Depýtat: Mıkroqarjy uıymdary halyqty qaryzǵa batyrýda

Foto:parlam.kz

Bankrottyq týraly zań da, bankrottyqqa tapsyrý tetigi de durys jumys istep turǵan joq. Osy máseleni kótergen Májilis depýtaty, «AMANAT» partııasynyń múshesi Qaırat Balabıev Premer-Mınıstrdiń orynbasary Ermek Kósherbaevqa depýtattyq saýal joldady,  dep jazdy qandastar.kz

Qaryzǵa belsheden batqan azamattarǵa kómek kórsetý úshin bankterge bereshegin keshirip, sottan tys jáne sot arqyly «bankrot» dep tanýǵa, tólem qabiletin arttyrýǵa arnalǵan Zańdy (budan ári – Zań) Májiliste jan-jaqty qarap, Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev qol qoıǵan bolatyn. Atalǵan Zań boryshkerlerdiń eshkimniń kómegine júginbeı-aq, ótinish berýge ońtaıly jaǵdaı jasaýy tıis edi. Sondaı-aq, onyń sharttarynda 6 mln. 291 myń teńgeden  aspaıtyn qaryzdardy  bankrottyqqa tapsyrýǵa bolatyny kórsetilgen.  Alaıda, shyn mánisinde, bul Zań da, bankrottyqqa tapsyrý tetigi de durys jumys istep turǵan joq. Qolda bar jalǵyz resýrs «E-ótinish» qosymshasy arqyly joldanǵan ótinishter  qanaǵattandyrylmaı otyr. Sonyń saldarynan ómir boıy beınettenip zeınetkerlikke shyqqan zeınetkerler zeınetaqysynan qaǵylyp jatyr, – dedi ol.

Kópshiliginiń bankter aldynda tólenbeı qalǵan qaryzdary bar ekenin, sot oryndaýshylary báriniń esepshottaryn buǵattap, shetelge shyǵý múmkindikterin shektep tastaǵanyn aıtqan depýtat naqty mysaldardy alǵa tartty.

Bankterge barsańyz, bar-joǵy 32 myń teńge zeınetaqysy bank kartasyna túspeı jatyp joq bolyp ketken, zar ılegen zeınetkerlerdi kóresizder. Jaǵdaıdy zerttesek, zeınetaqy «kiris kózi» bolyp sanalady jáne zeınetaqy áleýmettik qorǵalǵan esepshot sanatyna jatqyzylmaǵan. Áleýmettik qorǵalǵan esepshottardy  ashý tek «Kaspıı banki», «Halyq banki» jáne «entr kredıt» bankterine bekitilgen. Bul bankterdiń fılıaldary turmaq, bankomattary joq jer kóp. Barlyq jerde bankomattary bolmasa da, bólimsheleri bar «Qazposhta»  áleýmettik qorǵalǵan esepshottardy ashýǵa bolatyn tizimge  enbegen. Bul qasaqana jasalǵan áreket emes pe? Bizdiń mıkroqarjy uıymdary aılyqtan-aılyqqa dep az aqsha berip aldap, aınaldyrǵan 30 myń teńgeni tóleı almasa da, oǵan on eselep ósim qosyp, qaryzǵa batyryp jatyr. Eshbir tabys kózi joq azamattarǵa ýaqytsha kómek bolǵanymen, ońaılyqpen qutylmaıtyn qaryzǵa aınalyp ketetinin kópshilik bile bermeıdi. Biraq, bul bizdiń buqaranyń toqtyǵyn kórsetpeıdi. «AMANAT» partııasynyń «Qaryzsyz qoǵam» jobasynyń aıasynda azamattardyń qarjylyq saýattylyǵy arttyrylyp jatyr. Oılanbastan nesıe alatyndardyń qatary sırep keledi. Prezıdent tapsyrmasymen Zań qabyldanǵannyń ózinde, bankrottyqqa tapsyrýdyń nege qıyndap ketkenin kim túsindiredi? Boryshkerlerdiń aıtýynsha, «E-mobıl» qosymshasy arqyly bankrottyqqa tapsyrý tetigi jergilikti salyq organdarynyń quzyretine berilgen. Bul oraıda, memlekettik organdar boryshkerlerdiń múddesine jumys isteýi tıis! Al, endi zeınetaqy qorynan qomaqty qarjyny alyp, el ıgiligi úshin paıdalanyp jatqandyqtan, zeınetaqyny «kiris kózi» dep sanaý – uıat emes pe?  Qazaq «atańa ne isteseń, aldyńa sol keledi» degen urpaqty tárbıelese, qarııalardyń rızashylyǵyn almaǵandardyń saǵy synatynyn eskergen eken. Beınetkeshterdiń zeınetaqy jınaǵyna qol salǵanymyz azdaı, zeınetkerlerge zeınetaqysyn jegizbeýimiz eldigimizge syn bolar, – dedi Qaırat Balabıev.

Osy máselelerge qatysty depýtat birqatar usynys aıtty.

1. Ádilet organdaryna bereshegi bar zeınetkerlerdiń zeınetaqy esepshottaryn buǵattaýdan bosatýdy;

2. Respýblıkalyq bazadan bankterde bereshegi bar zeınetkerlerdi baqylap anyqtaýdy;

3. quzyrly organdarǵa zeınetkerlerdiń sottan tys jáne sot arqyly «bankrot» dep taný proesin jeńildetýdi;

4. zeınetkerlerdiń qaryzyn keshirýdi;

5. barlyq ekinshi deńgeıli bankter men «Qazposhta» mekemesinen de zeınetkerler úshin áleýmettik qorǵalǵan esepshottardy jappaı ashýdy usynamyn, – dedi depýtat.