارىپ قازاقستاندى جاماندايدى. وسىدان كەيىن قالاي سىنامايسىڭ? سوسىن ەلدە جۇرگەن تىلشىلەردى تاۋەلسىز ەمەس دەپ ايتادى. شىن مانىندە ولاردى دا باسقا ەلدىڭ ۇكىمەتى قورلار ارقىلى قارجىلاندىرىپ وتىر ەكەن. شىندىقتى دا تالاپ ەتەتىن بولساق, ءادىل بولايىق. بىردەي تالاپ قويايىق. سوندا عانا تۋرا جولمەن جۇرەمىز», — دەيدى ول.

ىلمەكتەر

وسى ايداردا

دوباۆيت كوممەنتاري

Close